سگ «مکانیکی» که در یکی از مقبرههای مصر باستان کشف شد

این سگ کوچک حکاکیشده که اکنون در موزه هنر متروپولیتن نیویورک نگهداری میشود، تجسمی از عشق مصریان باستان به حیوانات خانگی است.
فرادید| این سگ حکاکیشده از جنس عاج در حالی که گویی به هوا میپرد، دهانش با بالا و پایین بردن یک اهرم باز میشود و دو دندان پایین و زبان قرمزش نمایان میشود. این سگ اسباببازی که در یک مقبره باستانی مصری کشف شده، یادآور این است که این سگهای اهلی دستکم ۳۴۰۰ سال حیوانات خانگی محبوبی بودهاند.
به گزارش فرادید، این مجسمه کوچک سگ که اکنون در موزه هنر متروپولیتن نیویورک نگهداری میشود از عاج فیل ساخته شده و طول آن از نوک بینی تا نوک پنجهها ۱۸.۲ سانتیمتر است. بنا بر گزارش موزه متروپولیتن، اهرمی که فک پایین سگ را حرکت میدهد و آن را به حالت واقواق کردن درمیآورد، ابتدا با یک بند چرمی متصل به سوراخهای کوچک نگه داشته میشده، اما در مقطعی از زمان، این بند با یک میله فلزی جایگزین شده که در شانه سگ ثابت است.
موزه متروپولیتن این مجسمه سگ را از مجموعه شخصی هاوارد کارتر، مصرشناس معروفی که سال ۱۹۲۲ مقبره توتعنخآمون را در دره پادشاهان کشف کرد، به دست آورده است. روشن نیست این سگ به درستی کجا پیدا شده، اما موزه متروپولیتن حدس میزند ممکن است در یک مقبره اشرافی از دوران سلطنت آمنهوتپ سوم، پدربزرگ توتعنخآمون در قرن چهاردهم پیش از میلاد قرار داده شده باشد. هدف از ساخت آن روشن نیست و میتوان حدس زد که یک اسباببازی یا یک شیء آیینی جادویی بوده باشد.
مصریان باستان علاقه زیادی به سگهای خود داشتند. در حالی که برخی سگها برای شکار، چوپانی یا نگهبانی استفاده میشدند، بسیاری نیز حیوانات خانگی بودند. این مجسمه بدون تردید نمایانگر یک سگ اهلی است، زیرا خطوط حکاکیشده دور گردنش شبیه قلاده هستند.
در دوران پادشاهی نوین مصر (۱۵۵۰ تا ۱۰۷۰ پیش از میلاد)، قلادههای سگها بهگونه فزایندهای تزئین شده و اغلب نام سگ روی آنها حک میشد، مانند نمونههایی که در مقبره مایحرپری یافت شدهاند. این مجسمه سگ نامی روی قلاده خود ندارد، اما موزه متروپولیتن اشاره کرده که برخی از نامهای رایج سگهای مصری به «پسر ماه» و «بهدردنخور» ترجمه میشوند.
نژاد این سگ نیز روشن نیست. مصریان باستان به نژادهای سگ پرانرژی علاقه داشتند و سگهایی که بیشتر در هنر آنها به تصویر کشیده شدهاند، شامل اجداد سگ شکاری باسنجی، سگ شکاری ایبزان و سگ شکاری فرعونی میشوند.
سگها در اساطیر مصری نیز با خدای آنوبیس و زندگی پس از مرگ مرتبط بودند. آنها گاهی همچون واسطهای بین دنیای زندگان و مردگان در نظر گرفته میشدند. کشتن یک سگ، بهویژه یک سگ دارای قلاده، جنایتی بزرگ محسوب میشد و خانوادهای که سگ خود را از دست میداد، برای آن به اندازه یک خویشاوند انسانی عزاداری میکرد. آنها برای نشان دادن غم خود، ابروهایشان را میتراشیدند. با این حال، مصریان معتقد بودند در زندگی پس از مرگ دوباره با سگهای خود دیدار خواهند کرد، چهبسا همین باور سبب شد آنها سگهای خود را مومیایی کنند و در گورستانهای مخصوص حیوانات خانگی دفن کنند.
مترجم: زهرا ذوالقدر