خاستگاه غیرمنتظرۀ مومیایی‌های چینی که با «قایق» در «بیابان» دفن شده‌اند
محققان می‌گویند این امکان وجود دارد که آنها جمعیتی از نظر ژنتیکی منزوی اما از نظر فرهنگی دنیادیده بوده باشند.
فرادید| سال ۱۹۹۰، صدها جسد مومیایی‌شده در قایق‌هایی در یک منطقه صحرایی با آب و هوای خشک و خشن در منطقه خودمختار اویغور سین‌کیانگ در شمال غربی چین پیدا شدند. این مومیایی‌ها که به مومیایی‌های «حوضه تاریم» شناخته می‌شوند، در سال‌های اخیر مورد بررسی ژنتیکی قرار گرفته‌اند تا قومین و منشاء آنها مشخص شود؛ نتایج این بررسی کاملاً تعجب‌آور بوده است.
به گزارش فرادید، بدن و لباس‌های مومیایی‌ها با وجود قدمت ۴۰۰۰ساله، به طرز شگفت‌انگیزی دست‌نخورده هستند. ویژگی‌های صورت و رنگ موی آنها قابل‌مشاهده است چون به طور طبیعی به واسطه هوای خشک کویر حفظ شده‌اند.
مومیایی‌ها در تابوت‌هایی به شکل قایق که با پوست گاو پوشانده شده بودند، کشف شدند. کنار آنها نشانه‌هایی از یک جامعه کشاورز وجود داشت: اقلام غذایی مانند گندم، جو، پنیر و همچنین دام‌هایی مانند گوسفند، بز و گاو.
آنها ظاهری غریبه از دیار بیگانه داشتند چون بلندقد بودند، کلاه نمدی پشمی و چکمه‌های چرمی و برخی از آنها موهای روشن داشتند. با این حال، بر اساس بررسی ژنوم ۱۳ مومیایی ۴۰۰۰ساله که به شکل عالی حفظ شده بودند، آنها بر خلاف تصورات قبلی مهاجرانی نبودند که فناوری را از غرب آورده باشند. مطالعه DNA مومیایی‌ها نشان داد آنها افرادی محلی با ریشه‌های عمیق در منطقه بودند.
محققان در مطالعه‌ای که در مجله «طبیعت» منتشر شد، داده‌های ژنتیکی جمع‌آوری‌شده از مومیایی‌ها را تجزیه و تحلیل کردند. قدمت آنها به ۲۱۰۰ تا ۱۷۰۰ قبل از میلاد شناسایی شد و مشخص شد این افراد از کجا آمده‌اند.
به نظر می‌رسد آنها بقایای یک جمعیت باستانی هستند که پس از آخرین عصر یخبندان در اوراسیا ناپدید شدند، جمعیتی که اجداد مردمان بومی امروزی در سیبری و قاره آمریکا بودند.
یک زن مومیایی‌شده به شکل طبیعی از عصر برنز که در حوضه تاریم دفن شده بود
این افراد با گروه دیگری که در فاصله ۴۰۰ کیلومتری در انتهای دیگر حوضه تاریم زندگی می‌کردند دارای DNA مشابه بودند، شبیه خواهر و برادر. با وجود اینکه مومیایی‌ها افراد محلی بودند که با دامداران مهاجر در دره‌های کوهستانی مجاور ازدواج میان‌نژادی نکرده بودند، اما از نظر فرهنگی منزوی نبودند. تا ۴۰۰۰ سال پیش، آنها از ایده‌ها و فرهنگ‌های جدید استقبال کرده بودند: لباس‌های پشمی بافته به تن داشتند، سیستم‌های آبیاری ساخته بودند، گندم و ارزن غیربومی کشت می‌کردند، گله‌های گوسفند و بز داشتند و گاوها را برای تهیه پنیر می‌دوشیدند.
اگرچه مطالعات قبلی نشان داد مومیایی‌ها در سواحل واحه‌ای در بیابان می‌زیستند، هنوز روشن نیست چرا آنها را در قایق‌هایی که با پوست گاو پوشیده شده بود با پاروهایی در قسمت سر دفن کردند. این شکل عجیب تدفین در هیچ کجای منطقه یافت نشده و شاید بیشترین ارتباط را با وایکینگ‌ها داشته باشد.
بر اساس مطالعه انجام‌شده، این گروه مدتی در این منطقه بوده‌اند و نسب محلی مشخصی داشته‌اند، بنابراین این نظریه که آنها گله‌داران جنوب دریای سیاه روسیه، آسیای مرکزی یا کشاورزان اولیه فلات ایران هستند، درست نیست.
کریستینا وارینر، نویسنده این مطالعه و استاد مردم‌شناسی گفته است: «این مومیایی‌ها از زمان کشف اولیه شان، مدت‌هاست دانشمندان و عموم مردم را مجذوب خود کرده‌اند. آنها علاوه بر حفظشدگی فوق‌العاده‌شان، در یک بافت بسیار غیرمعمول یافت شدند و عناصر فرهنگی متنوع و دوردستی در خود دارند.»
محققان می‌گویند این امکان وجود دارد که یک جمعیت از نظر ژنتیکی منزوی باشد اما از نظر فرهنگی دنیادیده باشد.
محققان علاوه بر بررسی ژنوم‌های توالی‌یافته از بقایای پنج فرد از حوضه Dzungarian در شمال منطقه خودمختار سین‌کیانگ اویغور چین، داده‌های ژنتیکی قدیمی‌ترین مومیایی‌های حوضه تاریم را هم بررسی کردند که قدمت آنها بین ۳۷۰۰ تا ۴۱۰۰ سال است. آنها با قدمت بین ۴۸۰۰ تا ۵۰۰۰ سال پیش، قدیمی‌ترین بقایای انسانی هستند که در منطقه یافت شده‌اند.
مترجم: زهرا ذوالقدر
