(عکس) کشف ردپای آب مایع در دریاچه باستانی مریخ

کاوشگر کنجکاوی ناسا (Curiosity) کشفی شگفت‌انگیز در سیاره سرخ انجام داده است. این کاوشگر توانسته آثار امواج آب مایع را روی سطح مریخ ثبت کند؛ شواهدی که نشان می‌دهد این سیاره در گذشته برای مدت طولانی‌تری نسبت به آنچه قبلا تصور می‌شد، دارای آب مایع در سطح خود بوده است.

شواهدی جدید از دریاچه های باستانی مریخ

دانشمندان مدت‌ها است که می‌دانند در گذشته مریخ دارای آب بوده، اما تاکنون تصور می‌شد که تمامی آب‌های سطحی آن زیر لایه‌هایی از یخ پنهان بوده‌اند. با این حال، تصاویر جدیدی که توسط کاوشگر کنجکاوی ثبت شده نشان‌دهنده ساختارهایی شبیه به امواج آب در دو نقطه متفاوت از دهانه گیل (Gale Crater) است. این الگوهای موج‌مانند که «ریپل» یا موج‌های کوچک نامیده می‌شوند، زمانی تشکیل می‌شوند که باد روی سطح آب تأثیر بگذارد و آن را به حرکت درآورد.

کشف این موج‌ها بدین معنا است که آب مایع آزادانه و بدون پوشش یخی در سطح مریخ جریان داشته و تحت تأثیر باد و جو مریخ بوده است. این یافته برخلاف برخی مدل‌های آب‌وهوایی پیشین، نشان می‌دهد که مریخ در گذشته دارای جوی متراکم‌تر و گرم‌تر بوده که اجازه وجود آب مایع را برای مدت طولانی‌تری داده است.

دانشمندان برای تخمین اندازه دریاچه باستانی مریخ، ارتفاع و فاصله بین موج‌های کوچک روی سطح این سیاره را بررسی کردند. ارتفاع این امواج حدود ۶ میلی‌متر و فاصله بین آن‌ها بین ۴ تا ۵ سانتی‌متر است. این ابعاد نشان می‌دهد که دریاچه‌ای که این امواج را ایجاد کرده، کمتر از ۲ متر عمق داشته است.

این آثار در دو دریاچه خشک‌شده مختلف در دهانه گیل کشف شده‌اند که سن آن‌ها حدود ۳.۷ میلیارد سال تخمین زده می‌شود. این موضوع بیانگر این است که مریخ برای مدت طولانی‌تری شرایط مناسبی برای وجود آب مایع و احتمالا حیات میکروبی داشته است.

آیا مریخ میزبان حیات بوده است؟

یکی از پیامدهای مهم این کشف، افزایش احتمال وجود حیات در گذشته مریخ است. دانشمندان معتقدند که اگر آب مایع برای مدت طولانی‌تری در سطح این سیاره باقی مانده باشد، احتمال این که میکروارگانیسم‌هایی فرصت رشد و تکامل داشته باشند، بیشتر می‌شود.

کلر موندرو، رسوب‌شناس دانشگاه کلتک و نویسنده اصلی این مطالعه، می‌گوید:

شکل این موج‌ها تنها زمانی می‌تواند ایجاد شود که آب مایع آزادانه در تماس با جو باشد و تحت تأثیر باد قرار بگیرد.

این یافته، امیدها را برای کشف نشانه‌هایی از حیات میکروبی در نمونه‌های سنگی مریخ بیشتر می‌کند.

امروز سیاره مریخ به یک بیابان سرد و خشک تبدیل شده است. دانشمندان بر این باورند که این سیاره در گذشته دارای اتمسفر ضخیم‌تر و آب‌های سطحی فراوانی بوده، اما به مرور زمان میدان مغناطیسی خود را از دست داده است. این اتفاق باعث شده که بادهای خورشیدی بخش زیادی از جو مریخ را از بین ببرند و در نتیجه، آب مایع آن نیز به فضا تبخیر شود.

این فرایند میلیاردها سال طول کشید و در نهایت مریخ را به آن چیزی که امروز می‌بینیم، یعنی یک سیاره خشک و خشن با شواهدی از گذشته‌ای مرطوب و پر از حیات احتمالی، تبدیل کرد.

یک گام دیگر به سوی رمزگشایی از گذشته مریخ

کشف این دریاچه باستانی، تاریخچه مریخ را بازنویسی می‌کند و احتمالا مسیر تحقیقات آینده را تغییر خواهد داد. با توجه به این که آب یکی از مهم‌ترین نشانه‌های زیست‌پذیری یک سیاره است، دانشمندان امیدوارند که در ماموریت‌های آینده، نمونه‌های سنگی حاوی ردپای حیات را از مریخ به زمین بیاورند و به یکی از بزرگ‌ترین پرسش‌های بشر پاسخ دهند: آیا ما در جهان تنها هستیم؟

منبع: خبرآنلاین