"صحت" را فدای "سرعت" نکنیم

علی اکبر قاضی زاده | خبر کذبی که چند شب پیش درباره درگذشت محمدرضا شجریان از سوی بعضی خبرگزاری‌ها و کانال‌های خبری منتشر شد انتقاد‌های زیادی به‌دنبال داشت و مسأله اخبار دروغ در شرایط حساس را دوباره مطرح کرد.

پس از خواندن خبر‌هایی که جمعه شب درباره سلامتی محمدرضا شجریان منتشر شد من هم به‌دلیل نوع نوشتن و سرعت خبررسانی خوشحال شدم و هم متأسف شدم. تمام این دهه‌ها به ما روزنامه نگاران برای انتشار اخبار مختلف سخت گرفتند و اگر همین خبر کذب درگذشت محمدرضا شجریان را روزنامه‌ها منتشر می‌کردند با آن‌ها برخورد شدیدی می‌شد، اما به نظر می‌رسد سایت‌های خبری مصونیت دارند.

بخصوص در فضای مجازی. این به نظر من به‌دلیل سیاست بسیار غلطی است که سال‌ها در برابر روزنامه نگاری و روزنامه نگاران پیش گرفتند که اکنون آسیب‌هایش به این صورت بروز می‌کند. اگر به روزنامه نگاران ما اجازه پرسش و اجازه تفحص می‌دادند هم روزنامه‌های ما بیشتر رونق داشت و هم نظام اجرایی ما از اعتماد عمومی مردم سود می‌برد و بسیاری از پیام‌ها را می‌شد از طریق مطبوعات به مردم رساند.

دو عنصر در خبر وجود دارد که به آن‌ها عناصر ذاتی خبر می‌گویند؛ عنصر سرعت و عنصر صحت. به ما در دانشکده می‌گفتند هیچ کدام از این عناصر را فدای یکدیگر نکنید. این دو عنصر مانند دو خط در برابر هم هستند و هنر روزنامه نگار آشتی دادن این دو با یکدیگر است. اگر خبر این دو پایه را نداشته باشد دیگر خبر نیست.

یا شایعه می‌شود یا از آن طرف به تاریخ و آرشیو تبدیل می‌شود. خبری که خبرگزاری‌ها درباره درگذشت محمدرضا شجریان منتشر کردند از قول یک منبع آگاه یا مطلع بود. این منبع چه کسی بود؟ مگر می‌شود به این شکل خبری را منتشر کرد؟ منبع باید در خبر روشن باشد.

با انتشار این خبر به همسر و فرزندان شجریان و دوستدارانش و کسانی که هراسان خودشان را به بیمارستان رساندند چه گذشته است؟ قبلاً هم درباره هنرمندان دیگر این اتفاق افتاده است و مشخص نیست این چه شیوه خبر دادن است و چرا کسانی که به این شکل خبر کذب را منتشر می‌کنند فکر آثار زیانبار و ویرانگر این خبر دادن را نمی‌کنند.

باید به‌عنوان آخرین جمله بگویم که ما روزنامه نگاری بلد نیستیم. خیال می‌کنیم همین که هیجان دادیم کفایت می‌کند در صورتی که هیجان بدون پایه ضرر بسیار بزرگی می‌زند هم به مخاطبان هم به نزدیکان افراد.

منبع: روزنامه ایران