درباره خانه جراح مشهور درباری که دخترش در مبارزه مسلحانه کشته شد

در خیابان ولی‌عصر(عج)، روبه‌روی کاخ مرمر، خانه پروفسور «محسن یحیی عدل» به عنوان ساختمان پژوهشکده هنر (وابسته به فرهنگستان هنر) میزبان رفت و آمد اهل هنر و پژوهش است.

این خانه‌ که به دلیل معماری زیبا و متعلق بودن به پدر جراحی ایران در تاریخ ۱۱ مرداد سال ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۰۸۱ به ثبت آثار ملی ایران درآمد، ۲هزار و ۷۰۰متر مربع مساحت دارد و زیربنای آن هزار متر مربع است.

خانه دکتر عدل دارای یک طبقه ساختمان اعیانی به همراه زیرزمین و یک آپارتمان سرایدار و سینمای خانگی است. نقشه و طرح خانه دکتر عدل از نوع روسی است با ۳ ورودی و بخش‌های خصوصی همچون محل بیتوته مهمان، پذیرایی، مطب، منزل خدمه، سرایدار و راننده.

در سطوح داخلی بنای خانه از گچ ساده استفاده شده و سقف‌ها نیز به گچبری مزین هستند. کاشی‌های خشتی منقوش از تزییناتی هستند که در بخش شرقی بنا در ازاره دیوار به کار رفته‌اند. در نمای خارجی ساختمان خانه نیز از گچ و آجر سفید استفاده شده و بخش رخ بام نیز با گچبری چشمنوازی می‌کند.

«نصرالله حدادی»، تاریخ‌شناس و محقق، در حالی که از پروفسور یحیی عدل به عنوان مشهورترین عضو خاندان عدل یاد می‌کند، می‌گوید: «یحیی عدل از جمله کسانی است که به خرج خودش در دوره رضاشاه از تبریز به اروپا رفت و پزشکی خواند و به ایران آمد و از او با عنوان پدر جراحی نوین و علم بیهوشی ایران نام برده می‌شود، در حدی که هنوز هم در دنیا برخی اعمال جراحی که روی روده و معده انجام می‌شود به نام یحیی عدل است.»

حدادی در ادامه با بیان اینکه یحیی عدل در عالم سیاست هم به همین اندازه شهره بود، می‌گوید: «رفت‌ و آمد با مقامات بلندپایه کشور و دربار پهلوی او را تبدیل به شخصیتی سیاسی کرد.

نکته‌ای جالب در مورد زندگی او این است که دختری به نام کاترین داشت که با «بهمن حجت کاشانی» که برادرزاده تیمسار «حجت کاشانی» بود ازدواج کرده بود. کاترین همراه همسرش به مبارزه مسلحانه با دولت وقت ایران روی آورد و سرانجام در درگیری با ساواک کشته شد. با این همه این واقعه هیچ تأثیری در روابط عدل با دربار نداشت و او تا زمان انقلاب در زمره پزشکان معتمد دربار به‌شمار می‌آمد.»

منبع: همشهری