پاریس لوکس اما پر دردسر

پاریس به‌شکل امروزی طی ۲۰ سال ساخته شده و سال‌های گذشته نیز شاهد تحولات چشمگیری بوده است؛ این شهر به علت میزبانی المپیک ۲۰۲۴ در تلاش برای تغییر وجهه شهر است، اما در این بین با مشکلاتی نظیر آواره کردن بی‌خانمان‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کند.

این گفته که رم در یک روز ساخته نشده است، به‌طور قطع در مورد پاریس، یکی از برجسته‌ترین شهرهای جهان نیز صدق می‌کند. حتی به نظر می‌رسد که هر دو شهر با شهرت افسانه‌ای که دارند، به نوعی همتای یکدیگر هستند. هر دو شهر رؤیای امپراتوری را به تصویر کشیدند که قصد داشت پیامی سیاسی از نوآوری، عظمت و جلال را به نمایش بگذارد.

اصلاحات عمده شهری و بازسازی‌های عظیم در پاریس، توانست با نظر مخالفان و مقاومت‌های مردمی کنار بیاید و با اجرای مجموعه‌ای از زیبایی‌ها و سرگرمی‌ها، مردم را با خود هم‌مسیر کند و به این ترتیب پاریس امروزی را به وجود آورد؛ شهری پر از تنوع که سالانه بیش از ۳۰ میلیون گردشگر را به خود جذب می‌کند.

نکته جالب توجه این است که چگونه با یک شهر در حال رشد به‌عنوان یک پروژه انبوه واحد و تقریباً آزمایشی برخورد می‌شود. برای بیش از ۲۰ سال، از ۱۸۵۳ تا ۱۸۷۰، پاریس محل پروژه‌های ساخت‌وساز مداوم بود و نتیجه اجرای فناوری‌های جدید و استانداردهای طراحی جدید، علاوه بر جنبه‌های زیبایی‌شناسی متفاوت، نظم اجتماعی، گسترش شهری و شیوه زندگی کاملاً جدید شد.

«فرمانروایی دوم» پاریس به نوعی برای ثروتمندان ساخته شد و به همان صورت باقی ماند. این شهر در زمانی بازسازی شد که بزرگترین قطب صنعتی اواسط قرن نوزدهم و میزبان چندین نمایشگاه جهانی و پیشروی اختراعات جدید بود.

آب لوله‌کشی، خطوط گاز داخلی، سیستم‌های گسترده فاضلاب زیرزمینی و مقررات تعمیر و نگهداری شهری، پاریس را به محیطی عالی برای کسانی تبدیل کرد که می‌توانستند از پس هزینه‌ها بربیایند. در این بین، ثروتمندان این شهر مایل بودند که طبقه کارگر را به حاشیه شهر برانند.

مفهوم شهر ۱۵ دقیقه‌ای در سال ۲۰۱۵ پس از کنفرانس COP۲۱ در پاریس معرفی و با امضای توافقنامه پاریس نهایی شد. این ایده یک چارچوب عملی و سازگار برای معرفی تحرک کم کربن و ایجاد یک اقتصاد محلی پویا برای حمایت از تعامل اجتماعی بیشتر و محیط‌های شهری پایدارتر پیشنهاد می‌کرد. این مفهوم با جایزه Obel ۲۰۲۱ به رسمیت شناخته شد و تاییدات قابل‌توجهی در گزارش شهرهای جهانی سازمان ملل (UN-Habitat) به دست آورد.

هویت اصلاحات تجربی و اجتماعی از طریق طراحی هدفمند همچنان در این شهر برقرار است و به دلیل همین ویژگی، پاریس همواره در حال رشد و تکامل است. بسیاری از معماران برجسته وضعیت موجود را به چالش می‌کشند و در حال تلاش برای تغییر پروژه‌های مسکونی اجتماعی، پارک‌ها و ساختمان‌های عمومی هستند تا بتوانند دوباره مقیاس‌های زندگی شهری را متعادل کنند و پاریس را به ساکنان آن باز گردانند.

نمونه‌ای از تلاش‌های معماران در جشن ملی باستیل پیش‌رو و بازی‌های المپیک ۲۰۲۴ مشاهده می‌شود که تمامی شرکت کنندگان و بینندگان را در این برنامه‌ها مشارکت می‌دهد تا خیابان‌های شهر را برای همه برگردانند.

بازی‌های المپیک هرچند به نقطه قوت پاریس تبدیل شده است، اما این شهر را آماج انتقادات نیز قرار داده است. برای مثال، منتقدان پاریس را شهری می‌خوانند که از درون دارای چالش‌های زیادی است، اما روکش لوکسی دارد.

آواره کردن افراد بی‌خانمان

در ماه آوریل، صدها نفر، از جمله جوامع محروم، از پناهگاه‌های موقت در اردوگاهی در جنوب پاریس بیرون رانده شدند. این اخراج‌ها نمونه‌ای بارز از نحوه استفاده از بازی‌های المپیک به عنوان بهانه‌ای برای جابه‌جایی افراد حاشیه‌نشین برای پاک‌سازی وجهه شهر میزبان در برابر نمایش جهانی است.

جوامع آواره‌شده با خطرات بهداشت روانی قابل‌توجهی روبه‌رو هستند که در درجه اول از تجربیات قبلی آن‌ها از آزار و اذیت و مهاجرت ناشی می‌شود. تحقیقات بیشتر نشان می‌دهد که عواملی همچون شرایط زندگی ناپایدار و ازهم‌گسیختگی پیوندهای اجتماعی و فرهنگی، آسیب‌پذیری را تشدید می‌کند و خطر علائم و اختلالات سلامت روان را در میان جوامع رانده‌شده افزایش می‌دهد.

آلودگی آب

مقامات پاریس در تلاش برای پاک‌سازی رود سن پیش از آغاز بازی‌های المپیک هستند و این رودخانه مشهور در صورت نداشتن آلودگی، نقش مهمی در مسابقات شنای ماراتن و مسابقات سه‌گانه در طول بازی‌ها خواهد داشت. افتتاحیه نیز در این مشهورترین رودخانه فرانسه برگزار می‌شود و طی آن ۱۸۰ قایق حامل ورزشکاران در آن به حرکت درمی‌آیند.

تخمین زده می‌شود که در دهه گذشته حدود ۱.۴ میلیارد یورو در منطقه پاریس برای ارتقای تأسیسات تصفیه فاضلاب و آب طوفان به‌منظور بهبود کیفیت رودخانه سن و شاخه اصلی آن، مارن، هزینه شده است. قرار است در این ماه یک کارخانه جدید تصفیه آب نیز افتتاح شود.

استانداردهای کیفیت آب اروپا و فدراسیون‌های بین‌المللی سه‌گانه و شنا در آب‌های آزاد محدودیت‌هایی را برای غلظت دو باکتری خطرناک اشریشیا کلی و انتروکوک تعیین کرده‌اند که می‌توانند موجب عفونت‌های مختلف از جمله سندرم اورمیک همولیتیک (HUS) نارسایی کلیه، اسهال خونی و حتی مرگ شوند.

مؤسسه مطالعاتی آب فرانسوی Surfrider اعلام کرده است که اندازه‌گیری‌های آن‌ها نشان می‌دهد که سطوح رود سن اغلب دو و گاهی سه برابر حداکثر مجاز است. امید اصلی برگزارکنندگان و مقامات پاریس این است که این سطوح در تابستان کاهش پیدا کند.

بارش باران سیستم فاضلاب پاریس را فراگرفته و منجر به تخلیه مستقیم فاضلاب تصفیه‌نشده حاوی باکتری‌های حاصل از گیاهان شده است. برگزارکنندگان همیشه تاکید کرده‌اند که مسابقات المپیک فقط در صورت خشک بودن هوا یا باران می‌تواند در رودخانه برگزار شود.

آن هیدالگو، شهردار پاریس و انوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه متعهد شده‌اند که پیش از برگزاری المپیک در سن شنا کنند تا نشان دهند که این رودخانه از وجود آلودگی امن است، اما هنوز اقدام را به تعویق می‌اندازند.

خانه‌نشینی پاریسی‌ها

پوسترهای دولتی در ایستگاه‌های مترو نصب شده است که به پاریسی‌ها توصیه می‌کند در طول بازی‌های المپیک تابستانی از خانه کار کنند تا از شلوغی حمل‌ونقل عمومی جلوگیری کنند. مردم بر این باور هستند که این تصمیمات به معنی قرنطینه خانگی پاریسی‌ها به نفع گردشگران است، علاوه بر این تلاش پاریس برای حذف افراد بی‌خانمان از مرکز شهر نیز از دید بسیاری اقدامی غیرانسانی است.

در حالی که پاریس برای المپیک و پارالمپیک آماده می‌شود، سیاستمداران و ستارگان ورزش تلاش می‌کنند تا حمایت عمومی را از بازی‌هایی تقویت کنند که به عنوان یک بازی «انقلابی» با نصف ردپای کربن معمولی و تعداد بسیار کم ساخت‌وساز برای جلوگیری از سرمایه‌گذاری بیهوده زیرساختی شناخته می‌شود.

هرچند این تصمیم نیز موجب شده است که بسیاری این رویکرد را برای ورزشکاران آسیب‌زا بدانند زیرا هوا در این دوران بسیار گرم خواهد بود و به نظر منتقدان، رویکرد سبز برای خنک‌سازی کافی نخواهد بود و ورزشکاران را دچار گرمازدگی خواهد کرد.

با وجود اینکه بسیاری از پاریسی‌ها با خرید بلیت‌های المپیک اشتیاق خود را در رابطه با این رویداد نشان داده‌اند، هنوز بسیاری از شهروندان پاریس تمایل دارند که هنگام برگزاری المپیک در شهر حضور نداشته باشند زیرا باور دارند که هرج و مرج در این دوران به اوج خود خواهد رسید و ترجیح می‌دهند که آپارتمان‌های خود را اجاره دهند.

علاوه بر این، قیمت هتل‌ها در این دوران افزایش چشمگیری خواهد داشت، به‌طوری‌که برای مثال هتلی که تابستان گذشته ۹۰ یورو (۷۷ پوند) هزینه داشته است، در طول المپیک ۱۳۶۳ یورو هزینه خواهد داشت و همین امر نیز نارضایتی گردشگران را به همراه داشته است.

منبع: ایمنا