داروی تازۀ «ریزش مو» که به طور تصادفی کشف شد
اوایل امسال، دانشمندان به طور تصادفی به یک درمان جدید بالقوه برای طاسی با الگوی ارثی دست یافتند که شایع‌ترین علت ریزش مو در مردان و زنان سراسر جهان است.
فرادید| اوایل امسال، دانشمندان به طور تصادفی به یک درمان جدید بالقوه برای طاسی با الگوی ارثی دست یافتند که شایع‌ترین علت ریزش مو در مردان و زنان سراسر جهان است. همه‌چیز با تحقیق درباره قندی آغاز شد که به طور طبیعی در بدن وجود دارد و به تشکیل DNA کمک می‌کند: بخش «دئوکسی‌ریبوز» از اسید دئوکسی‌ریبونوکلئیک.
به گزارش فرادید، دانشمندان دانشگاه شفیلد و دانشگاه COMSATS در پاکستان، حین مطالعه چگونگی بهبود زخم‌های موش‌ها با استفاده موضعی از این قندها متوجه شدند موی اطراف زخم‌ها سریع‌تر از موهای موش‌های درمان‌نشده رشد می‌کند. تیم با کنجکاوی تصمیم به بررسی بیشتر این موضوع گرفت.
در مطالعه‌ای که ماه ژوئن منتشر شد، دانشمنان موش‌های نر مبتلا به ریزش موی ناشی از تستوسترون را گرفتند و موهای پشت آن‌ها را تراشیدند. هر روز، محققان پوست در معرض آن‌ها را آغشته به دوز کوچکی از ژل قندی دئوکسی‌ریبوز می‌کردند و ظرف چند هفته، موی این ناحیه رشد مجدد قوی را تجربه کرد و موهای بلند و ضخیم این نواحی را پر کرد.
ژل دئوکسی‌ریبوز بسیار مؤثر بود و تیم تحقیقاتی دریافتند این ماده به خوبی ماینوکسیدیل اثر می‌کند، یک درمان موضعی برای ریزش مو که معمولاً با نام تجاری Rogaine شناخته می‌شود.
شیلا مَک‌نیل، مهندس بافت از دانشگاه شفیلد درباره این تحقیق گفته: «تحقیق ما نشان داده که پاسخ درمان ریزش مو ممکن است استفاده از قند دئوکسی‌ریبوز طبیعی برای تقویت خون‌رسانی به فولیکول‌های مو برای تشویق رشد مو باشد.»
طاسی با الگوی ارثی یا «آلوپسی آندروژنیک» یک بیماری طبیعی است که به دلیل ژنتیک، سطوح هورمون‌ها و افزایش سن ایجاد می‌شود و در مردان و زنان متفاوت ظاهر می‌شود.
این اختلال ۴۰ درصد از جمعیت را تحت تاثیر قرار می‌دهد، اما سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) تاکنون تنها دو دارو را برای درمان این بیماری تأیید کرده است.
در حالی که ماینوکسیدیل بدون نسخه می‌تواند ریزش مو را کم کند و سبب رشد مجدد شود، اما برای همه کسانی که ریزش مو دارند موثر نیست.
اگر ماینوکسیدیل مؤثر نباشد، پس بیماران مرد می‌توانند به فیناستراید (با نام تجاری Propecia) روی آورند که یک داروی خوراکی تجویزشده است که جریان تستوسترون را در بدن حفظ می‌کند. این دارو هنوز برای بیماران زن تأیید نشده است.
فیناستراید می‌تواند ریزش مو را در حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد از بیماران مرد کم کند، اما پس از شروع باید به طور مداوم مصرف شود. این دارو می‌تواند با عوارض جانبی ناخواسته و گاهی شدید مانند اختلال نعوظ، درد بیضه یا سینه، کاهش میل جنسی و افسردگی همراه باشد.
مک نیل و همکارانش به سرپرستی محمد انجم، محقق زیست‌ماده از COMSATS، در مقاله منتشر شده خود نوشته: «درمان آلوپسی آندروژنتیک همچنان چالش‌برانگیز است.»
این افراد با همکاری هم، یک ژل زیست‌فروپاش و غیرسمی از دئوکسی‌ریبوز طراحی کردند و این درمان را روی مدل‌های موش طاس با الگوی مردانه اعمال کردند.
ماینوکسیدیل روی مدل‌های موش طاس نیز آزمایش شد و برخی از حیوانات هم دوز ژل قند و هم ماینوکسیدیل را اضافه دریافت کردند.
در قیاس با موش‌هایی که ژل بدون هیچ دارویی دریافت کردند، موش‌هایی که ژل حاوی قند دئوکسی‌ریبوز دریافت کرده بودند، فولیکول‌های موی جدیدشان شروع به رشد کردند.
هم ماینوکسیدیل و هم ژل قند سبب رشد مجدد ۸۰ تا ۹۰ درصدی مو در موش‌های مبتلا به طاسی با الگوی نر شدند. با این حال، ترکیب درمان‌ها تفاوت چندانی ایجاد نکرد.
در مراحل مختلف این آزمایش ۲۰ روزه، عکس‌هایی گرفته شد که تأثیر داروی جدید به روشنی در آن‌ها پیداست.
عکس موش‌های دارای طاسی با الگوی مردانه در فواصل زمانی مختلف، از جمله موش‌های بدون درمان (NC)، مدل‌های موش طاس با الگوی نر (T-1)، ژل بدون دارو (T-2)، ژل با قندهای دئوکسی‌ریبوز (T-3) ماینوکسیدیل (T-4)، قند دئوکسی‌ریبوز و ژل ماینوکسیدیل (T-5)
محققان اطمینان ندارند چرا ژل دئوکسی‌ریبوز سبب تحریک رشد موهای بلندتر و ضخیم‌تر در موش‌ها می‌شود، اما اطراف محل درمان‌شده، متوجه افزایش رگ‌های خونی و سلول‌های پوست شدند.
«هرقدر خون‌رسانی به پیاز مو بهتر شود، قطر آن بیشتر و رشد مو بیشتر می‌شود.»
عکس‌های ساقه‌های مو از گروه‌های درمانی مختلف
اگر ژل دئوکسی‌ریبوز در انسان نیز موثر باشد، می‌توان از آن برای درمان آلوپسی یا حتی تحریک رشد مجدد مو، مژه و ابرو پس از شیمی‌درمانی استفاده کرد.
«درباره این قسمت از بدن و مشکلات آن بسیار کم تحقیق شده، بنابراین ما به رویکردهای جدید نیاز داریم.»
آزمایش‌های کنونی فقط برای موش‌های نر انجام شدند، اما در تحقیقات بیشتر ممکن است معلوم شود استفاده از این قندهای طبیعی می‌تواند برای موش‌های ماده که آلوپسی ناشی از تستوسترون دارند، نیز مؤثر باشد.
مک‌نیل افزود: «تحقیقی که ما انجام داده‌ایم در مراحل اولیه است، اما نتایج امیدوارکننده هستند و لازم است تحقیقات بیشتری انجام شود».
مترجم: زهرا ذوالقدر
