(تصاویر) 7 کشفِ باستان‌شناسیِ شگفت انگیز که کاملاً تصادفی رخ دادند

افشای راز گذشته همیشه فعالیتِ شگفت‌انگیزی برای انسان‌ها بوده است. از کاوشِ غارهای مخفی و کشف اشیاء باستانی گرفته تا رمزگشایی از کتیبه‌ها و باز کردنِ قفل اسرارِ تمدن‌های گم‌شده، هم‌چنان جستجو برای درکِ تاریخ‌مان  ما را جذب و شیفته خود می‌کند و برای‌مان الهام‌بخش است.

درحالیکه بسیاری از افراد تمام زندگی‌شان در جستجوی کشف‌های بزرگِ بعدی بوده‌اند، برخی از بزرگ‌ترین کشف‌های تاریخ خیلی اتفاقی صورت گرفته‌اند. برخی از مهم‌ترین اکتشافات باستان‌شناسی در تاریخ توسط مردمی معمولی و صرفاً شانسی اتفاق افتاده است.

در ادامه این مطلب با راهنماتو همراه باشید تا برخی از این داستان‌ها را با هم مرور کنیم:

1.ارتشِ سربازانِ گلی: کشاورزان پیدایش کردند

اکتشافاتِ باستان‌شناسی اندکی به اندازه ارتشِ سربازانِ گلی حیرت‌انگیز و شگفتی‌آور بوده‌اند. ارتشِ سربازانِ گلی، مجموعه‌ای از مجسمه‌هایی از جنسِ گلِ سرخ به اندازه واقعی است که ارتشِ نخستین امپراتور چین، کین شی هوآنگ، که شیفته نامیرایی بود را بازنمایی می‌کند.

این ارتش حدودِ 2000سال قبل در سلسله کین (221-206قبل‌ازمیلاد) ساخته شد. جستجوی نامیرانیِ کین با شکست مواجه شد و (احتمالاً حتی او را به کشتن داد) و او مرد، این ارتش به همراهش دفن شد. این سربازان گلی قرار بود تا از او در جهان بعدازمرگ محافظت کند. این مجسمه‌ها دفن و تا سال 1974 که گروهی از کشاورزان چینی آن ها را پیدا کردند، فراموش شده بودند.

یانگ ژیفا، برادران و همسایه‌اش، مشغول حفرِ چاهی در نزدیکی شهرِ شیان در استان شانسی چین بودند که اتفاقی به گودالی پر از قطعاتِ سفال قرمز برخورد کردند. مردم قرن‌ها قطعاتی از گل سرخ را در این ناحیه پیدا کرده بودند برای همین باستان‌شناسان برای تحقیقات بیش‌تر فراخوانده شدند. آن‌ها یک مجموعه عظیمِ زیرزمینی حاوی هزاران جنگجو از گل سرخ، به همراه اسب و حتی ارابه پیدا کردند. گمان می‌رفت که این مجموعه مساحتی در حدود 22000مترمربع را در بر بگیرد و هنوز بخش‌هایی از آن کشف نشده است.

کشفِ ارتشِ سربازان گلی یکی از مهم‌ترین اکتشافات باستان‌شناسی در قرن بیستم لقب گرفت. این ارتش در فهرست یونسکو ثبت شده و میزبان گردشگران زیادی است.

2.سنگ روزِتا: می‌خواستند دیواری را با آن وصله کنند

واقعاً شانسی بود که سنگ روزتا کشف شد. این سنگ، تخته‌سنگی از گرانیتِ سیاه با طولِ 3فوت و عرضِ 2فوت است. روی آن حکمی که پادشاه بطلیموس پنجم در سال 196قبل‌ازمیلاد در ممفیس صادر کرده بود، نوشته شده است.

این حکم با سه نوع کتابت، شاملِ هیروگلیفِ مصری، دموتیک و یونانیِ باستان، نگارش شده و دلیلِ خاص بودن این سنگ هم همین تنوع است. این سنگ در 15جولای سال 1799 توسطِ سرهنگ پیرا-فراکنو بوچارد از ارتش فرانسه کشف شد.

او بر تعمیر یک قلعه در نزدیکی روزتا (امروز به نام رشید شناخته می‌شود) در دلتای نیل نظارت می‌کرد که متوجه سنگی شد که سربازانش می‌خواستند برای مسدود کردنِ بخشی از دیوار از آن استفاده کنند. بوچارد اهمیتِ تاریخی این سنگ را تشخیص داد و به فرمانده گزارش کرد. سنگ از آنجا به مؤسسه علمی ناپلئون در قاهره ارسال و خیلی سریع اهمیت آن مشخص شد.

بعدازآنکه فرانسوی‌ها در سال 1801 از بریتانیایی‌ها شکست خوردند، سنگ به تملکِ بریتانیا درآمد و به موزه بریتانیا در لندن منتقل شد و تا امروز در این موزه در معرض نمایش است. کشفِ این سنگِ موفقیتِ بزرگی در مطالعات مصر و زبان بود و اطلاعات ارزشمندی درباره فرهنگ و سیاست آن دوره به دست داد.

3.طومارهای دریای مرده: توسطِ یک چوبان بی‌حوصله کشف شد

یکی دیگر از اکتشافات مهم، طومارهای دریای مرده است؛ مجموعه‌ای از متون یهودی که در نیمه قرن بیستم در نزدیکی دریای مرده در کران غربی کشف شدند. این کشف توسط چوبان جوانی به نام محمد‌ ذیب و پسرعموش اتفاق افتاد. آن‌ها در حال چراندن گوسفندان‌شان در این ناحیه بودند.

برطبق خاطرات این دو جوان، محمد متوجه چند غار می‌شود و از سر کنجکاوی تصمیم می‌گیرد به داخل رفته و نگاهی به آن‌ها بیندازد. در داخل  یکی از غارها با چند شیء شبیه کوزه‌های قدیمی مواجه می‌شود. او یکی از کوزه‌ها را می‌شکند و چند طومار از آن بیرون میفتد، که بعدها مشخص می‌شود طومارهای تاریخی بنی‌اسرائیل است.

او طومارها را به اردوگاه برمی‌گرداند و نهایتاً تصمیم می‌گیرد آن‌ها را بفروشد. در نهایت طومارهای فروخته شده و به دستِ جان سی. تِرِور از مدرسه آمریکایی تحقیقات شرق میفتد. او متوجه اهمیت واقعی این طومارها می‌شود و آن‌ها را برای محافظت بیش‌تر به بیروت منتقل می‌کند.

طی چند سال بعدی، 11غار در ناحیه کشف می‌شوند که حاوی بیش‌از 900متن شاملِ قطعاتی از انجیل عهد قدیم بوده‌اند. این متون به زبان‌های عبری، آرامی و یونانی نوشته شده‌اند و به سال‌های 250 تا 68بعدازمیلاد تعلق دارند. این طومارها حاوی دعاها، سرودها و تفاسیر هستند.

4.نقاشی‌های غار لاسکو: یک پسربچه و سگ‌اش آن را کشف کردند

نقاشی‌های غار لاسکو، مجموعه‌ای هنر پیشاتاریخی است که در روز 12سپتامبر سال 1940 توسط 4پسر نوجوان در جنوب‌غربی فرانسه کشف شد.

این غار در ابتدا زمانی پیدا شد که مارسل (یکی از پسران) به همراه سگ‌اش در ناحیه قدم می‌زد و سگ‌اش شروع به بوییدن یک حفره که با بیرون آمدنِ ریشه درخت ایجاد شده بود، کرد. مارس که کنجکاو شده بود بعدها دوستانش را برای جستجوی بیش‌تر به ناحیه آورد.

پسران که فکر می‌کردند به گذرگاهی مخفی دسترسی پیدا کرده‌اند، وارد مسیری به عمقِ 15متر شدند. آن‌ها به جای گذرگاه مخفی، غاری پیدا کردند که دیوارهاش منقش به تصاویری از حیوانات از اسب و گاو و گوزن گرفته تا خرس و حتی طرح‌هایی از انسان، نمادهای قدیمی و اشکالِ هندسی بود.

پسران این کشف را به معلم مدرسه گزارش دادند و او هم مقامات را خبر کرد و غار خیلی زود به روی عموم باز شد. این غار تبدیل به جاذبه گردشگری شد و هزاران نفر هر سال از آن بازدید می‌کردند اما هجوم گردشگران خسارات قابل‌توجهی به غار وارد کرد و در سال 1963 دولت فرانسه دستور داد غار به روی عموم بسته شود. یک غار مشابه به نام لاسکوی 2 در نزدیکی محل ساخته و در سال 1983 به روی عموم باز شد.  

5.کره‌های سنگیِ کاستا‌ریکا: جنگل‌زدایی آن‌ها را آشکار کرد

یکی از مشکلاتی که کشف‌های تصادفی دارد آن است که مردم اغلب یا تشخیص نمی‌دهند یا واقعاً اهمیتی نمی‌دهند که چه پیدا کرده‌اند. کره‌های سنگیِ کاستا‌ریکا مجموعه‌ای متشکل از بیش‌از 300 کره سنگی هستند که در ناحیه دلتای دیکی در کاستا‌ریکا در دهه 1930 کشف شدند. این سنگ‌ها در اندازه‌های متنوع هستند و درحالیکه برخی فقط چند سانتی‌متر قطر دارند، بقیه بیش‌از 2متر قطر و 15تن وزن دارند.  

قطر بزرگ‌ترین کره‌ به 2.66متر می‌رسد. این سنگ‌ها در دهه 1930 و وقتیکه شرکتِ یونایتد‌فروت در حال پاک‌سازی جنگل برای کشتِ موز بود، پیدا شدند. کارگران وقتی با این سنگ‌ها مواجه شدند، با استفاده از بولدوزرها و ابزار سنگین تلاش کردند که آن‌ها را از سر راه بردارند.

حتی‌ بدتر‌ازآن، بر اساس افسانه‌های قدیمی جستجوی طلا، این سنگ‌ها را با مته سوراخ کردند تا در آن‌ها طلا پیدا کنند. پیش‌از آنکه خبر به مقامات محلی برسد، چندین کره سنگی به شدت آسیب دید. نخستین تحقیقات علمی درباره سنگ‌ها توسطِ دوریس استون، دخترِ مدیرِ اجراییِ شرکتِ یونایتد‌فروت، انجام شد. انتشار یافته‌های اولیه او در نشریه باستان‌شناسیِ آمریکایی، باعث شد که سایر کارشناسان به محل بیایند.

این عقیده وجود دارد که این کره‌ها احتمالاً توسطِ فرهنگِ منقرض‌شده دیکی‌ (بومیانِ کاستا‌ریکا پیش‌از ورود استعمارگران) درست شده که در حدود 700 تا 1530قبل‌ازمیلاد زندگی می‌کردند. هدف از آن‌ها مشخص نیست اما به‌نظر می‌رسد که این کره‌ها در صفوفِ منظم در نزدیکی خانه سرانِ محلی ساخته شده بودند که البته دلیلی برای تأیید آن وجود ندارد.

6.غار آلتامیرا: از شدتِ خوب بودن، باورناپذیر بود

برخی اوقات اکتشافات آن‌قدر شگفت‌انگیزند که کارشناسان نمی‌خواهند باورشان کنند. این اتفاقی بود که برای غار آلتامیرا رخ داد. آلتامیرا غاری پیشا‌تاریخی در شمال اسپانیا است که به خاطر مجموعه حیرت‌انگیزِ نقاشی‌های عصر پارینه‌سنگی معروف است. این غار در سال 1868 کشف شد اما تا اوایل قرن بیستم کارشناسان آن را جدی نگرفته بودند.

این غار ابتدا توسطِ یک شکارچی محلی کشف شد. کشف ابتدایی یک باستان‌شناسِ غیرحرفه‌ای به نامِ مارسلینو سانز د ساتولا را به غار کشاند. دختر 8ساله او بود که او را به کشفِ نقاشی‌ها هدایت کرد.

یافته‌های او منتشر شد و دو باستان‌شناس دیگر از دانشگاه مادرید دست به کاوش زدند. در سال 1880 اعلام شد که این نقاشی‌ها، به دوره پارینه‌سنگی تعلق دارند. اما این نوشته مورد تمسخر واقع شد. کارشناسان می‌گفتند نقاشی‌های داخل غار آن‌قدر کیفیتِ خوبی دارند و به خوبی محافظت شده‌اند که بعید است تاریخچه آن‌ها درست باشد. ساتولا متهم شد که خودش نقاشی‌ها را جعل کرده و به هنرمندانِ محلی پول داده تا آن‌ها بکشند.

تازه در اوایل قرن بیستم بود که یک باستان‌شناس فرانسوی به نام هنری بروئلی از غار بازدید و اصالت نقاشی‌ها را تأیید کرد و درنهایت این غار به عنوان یکی از بزرگ‌ترین نمونه‌های هنر پیشاتاریخ در جهان به رسمیت شناخته شد.

برخی از منتقدانِ ساتولا عقب‌نشینی کردند اما خیلی دیر بود، او 14سال قبل مرده بود.

7.اوتزی؛ مرد یخیِ مومیایی: کوه‌پیمایان او را پیدا کردند

بیش‌تر اکتشافاتِ تصادفی هیجان‌انگیز و برخی هم قدری ترسناک هستند. اوتزی، مردِ یخی، یک جسدِ مومیایی‌شده انسان است که در آلپ در مرز بین اتریش و ایتالیا در سال 1991 پیدا شد. این مومیایی احتمالاً به 5300سال قبل تعلق دارد که آن را به یکی از قدیمی‌ترین و سالم‌ترین اجساد انسان تا امروز تبدیل می‌کند.

این جسد توسطِ یک زوج کوه‌پیمای آلمانی به نامِ هلموت و اریکا سیمون پیدا شد. ابتدا تصور شد که جسد به کوه‌نوری تعلق داشته که در کوه‌ها جان باخته است؛ اما اوتزی خیلی زود انسانی پیشاتاریخی از عصرِ مس (در حدود 6000سال قبل‌ازمیلاد) شناسایی شد.

بقایایِ اوتزی به دقت توسط دانشمندان مطالعه شده است و آن‌ها جزئیاتِ زیادی درباره حیات او کشف کرده‌اند. گمان می‌رود که او مردی در اواسطِ سال‌های دهه 40 با قدی حدود 1.6متر و وزنی در حدود 50کیلوگرم بوده است. او ابروهای قهوه‌ای، ریش و موهای بلند داشته است.

از روی لباس‌ها و ابزارهای او استنباط شده که او شکارچی و صنعتگری ماهر بوده و برای بقا در محیطِ سردِ آلپ مجهز بوده است. او به همراه چندین نوع ابزار و سلاح از قبیلِ تبر مسی، تیر و یک کمان چوبی پیدا شده است. اوتزی چندین خال‌کوبی روی بدنش داشته که یا نماد بوده یا اهمیتِ درمانی داشته‌اند.

جسد اوتزی اکنون در ایتالیا نگه‌داری می‌شود و عموم می‌توانند از آن بازدید کنند.

منبع: راهنماتو