کشف محمولۀ متفاوت یک کشتیِ غرق شدۀ «عصر حجری»

فرادید| محموله‌ی یک کشتی مربوط به عصر حجر که در سواحل کاپری در خلیج ناپل غرق شده بود توسط تیمی از باستان‌شناسان زیر آبی کشف شد. محققان میان محموله‌های پراکنده‌شده، یک تکه بزرگ ابسیدین یافتند، اگرچه هویت ملوانان هنوز مشخص نیست. 

به گزارش فرادید، آبسیدین نوعی شیشه آتشفشانی است که در دوران ماقبل تاریخ برای ساخت تیغه‌ها و ابزارهای دیگر از آن استفاده می‌شد. یکی از تیزترین مواد روی زمین، همین سنگ آذرین ارغوانی است که به طور طبیعی در برخی از جزایر آتشفشانی ایتالیا یافت می‌شود، اگرچه مشخص نیست این مجموعه خاص از کجا به دست آمده است. 

محل این کشتی غرق‌شده عصر نوسنگی ابتدا توسط غواصان پلیس در ماه گذشته شناسایی شد، اما بعدها دانشمندان دریایی از آن بازدید کردند. مقامات با اعلام این کشف توضیح دادند محموله غرق‌شده شامل یک سری آبسیدین کارشده می‌شود که یکی از آن‌ها نشانه‌های واضحی از اسکنه‌تراشی و کنده‌کاری روی سطح خود دارد. 

بقایای کشتی هنوز پیدا نشده اما تکه‌های بزرگ آبسیدین بسیار چشمگیر هستند

این سنگ حجاری‌شده بزرگ که در عمق ۳۰ تا ۴۰ متری زیر سطح قرار داشت، ابعاد ۲۸ در ۲۰ در ۱۵ سانتی‌متری داشته و تقریباً ۸ کیلوگرم وزن دارد. هیچ اثری از کشتی دوران نوسنگی حامل آبسیدین به دست نیامده است، اگرچه باستان‌شناسان اکنون بررسی گسترده را روی بستر دریا انجام می‌دهند تا وجود احتمالی بدنه یا سایر مواد محموله را تایید کنند. 

این کشتی غرق‌شده نزدیک گروتا آزورا کشف شد که محل مورد علاقه امپراتوران روم برای آبتنی بوده است. با رجوع به گذشته، اطلاعات بسیار کمی در مورد فعالیت‌های انسانی در جزیره کاپری بدست می‌آوریم، هرچند شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد در دوره نوسنگی مردم در تعدادی از جزایر مدیترانه حضور داشتند. 

تکه‌ی بزرگی از آبسیدین یا شیشه‌های آتشفشانی که آثاری از اسکنه‌کاری و پردازش توسط مردمان نوسنگی را در خود دارد

برای مثال، آبسیدین جزیره مِلوس در غار Franchthi در سرزمین اصلی یونان کشف شده است. تصور می‌شود این ماده که در فاصله ۸۰ مایل دریایی از منبع خود قرار داشته، حدود ۱۳۰۰۰ سال پیش توسط ملوانان باستانی از طریق دریای اژه نقل و انتقال شده باشد. 

چنین اکتشافاتی حاوی اطلاعات شگفت‌انگیزی درباره قابلیت‌های دریانوردی انسان‌های عصر حجر هستند، هرچند هنوز دقیقاً مشخص نیست چه زمانی برای نخستین بار انسان توانست پا به عرشه بگذارد. برای مثال، قدمت ابزار سنگی جزیره کرت به ۱۳۰  هزار سال پیش بازمی‌گردد و این گمانه‌زنی را برمی‌انگیزد که نئاندرتال‌ها ممکن است با قایق از خاور نزدیک به اروپا سفر کرده باشند. 

سایر ابزار باستانی در مِلوس شواهد انسان‌های دریانوردی در حدود نیم میلیون سال پیش تفسیر شدند، در عین حال، اعتقاد بر این است که اجداد منقرض‌شده ما به نوعی یک میلیون سال پیش در جزیره فلورس در اندونزی به خشکی رسیدند. 

در حال حاضر، اطلاعات کمی درباره هسته‌های آبسیدین تازه کشف‌شده در ایتالیا وجود دارد. با این حال، امید است بازیابی، ترمیم و تجزیه و تحلیل‌های آتی نه تنها به آشکار کردن قدمت این لاشه باستانی کمک کند، بلکه برخی از شکاف‌های اطلاعاتی ما از کاپری نوسنگی را هم پر کند.

مترجم: زهرا ذوالقدر