(تصاویر) گنجینۀ بی‌نظیر کشتی 900 ساله‌ای که در دریای چین کشف شد

فرادید| شرکت بریتانیایی Maritime Exploration سال ۱۹۸۷ به دنبال یک کشتی غرق‌شده شرکت هلندی هند شرقی در دریای چین جنوبی بود که بطور اتفاقی با چیز مبهم‌تری برخورد کرد: یک کشتی تجاری سالم متعلق به قرن دوازدهم میلادی؛ رمانی که سلسله سونگ بر جنوب چین حکومت می‌کرد.

به گزارش فرادید، سال ۱۱۲۵ سلسله سونگ کنترل شمال چین را از دست داد. امپراتور به جنوب عقب‌نشینی کرد و خیلی زود پایتخت جدیدی را در لین‌آن (هانگژو امروز) تأسیس کرد. این ایالت که به سانگ جنوبی (Southern Song) معروف است، زنده ماند و حتی شکوفا شد. 

مجموعۀ حیرت‌انگیز ظروف و اقلام دیگری که کشتی حامل آن‌ها بود، تقریبا به شکل دست‌نخورده در آن حفظ شده بودند

نیروهای دشمن در شمال، آهنگ جنوبی را از مسیرهای تجارت ابریشم زمینی که به آسیای مرکزی و اروپا متصل بود، مسدود کردند. این شریان قرن‌ها اساس اقتصاد سانگ بود، اما موقعیت جنوبی جدید به آن‌ها امکان دسترسی به خطوط دریایی گسترده‌ای را می‌داد که از دریای چین جنوبی می‌گذشتند. سانگ جنوبی به کشتی‌سازی روی آورد و در آبها ثروت را دنبال کرد. 

اواخر قرن دوازدهم، یک کشتی تجاری سانگ جنوبی مملو از کالاها عازم سفر شد اما بلافاصله پس از خروج از بندر غرق شد. هشت قرن بعد، کشف آن شبیه یک تصویر زیبا از چین نهصد سال قبل بود.

بیرون کشیدن لاشه

لاشۀ کشتی با روش‌های پیچیده به طور کامل از زیر آب بیرون آمد و در یک موزه مورد بررسی قرار گرفت

غواصان می‌توانستند حدس بزنند کشتی غرق‌شده در مراحل اولیه سفر خود بوده است، چون هنوز محموله عظیمی در انبار کشتی بود. تصمیم گرفته شد این کشتی شکسته را نانهای (Nanhai) شماره ۱ بنامند، چون این نخستین کشتی بود که در منطقه نانهای کشف شد. نانهای نام چینی دریای چین جنوبی است. 

یک لایه گل به ضخامت شش فوت، بدنه و محموله چوبی آن، از جمله ظروف چینی، سکه‌های دوران سانگ و میله‌های نقره‌ای را حفظ کرده بود. تیم کاوش می‌توانست حدس بزند کالاهای بسیار بیشتری در کشتی وجود دارد، اما بررسی این کشتی غرق‌شده در آب‌های گل‌آلود تقریباً غیرممکن بود. فقدان سرمایه‌گذاری و فناوری مناسب سبب شد نانهای شماره ۱ دو دهه در بستر دریا باقی بماند. مکان آن توسط نیروی دریایی چین نظارت می‌شد که ماهیگیران محلی را با اطلاعات نادرست درباره بمب‌های زنده دوران جنگ جهانی دوم در منطقه، دور نگه داشت. 

سال ۲۰۰۲ طرحی برای بالا آوردن نانهای شماره ۱ تدوین شد و پنج سال بعد به مرحله اجرا درآمد. یک قفس فولادی سفارشی ۳۰۰۰ تنی که قسمت پایینی آن باز بود، تا بالای مکان کشتی غرق‌شده پایین برده شد. حسگرها در امتداد کف دریا قرار داده شدند تا بتوان جعبه را با دقت و بدون آسیب رساندن به مواد چند صدساله زیر آن، در جای خود قرار داد. 

سپس بلوک‌های بتنی سنگین بالای جعبه قرار داده شدند تا دو طرف آن را داخل گل و لای و زیر ته لاشه فرو ببرند. سپس غواصان میله‌های قوی را از سوراخ‌های کناره‌های جعبه عبور دادند و انتهایی برای قفس ایجاد کردند. پس از برداشتن بلوک‌های بتنی، این قفس عظیم فولادی با نانهای شماره ۱ و رسوبات اطراف آن درون قفس، به آرامی به سطح بالا کشیده شد.

در دسامبر ۲۰۰۷، نانهای شماره ۱ و محتویات گرانبهای آن (در مجموع ۱۵۶۰۰ تن وزن) به موزه جاده ابریشم دریایی گوانگدانگ در جزیره هیلینگ منتقل شد که به طور خاص برای نگهداری از لاشه کشتی ساخته شده بود. آنجا، نانهای شماره ۱ در یک مخزن سفارشی آب شور قرار داده شد. بسیاری از محموله کشتی از انبار آن خارج نشده است. برای جلوگیری از خراب شدن، کشتی و محتویات آن را گل و لای و آب پوشانده و از مخزن در همان دمای آب‌هایی که لاشه کشتی در آن کشف شد، حفاظت می‌شود. در این شرایط نظارتی دقیق، باستان‌شناسان به مطالعه لاشه کشتی ادامه می‌دهند.

در طول سال‌ها، باستان‌شناسان ده‌ها هزار شئ را از نانهای شماره ۱ کشف کرده‌اند، از جمله ۱۰۰ دست‌سازه طلا و هزاران سکه. با این حال، بیشتر ۶۰۰۰۰ تا ۸۰۰۰۰ شئ موجود در نانهای شماره ۱، سرامیک‌هایی از سانگ جنوبی هستند.

این محموله همچنین حاوی حدود ۱۰۰۰۰ سکه بود. بسیاری از آن‌ها منقوش به نمادهای مربوط به سلطنت شیائو زونگ، یازدهمین امپراتور سانگ هستند که از سال‌های ۱۱۶۰ تا اواخر دهه ۱۱۸۰ حکومت کرد و از طرفداران قوی تجارت اقیانوس‌ها بود. 

علاوه بر ظروف سفالی، جواهرات و سکّه نیز در کشتی کشف شدند

کشفی که سال ۲۰۱۸ انجام شد به مشخص شدن زمان سفر کمک کرد. یک کوزه سرامیکی میان کالاهای محموله منقوش به کتیبه‌ای با جوهر سیاه زیر آن یافت شد که ساخت آن را به سال ۱۱۸۳ مرتبط می‌کند، بنابراین تاریخ سفر کشتی، اوایل دهه ۱۱۸۰ یا پس از آن بوده است. 

تمیزکاری سکه‌های کشف شده در کشتی

مترجم: زهرا ذوالقدر