مروری بر بهترین فیلم‌های تاریخی سینما

ژانر تاریخی در سینما همیشه به نمایش موضوعاتی پرداخته که به مانند کلاس درس می‌تواند مخاطبین نسل جوان را با مفاهیم ارزشمندی آشنا نماید.

ژانری که به نمایش دوره‌های مختلفی از زندگی بشر پرداخته و فارغ از جبهه گیری سازندگانش، گاهاً می‌تواند مفاهیم ارزشمندی را در خود جای داده باشد که از هر کلاس درسی برای مخاطبین نسل جوان، آموزنده‌تر جلوه نماید.

در حالی که موضوعاتی نظیر کمدی، عاشقانه و اکشن می‌توانند لحظاتی مفرح و خاطره انگیز را برای مخاطبین سینما پدید آوردند اما فیلم‌های تاریخی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و فارغ از سرگرم‌کنندگی، حاوی مفاهیمی هستند که می‌توانند ذهن مخاطبین را به چالش کشیده و مسائلی را نمایش دهند که در دنیای امروز به مانند یک چراغ راهنما، مردم را برای رویدادهای بزرگ آماده نماید. بی‌راه نیست که می‌گویند تاریخ همیشه تکرار شده است.

بشر از دیرباز تا به امروز دچار اشتباهات و رخدادهایی شده که به راحتی توانسته سقوط یک امپراتوری را به همراه داشته باشد. فهمیدن چگونگی رقم خوردن برخی از اتفاقات بزرگ تاریخ می‌تواند چشم و گوش نسل جوان را باز کرده تا از تکرار اشتباهات نیاکان خود جلوگیری نمایند.

حال در مقاله امروز به سراغ ۱۰ فیلم ارزشمندی رفته‌ایم که در بستری از تاریخ، روایاتی جذاب و به یاد ماندنی را به ارمغان آورده‌اند. توجه داشته باشید که شاید روایت داستان برخی از این آثار غیرواقعی بوده باشد اما مسئله مهم مورد نظر ما، بستری بوده که چنین وقایعی به تصویر کشیده شده است. پس در ادامه با ما همراه باشید.

۱۰. فیلم Hotel Rwanda محصول سال ۲۰۰۴

این مقاله را با شاهکار دلخراش تری جرج به نام Hotel Rwanda آغاز می‌کنیم که تمرکز داستان خود را بر رویداد تلخ و وحشتناکی از دهه ۱۹۹۰ میلادی گذاشته که از نقش آفرینی تاثیرگذار دان چیدل بهره برده است.

این فیلم که از آن به عنوان نسخه آفریقایی فهرست شیندلر نیز یاد می‌شود، سلسله رویدادهای مرگباری را در کشور رواندپس از سقوط هواپیما ریاست جمهوری جووینال هابیاریمانا نمایش می‌دهد که زمینه را برای نسل کشی هوتوها بر علیه توتسی‌ها هموار می‌کند. در این گیر و دار که یک قوم به طرز بیرحمانه قوم دیگر را در سراسر کشور سلاخی می‌کنند، مدیر هتل بشردوستی به نام روسساباگینا سعی دارد تا خانواده و اطرافیانش را از مرگ حتمی نجات داده و به همین منظور نیز آن‌ها را درون یک هتل بین‌المللی پناه می‌دهد.

Hotel Rwanda به شکل بی‌رحمانه‌ای فساد سیاسی و چشم پوشی قدرت‌های جهانی را در قبال نسل کشی مردم بی‌گناه یک کشور نشان می‌دهد که بازیچه دست درگیری‌های قومی شده و سر هیچ و پوچ کشته می‌شوند.

۹. فیلم Gandhi محصول سال ۱۹۸۲

یکی از شاهکارهای بیوگرافی و تاریخی سینما به Gandhi ساخته ریچارد اتنبرا مربوط می‌شود که بن کینگزلی را در قامت یکی از تاثیرگذارترین افرادی قرار داده که تاریخ بشر تاکنون به خود دیده است.

مهاتما گاندی مردی آزاده و ملی‌گرا بود که پس از چندین و چند نسل استعمار کشور هند توسط غربی‌ها بالاخره به پا خواست و برای حفظ ارزش‌های ملی و مردمش در برابر امپراتوری بریتانیا قرار گرفت و اعلام استقلال کرد. نمایش چگونگی تحول شخصیتی این مرد بزرگ و روی آوردن به مقاومت بدون خشونت مردم کشورش به حدی استثنایی و انقلابی از آب در آمده که امکان ندارد وقایع این فیلم ذهن شما را بابت اتفاقات اطرافتان به چالش نکشد. نابودی ارزش‌ها، منافع و دارایی یک کشور توسط بیگانگان امری بوده که خاورمیانه شدیداً از آن رنج برده و فیلم Gandhi به زیبایی هرچه تمام این موضوعات را به معرض نمایش گذاشته که می‌تواند هر بیننده‌ای را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین نباید از یاد ببریم که سکانس مراسم تشییع مهاتما گاندی با حضور سیاه لشکری بالغ بر ۳۳۰ هزار نفر یکی از حماسی‌ترین اتفاقات تاریخ سینما به شمار می‌رود که منجر به رقم خوردن یک رکورد قابل توجه در گینس شده است.

۸. فیلم Braveheart محصول سال ۱۹۹۵

بریتانیا در تمام طول تاریخ کشور خود علاقه عجیبی به تصاحب دارایی و سرزمین‌های کشورهای جهان داشته تا حدی که حتی به همسایه خود یعنی اسکاتلند نیز رحم نکرده است. رویکردی که منجر به در گرفتن جنگ‌های خونینی در تاریخ میان این ۲ کشور شده و مل گیبسون را مجاب کرده تا برداشت آزادی از قهرمان ملی ویلیام والاس در فیلم Braveheart داشته باشد.

این فیلم ما را به زمانی می‌برد که بریتانیا برای گسترش قلمرو و نفوذ خود در اروپا به سراغ همسایه‌اش یعنی اسکاتلند رفته و روزهای تیره و تاریکی را برای مردم این سرزمین به ارمغان می‌آورد؛ دورانی که حتی ازدواج اسکاتلندی‌ها نیز در امنیت و آسایش نبوده و زن‌ها و بچه‌هایشان توسط شوالیه‌های بریتانیایی مورد آزار و اذیت قرار می‌گرفتند.

در چنین شرایطی مردی به نام ویلیام والاس به پا خواسته و در روایتی حماسی و قهرمانانه سعی می‌کند تا کشور از هم پاشیده خود را برای رویایی با دشمنان قسم خورده‌شان متحد کرده و مفهوم آزادی را معنا ببخشد. Braveheart اگرچه برای حماسه سرایی دست به تغییرات قابل توجهی در حقایق تاریخ زده اما همچنان یکی از بهترین فیلم‌های این ژانر در سینما به شمار می‌رود که جنگیدن برای آزادی و آزادگی را به تاثیرگذارترین شیوه ممکن نمایش داده است.

۷. فیلم Gladiator محصول سال ۲۰۰۰

با قاطعیت می‌توان گفت که یکی از بزرگترین و جریان‌سازترین کارگردانان تاریخ سینمای هالیوود ریدلی اسکات نام دارد که خالق فیلم‌های خاطره انگیز و جذابی بوده است. شاید بتوان گفت که ارزشمندترین فیلم ساخته شده توسط وی Gladiator نام دارد که نمایش تاثیرگذاری از سیاست‌های کثیف و پشت پرده دوران روم باستان را ترتیب داده است.

در این فیلم با ژنرال شرافتمندی به نام ماکسیموس دسیموس مریدیوس آشنا می‌شویم که به طرزی استادانه توسط راسل کرو نقش آفرینی شده است. فرمانده و جنگجویی تسلیم ناپذیر که به سبب برخورداری از روحیه‌ای مثال‌زدنی، گزینه مورد نظر امپراتور روم برای جانشینی محسوب می‌شود. با این حال پس از فهمیدن این موضوع توسط فرزند امپراتور و کشته شدن وی، خانواده ماکسیموس قتل عام شده و خود او نیز به عنوان یک برده وارد مسابقات مرگبار گلادیاتورها می‌شود.

سعی و تلاش او برای زنده ماندن و گرفتن انتقام خون خانواده‌اش منجر به رقم خوردن اتفاقاتی می‌شود که احساسات هر مخاطبی را جریحه‌دار خواهد کرد. Gladiator به زیبایی هر چه تمام نشان می‌دهد که امپراتوری روم علی‌رغم برخورداری از شکوه و جلال اما از درون به چنان فساد و ابتذالی دچار بوده که مردمانش به طرز جنون آمیزی از تماشای تکه و پاره شدن برده‌ها در مسابقاتی گلادیاتوری لذت برده و شرایط را برای پیشبرد اهداف سیاست مداران در پشت پرده هموار می‌کردند.

۶. فیلم Elizabeth محصول سال ۱۹۹۸

کیت بلانشت یکی از ستارگان تراز اول سینمای هالیوود به شمار می‌رود که نخسیتن‌بار در فیلم Elizabeth ساخته شکهار کاپور هنر منحصر به فرد خود را به معرض نمایش گذاشت.

در زمانه‌ای که هالیوود به ابتذال کشیده نشده بود و به زور سعی نمی‌کرد تا ترندهای غیرواقعی و احمقانه را به خورد مخاطب دهد، Elizabeth ساخته شد تا تلاش‌های ملکه الیزابت یکم را برای گسترش حق و حقوق خود به عنوان یک زن را در بستری از جنگ‌های سیاسی و توسعه طلبی نمایش دهد. البته که این فیلم نیز به مانند باقی ساخته‌های غربی‌ها سعی داشت تا حقایق واقعی را دستکاری کرده و قهرمان‌سازی نماید اما با وجود چنین مسئله‌ای همچنان فیلمی ارزشمند و تاثیرگذار به شمار می‌رود که جایگاه متزلزل زنان در قرون وسطی را به معرض نمایش گذاشته و نشان می‌دهد که چگونه امپراتوری بریتانیا توسط الیزابت یکم انقلاب درونی را تجربه کرده است.

۵. فیلم Dances with Wolves محصول سال ۱۹۹۰

تاکنون فیلم‌های متعددی حول محور جنگ داخلی آمریکا ساخته شده که شاید بتوان گفت منحصر به فردترین این ساخته‌ها به شاهکار کوین کاستنر یعنی Dances with Wolves مربوط می‌شود که در زمان خود حسابی سر و صدا به راه انداخته است.

یکی از معدود فیلم‌های وسترنی که موفق به کسب جایزه بهترین فیلم جشنواره اسکار شده، ما را با ستوان آمریکایی روبرو می‌کند که پس از افتخار آفرینی در میدان جنگ و پشت سر گذاشتن جراحتی که می‌توانست مرگش را به همراه داشته باشد، قدم به طبیعت بکر کشورش گذاشته و تصمیم می‌گیرد تا به پایگاهی بسیار دور افتاده منتقل شود.

جایی که پس از رسیدن متوجه می‌شود که خالی از سکنه بوده و می‌بایست یاد بگیرد تا به تنهایی از خود محافظت کرده و در عین حال با مردمان سرخ پوست به تعامل بپردازد. Dances with Wolves سفری برای خودشناسی و آزادگی از بند محدودیت‌ها شناخته می‌شود که سختی‌های زندگی مردم محلی آمریکا را به واسطه سوءاستفاده‌گری سفید پوست‌ها نمایش می‌دهد. اساساً باید گفت کوین کاستنر با ساخت حماسه تاریخی خود سعی داشته تا دوستی انسان با طبعیت را به معرض نمایش گذاشته باشد.

۴. فیلم Apocalypse Now محصول سال ۱۹۷۹

در روزهایی که سینمای جهان منتظر اکران آخرین فیلم فرانسیس فورد کوپولا می‌باشد که ساختش با حواشی بسیاری گره خورده، در این مقاله باید به سراغ شاهکاری از او به نام Apocalypse Now برویم که جنبه روان‌شناسانه‌ای از جنگ ویتنام را به معرض نمایش گذاشته است.

یکی از وحشتناک‌ترین درگیری‌ها پس از جنگ جهانی دوم که نزاع غیرمستقیم آمریکا و شوروری را در زمین ویتنامی‌ها انجام داد و منجر به مرگ میلیون‌ها انسان بی‌گناهی شد که صرفاً حکم پیاده نظام برای سیاست مداران کثیفی را داشتند که در نهایت هم به آن چیزی که می‌خواستند دست نیافتند.

Apocalypse Now به واقعی‌ترین شیوه ممکن جنگ افروزی‌های آمریکایی‌ها را نشان داده که حتی روح و روان سربازانشان را نیز تحت تاثیر قرار داده و منجر به خلق هیولاهای ترسناکی شده که در میدان جنگ از انجام هیچ شرارتی ترس ندارند. فرانسیس فورد کوپولا با ریسک پذیری مثال زدنی به نمایش جنبه‌های ناگفته‌ای از ذات بشر و حقیقت جنگ پرداخته که تاریخ سینما تا به امروز همانندی نظیر آن را به خود ندیده است.

۳. فیلم The Right Stuff محصول سال ۱۹۸۳

یکی از بزرگترین دستاوردهای تاریخ بشر، فضانوردی و سفر به خارج از سیاره زمین مربوط می‌شود که نقشی تعیین کننده برای انسان‌ها داشته و می‌تواند رویای زندگی بر روی سیارات دیگر را برای نسل‌های آینده هموار نماید. آرزویی که به زیبایی هر چه تمام در فیلم The Right Stuff نمایش داده شده است.

این فیلم نادیده گرفته شده ولی زیبا، به توسعه برنامه فضایی کشور آمریکا پرداخته و چالش‌ها و سختی‌هایی دانشمندان و فضانوردان را نمایش می‌دهد تا یکی از رویاهای دست نیافتنی بشر را محقق نمایند. روایتی حول محور گروهی از خلبانان زبده و برگزیده نیروی ارتش آمریکا که وارد آزمایشاتی مرگبار نظیر شکست دیوار صوتی و تحمل میزان فشار G شده تا بتوانند شرایط را برای خروج انسان از سیاره زمین هموار نمایند.

نمایش جاه‌طلبی و تسلیم ناپذیری انسان تا جایی پیش رفته که محدودیت‌هایی غیرقابل تصور را کنار زده و غیرممکن را ممکن نماید، به بهترین شیوه در فیلم The Right Stuff به تصویر کشیده شده و در عین احساس ترس از ناشناخته‌هایی که به مخاطب القا می‌کند، سکانس‌های جذابی را نمایش داده که پس از گذشت بیش از ۴۰ سال ذره‌ای از جذابیت و هیجان آن کاسته نشده است.

۲. فیلم Schindler’s List محصول سال ۱۹۹۳

استیون اسپیلبرگ در طول دهه‌های گذشته برخی از بهترین فیلم‌های هر ژانری را پدید آورده که تحسین منتقدین و مخاطبین عام سینما را در پی داشته است. با این حال هیچکدام از ساخته‌های وی نمی‌تواند به مانند Schindler’s List روح و روان بیننده را تحت تاثیر قرار دهد.

جنگ جهانی دوم نقطه تاریک تاریخ بشر محسوب می‌شود که قطعاً تا ابد هر انسانی را به ترس و وحشت دچار خواهد کرد. دورانی که انسان‌ها صرفاً به خاطر نژاد و هویتشان سلاخی شده و سر هیچ و پوچ تحت نسل کشی قرار گرفته‌اند. در این گیر و دار که آلمان نازی کشتار وسیع و بی‌رحمانه‌ای را رقم زده، سر و کله مردی به نام اسکار شیندلر پیدا شده که روزنه‌ای از امید و انسانیت را در دوران تیره و تاریکی از تاریخ رقم می‌زند؛ جایی که با سختی‌های فراوانی که می‌توانسته به قیمت جانش تمام شود، شرایط را برای نجات و زندگی ۱۲۰۰ یهودی مهیا کرده و آن‌ها را از مرگ حتمی نجات داده است.

در ستایش قدرت کارگردانی استیون اسپیلبرگ و تاثیرگذاری بصری Schindler’s List تنها می‌توان به سکانس سیاه و سفیدی اشاره داشت که یک دخترک ۳ ساله با ژاکت قرمز در مقابل دوربین حضور پیدا کرده و اشک را از چشمان هر مخاطبی سرازیر خواهد کرد.

۱. فیلم The Pianist محصول سال ۲۰۰۲

انتخاب بهترین فیلم یک مقاله تصمیم سختی به شمار می‌رود که خواه یا ناخواه علاقه شخصی در آن تاثیرگذار خواهد بود. با این حال در دنیای امروز که خطر در گرفتن جنگ جهانی سوم بیش از هر زمان دیگری موجبات ترس و وحشت جهانیان را برانگیخته، شاید که قرار دادن The Pianist در رتبه نخست بتواند اهمیت یادگیری تاریخ را در نزد ما یادآور شود.

شاهکار بی‌نظیر و تحسین شده رومن پولانسکی به وحشتناک‌ترین حالت ممکن زندگی در دوران جنگ جهان دوم را از دید یک شهروند عادی نشان داده که به سبب یهودیت‌اش از قضا بیش از سایر مردم جهان در خطر کشتار قرار گرفته است.

هنرمندی به نام ووادیسواف اشپیلمان که به جای نواختن پیانو، مجبور است تا برای بقای خود روزانه با تهدیدات وحشتناک و غیرقابل تصوری دست و پنجه نرم نماید و شاهد نسل کشی خانواده، عزیزان و دوستانی باشد که هیچ کاری برای نجات آن‌ها از دستش برنمی‌آید؛ مردی که به تصویر کشیدن او بهترین نقش آفرینی کارنامه بازیگری آدرین برودی محسوب می‌شود.

The Pianist بی‌رحمانه و واقع‌گرایانه نشان می‌دهد که بازنده اصلی جنگ‌ها، مردمان عادی هستند که شاهد نابودی تمام دارایی و عزیزانشان به دست سیاست مدارانی کثیف و بزدل بوده و به طرز وحشتناکی، برای رهایی از این شرایط هیچکاری از دستشان بر نخواهد آمد. ترسی که امروزه نیز به شدت افزایش پیدا کرده و تمام جهان را در بر گرفته است.

منبع: گیمفا