آبی احمد؛ برنده جایزه صلح نوبل ۲۰۱۹

مجتبی پارسا | آبی احمد، نخست‌وزیر اتیوپی که سال گذشته توافق صلح با اریتره را اجرا کرد، جایزه صلح نوبل ۲۰۱۹ را از آن خود کرد. بریت رایس آندرسون، عضو کمیته نروژی نوبل، گفته است که این جایزه به دلیل «تلاش‌های آبی برای دستیابی به صلح و همکاری بین‌المللی و به‌خصوص ابتکار قاطع او برای حل نزاع‌های مرزی با اریتره» بوده است.

یکی از بزرگترین پیروزی‌های آبی از زمان ورود به قدرت مربوط به آوریل سال گذشته بود که او قرارداد صلحی را سه ماه پس از به قدرت‌رسیدنش با اریتره امضا کرد و به نزاعی بیست‌ساله پس از جنگ مرزی ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۰ اریتره پایان داد.

آبی همچنین اصلاحاتی را در داخل کشور پیش برد و تغییرات چشمگیری را در فضای اتیوپی که به عنوان یکی از کشور‌های سرکوبگر آفریقا شناخته می‌شد، انجام داد. دولت او عملا و به‌طور عمومی از سوءاستفاده‌های گذشته رهبران پیشین فاصله گرفت و تا جایی پیش رفت که برخی از مخالفان سابق و زنان را به مقام‌های ارشد حکومتی منصوب کرد.

آبی گفت: «بسیار هیجان‌زده شده‌ام. خیلی از شما ممنونم. این جایزه متعلق به آفریقاست که به دست اتیوپی داده شده است و من می‌توانم تصور کنم که سایر رهبران کشور‌های آفریقایی این جایزه را به فال نیک می‌گیرند تا بر روی صلح در منطقه‌مان تلاش کنند. من بابت این تصمیم بسیار خوشحالم.» از جمله سایر نامزد‌های احتمالی برای جایزه صلح نوبل گرتا تانبرگ، دختر سوئدی شانزده ساله و فعال محیط زیستی، آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان و فعالان هنگ‌کنگی بودند.

جاکیندا آردرن، نخست‌وزیر نیوزلند که واکنش او به تیراندازی کلیسای مسیحیان بسیار دیده و شنیده شد نیز یکی از نامزدان احتمالی دریافت جایزه صلح نوبل بود. همچنین آلکسیس سیپراس و زوران زائف، نخست‌وزیران یونان و مقدونیه شمالی نیز که به رنجش سی‌ساله میان کشورهای‌شان پایان دادند، نامزد‌های احتمالی دریافت این جایزه بودند.

این نودونهمین جایزه صلح نوبل بود که از سال ۱۹۰۱ تاکنون به افراد و نهاد‌های مختلف اهدا شده است. گرچه سایر جوایز نوبل در استکهلم سوئد اعلام می‌شود، جایزه صلح در اسلو، پایتخت نروژ، داده می‌شود. جایزه صلح نوبل شامل یک مدال طلا، یک دیپلم افتخار و ۸۲۸‌هزار یورو پول است.

سال گذشته این جایزه به دو کمپین مبارزه علیه خشونت جنسی اهدا شد؛ دنیس موک‌وگه، متخصص زنان در کنگو و نادیا مراد، فعال یزیدی اهدا شد. بنابر اعلام سایت جایزه صلح نوبل، امسال ۳۰۱ نفر نامزد دریافت این جایزه شده بودند. با این حال، اما کمیته داوران نام سایر افراد را اعلام نکرده است؛ نام آن‌ها تا ۵۰ سال مسکوت باقی می‌ماند. آبی ۴۳ ساله به‌عنوان رهبری جسور شهرت داشت که با مشکلات ۲۰ ساله و قدیمی مقابله کرده بود.

او یک افسر نظامی سابق و متخصص اطلاعات سایبری بود که توانست با ایجاد صلح با اریتره باعث شادی و تعجب میلیون‌ها نفر در شرق آفریقا شود. این نزاع‌های مرزی در دو دهه گذشته جان بسیاری از انسان‌ها را در هر دو کشور گرفته و باعث از بین‌رفتن منابع شده است؛ وجود نزاع‌ها در بسیاری از این مناطق مانع توسعه شده بود.

از سوی دیگر آبی نقش کلیدی دیگری هم در معامله سیاسی با کشور همسایه‌اش سودان را بازی کرد؛ کشوری که پس از سقوط عمر البشیر، دیکتاتور سابق، به هرج‌ومرج کشیده شده بود. اصلاحات داخلی که آبی در کشور انجام داد، شامل برداشتن ممنوعیت فعالیت‌های سیاسی احزاب، آزادکردن روزنامه‌نگاران زندانی و اخراج یک‌سری از مقامات مصون بود.

یکی دیگر از ابتکار عمل‌های او کاشت ۳۵۰‌میلیون درخت در یک روز به منظور مقابله با بحران آب‌وهوایی بود که این امر باعث همدلی و حمایت‌های بین‌المللی از او شد.

منبع: روزنامه شهروند به نقل از گاردین