طومار سوختۀ فلسفی بعد از 2 هزار سال خوانده شد
محققانی که فرهنگ دورۀ باستان را مطالعه میکنند بر این باورند که ما در آستانۀ دستیابی به درک تازه و گستردهای از فرهنگ باستان هستیم؛ این باور پس از آن شکل گرفته است که یک گروه تحقیقاتی توانستند با استفاده از هوش مصنوعی، متن پنهان یک طومار سوخته را که 2000 سال پیش زیر خاکستر آتشفشان وزوویوس دفن شده بود، بخوانند.
فرادید| این طومار یکی از صدها طومار پاپیروس بود که در کتابخانۀ یک ویلای رومی مجلل در هرکولانیوم نگهداری میشدند و زمانی که شهر در اثر آتشفشان ویران شد، زیر خاکستر و سنگ مدفون شدند.
به گزارش فرادید؛ در حفاریهای قرن هجدهم، بیش از 1000 طومار کامل یا ناقص از این عمارت که تصور میشود متعلق به پدر همسر ژولیوس سزار بوده است به دست آمد. اما جوهر سیاه روی پاپیروسهای سوخته قابل خواندن نبود و زمانی که محققان تلاش کردند طومارها را باز کنند برخی از آنها تکه تکه شدند.
پیشرفت در خواندن مطالب این طومارهای باستانی از سال گذشته آغاز شد؛ زمانی که یک مسابقه 1 میلیون دلاری توسط برنت سیلز، دانشمند کامپیوتر در دانشگاه کنتاکی راهاندازی شد. این مسابقه جوایزی را برای کسانی تعیین کرده بود که بتوانند کلماتی را از روی سیتیاسکن گرفته شده از متن طومار بخوانند.
هوش مصنوعی امکان ردیابی جوهر را بر روی طومار سوختۀ پاپیروس فراهم کرده است
روز دوشنبه، نات فریدمن، مدیر اجرایی فناوری ایالات متحده و حامی مالی این چالش، اعلام کرد که تیمی متشکل از سه دانشجو با مهارتهای مربوط به کامپیوتر، یوسف نادر از آلمان، لوک فاریتور از ایالات متحده و جولیان شیلیگر از سوئیس، برنده جایزه 700000 دلاری شدند.
متنی که این سه دانشجو توانستهاند از طومار سوخته بازیابی کنند، نسخهشناسان را شگفتزده کرده است. رابرت فاولر، استاد بازنشسته زبان یونانی در دانشگاه بریستول و رئیس انجمن هرکولانیوم گفت: «این اتفاق کلا بازی را عوض میکند. در حال حاضر صدها مورد از این طومارها در انتظار خوانده شدن هستند».
دکتر فدریکا نیکولاردی، پاپیرولوژیست (کارشناس نسخ باستانی پاپیروس) در دانشگاه فدریکوی ناپل افزود: «این شروع یک انقلاب در پاپیرولوژی هرکولانیوم و به طور کلی در شناخت فلسفۀ یونانی است. این تنها کتابخانهای است که از دوران روم باستان به ما رسیده است».
برنت سیلز، که تلاشها برای خواندن طومارها را با بازکردن مجازی تصاویر سیتیاسکن و آموزش الگوریتمهای هوش مصنوعی برای تشخیص وجود جوهر رهبری میکرد، گفت: «ما در حال حرکت به سوی عصر جدیدی هستیم». او اکنون میخواهد یک سیتیاسکنر قابل حمل بسازد تا طومارها را بدون جابجایی از مجموعههایشان اسکن کند.
در ماه اکتبر لوک فاریتور جایزه 40000 دلاری «حروف اول» چالش را با شناسایی کلمه یونانی «بنفش» در طومار به دست آورد. او در ماه نوامبر با همکاری یوسف نادر و جولیان شیلیگر، الگوریتمی برای باز کردن خودکار تصاویر سی تی ایجاد کرد. آنها با هم بیش از 2000 حرف از طومار را خواندند و به اولین بینش واقعی و قابل درک از محتوای آن را در اختیار محققان گذاشتند.
یوسف گفت: «این یک ماجراجویی فوقالعاده ارزشمند بود. هجوم آدرنالین چیزی بود که ما را سرپا نگه میداشت. دیوانه کننده بود؛ 20 ساعت کار در هر روز. اصلا نمیدانستیم کی یک روز تمام شده و روز بعد شروع شده است.»
رابرت فاولر در مورد نویسندۀ طومار گفت: «احتمالاً فیلودموس است. سبک نوشته بسیار پر پیچ و خم است که ویژگی نوشتههای فیلودموس بوده است. موضوع نوشته نیز با آثار دیگر او همخوانی دارد».
محتوای طومار در مورد اموری است که باعث ایجاد «لذت» میشوند؛ در این متن اشاراتی دربارۀ موسیقی و غذا نیز وجود دارد. این پرسش نیز در متن مطرح است که وقتی لذت حاصل ترکیبی از عناصر مختلف باشد، دقیقا کدام جزء است که لذت را ایجاد میکند؟ جزء بزرگتر یا کوچکتر؟ جزء فراوانتر یا کمیابتر؟
در بخشی از متن آمده است که: «در مورد غذا، ما نمیتوانیم بلافاصله تایید کنیم که چیزهایی که کمیاب هستند کاملاً خوشایندتر از چیزهایی هستند که فراوان هستند».
فاولر میگوید: «فکر میکنم نویسنده دارد این سوال را میپرسد: وقتی لذت حاصل ترکیبی از چیزهاست، چه چیزی منبع اصلی آن است؟ آیا این عنصر غالب است یا عنصر کمیاب یا خود ترکیب؟»
صدها طومار سوخته از کتابخانۀ هرکولانیوم به دست آمدهاند که این فناوری جدید میتواند امکان خواندن آنها را فراهم کند
نویسنده همچنین در پایان متن از مخالفان فلسفی خود انتقاد کرده است که «چیزی برای گفتن در مورد لذت ندارند، چه به طور کلی و چه به طور خاص».
سیلز و تیم تحقیقاتیاش سالها صرف توسعه الگوریتمهایی برای بازکردن دیجیتالی طومارها و تشخیص وجود جوهر از تغییرات ایجاد شده در الیاف پاپیروس کردند. او الگوریتمهایی را در اختیار شرکتکنندگان گذاشته بود تا در این چالش پیشرفت کنند.
فراتر از صدها طومار هرکولانیوم که در انتظار خواندن هستند، بسیاری دیگر ممکن است در اکتشافات و حفاریهای بعدی کشف شوند. فاولر گفت که همین فناوری را میتوان برای پاپیروس پیچیده شده دور مومیاییهای مصری نیز به کار برد. اینها میتواند شامل همه چیز باشد، از نامهها و اسناد ملکی گرفته تا فهرستهای لباسشویی و رسیدهای مالیاتی؛ نوشتههایی که شیوۀ زندگی مردم عادی مصر باستان را روشنتر میکنند.