"نشت روده" یک بیماری فضایی

محققان دانشگاه کالیفرنیا ریورساید و سن دیه‌گو در یک مطالعه جدید نشان دادند که شرایط ریزگرانش می‌تواند بر سلول‌هایی که دیواره روده‌ها را پوشانده‌اند، تأثیر بگذارد و سبب نشتی روده شود.

انسان به منظور زندگی در روی کره زمین تکامل یافته است، بنابراین به محض اینکه از این محیط دور می‌شود، انواع مشکلات سلامتی برایش به وجود می‌آید.

اکنون محققان دانشگاه کالیفرنیا ریورساید (California Riverside) و سن دیه‌گو (San Diego) شواهدی از یک مشکل یا بیماری جدید که در بدن فضانوردان اتفاق می‌افتد، پیدا کرده‌اند.

شبیه‌سازی شرایط ریز گرانش یا جاذبه نزدیک به صفر نشان می‌دهد که روده‌های انسان پس از اقامت کوتاه مدت در فضا می‌توانند دچار نشتی شوند و احتمال بروز عفونت‌ها و بیماری‌های خاص را در هفته‌های بعد افزایش می‌دهد.

دستگاه گوارش انسان مکانی بسیار خشن و در عین حال حساس است، چرا که نه تنها پر از ماده‌ای به نام اسید معده است که در صورت رسیدن به اندام‌های دیگر بدن، آن‌ها را از بین می‌برد، بلکه حاوی اکوسیستم وسیعی از ریزموجودات است که در صورت فرار و رسیدن به قسمت‌های دیگر بدن می‌توانند باعث بروز عفونت‌های خطرناک شوند.

برای ایمن نگه داشتن بدن، روده‌های ما با سلول‌های مخاطی یا بَرپوشی پوشانده شده است که سدی غیرقابل نفوذ در برابر باکتری‌ها و سایر مایعات تشکیل می‌دهند.

حداقل تاکنون تصور می‌شد که غیرقابل نفوذ است. این سد سلولی گاهی اوقات در اثر بیماری یا رژیم غذایی نامطلوب، ضعیف می‌شود و اجازه می‌دهد چیز‌هایی از آن عبور کنند که نباید عبور کنند. این به نوبه خود می‌تواند باعث ایجاد بیماری‌های مزمن مانند دیابت نوع یک، بیماری التهابی روده و بیماری کبد شود.

محققان برای این مطالعه جدید می‌خواستند بررسی کنند که آیا ریزگرانش فضا بر این سد در روده انسان تأثیر می‌گذارد یا خیر.

تاکنون مطالعات قبلی نشان داده بودند که سفر به فضا در اثر جاذبه کم و تابش کیهانی زیاد می‌تواند استخوان‌ها و ماهیچه‌های فضانوردان را تضعیف کند، علائم زوال عقل را القا کند، شانس ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش دهد و حتی بیان ژن‌های بدن را تغییر دهد.

محققان برای بررسی تأثیرات این شرایط روی روده، سلول‌های مخاطی روده را در یک زیست‌راکتور که به سرعت می‌چرخد​​، کشت کردند تا اثرات ریزگرانش را شبیه سازی کنند. محققان بعد از گذشت ۱۸ روز در این محیط، چرخش را متوقف کردند و سلول‌ها را بررسی کردند.

در نهایت مشخص شد که این سلول‌های مخاطی در تشکیل "اتصالات محکم" که سلول‌های جداگانه را به هم متصل می‌کند، جا مانده‌اند. با تضعیف این اتصالات، این دیوار، نفوذپذیر یا دچار نشتی می‌شود.

"دکلان مک کول" محقق اصلی این تحقیق می‌گوید: مطالعه ما برای اولین بار است که نشان می‌دهد محیط ریزگرانش باعث می‌شود سلول‌های مخاطی در مقابل اثرات ماده‌ای که خاصیت نفوذناپذیری این سلول‌ها را تضعیف می‌کند، مقاومت نکنند. نکته مهم این است که ما مشاهده کردیم که این نقص تا ۱۴ روز پس از خروج از محیط ریزگرانش همچنان حفظ می‌شود.

محققان می‌گویند که این یافته‌ها می‌تواند پیامد‌هایی برای سلامتی فضانوردان در فضا و حتی پس از بازگشت به زمین داشته باشد.

متأسفانه به نظر می‌رسد که در سفر‌های فضایی، روده به طور ویژه مستعد خطر است. زیرا یکی دیگر از تحقیقات اخیر بر روی موش‌ها نشان داد که اشعه کیهانی می‌تواند بر توانایی سلول‌های روده در جذب مواد مغذی تاثیر نفی بگذارد و افزایش خطر ابتلا به سرطان را نیز در پی دارد.

در کل به نظر می‌رسد که سفر‌های فضایی بر بدن انسان بسیار تاثیر می‌گذارد. در حال حاضر برای اکثریت ما بهتر است که در اینجا بر روی کره زمین بمانیم، بنابراین باید مواظب آن باشیم.

این تحقیق در مجله Science Reports منتشر شده است.