150 سرباز روم باستان بعد از 1900 سال از زیر یک «زمین فوتبال» بیرون آمدند
در جریان عملیات ساخت‌وساز در یک زمین فوتبال در شهر وین، هزاران قطعه استخوان کشف شد که در یک گور دسته‌جمعی دفن شده بودند. به گفته باستان‌شناسان این بقایا مربوط به سربازانی هستند که در جریان نبردی در اواخر قرن اول میلادی کشته شده‌اند.
فرادید| این کشف رویدادی بی‌سابقه در فهم تاریخ نظامی امپراتوری روم به شمار می‌رود. اگرچه در اروپای مرکزی پیش‌تر مکان‌هایی از نبردهای رومیان با بقایای سلاح‌ها، زره‌ها و مهمات یافت شده بود، اما از آن‌جایی که تا قرن سوم میلادی اجساد سربازان رومی سوزانده می‌شدند، کشف یک گور دسته‌جمعی از این دوره در نوع خود بی‌نظیر است.
به گزارش فرادید؛ این کشف در اواخر اکتبر ۲۰۲۴ رخ داد؛ زمانی که کارگران در حال بازسازی یک مجموعه ورزشی در منطقه زیمِرینگ وین به بقایای انسانی برخورد کردند. این موضوع به اداره آثار باستانی اتریش و دپارتمان باستان‌شناسی شهر وین گزارش شد و کاوش‌های باستان‌شناسی آغاز شد. در این حفاری‌ها تعداد زیادی استخوان نسبتاً نزدیک به سطح زمین یافت شد.
این کشف در جریان عملیات بازسازی در محوطه یک زمین فوتبال در نزدیکی مرکز شهر وین اتفاق افتاد
در ابتدا باستان‌شناسان از این کشف شگفت‌زده نشدند، زیرا این منطقه به گورستان نزدیک است و در طول تاریخ مرگ‌ومیرهای دسته‌جمعی (به‌ویژه در دوران طاعون قرون وسطایی) در این ناحیه رخ داده بود. اما آثار رومی تاکنون در این بخش از وین یافت نشده بود. با ادامه حفاری‌ها مشخص شد که تراکم دفن‌شدگان بسیار بیشتر از سایر گورهای دسته‌جمعی شناخته‌شده در شهر است. در زمینی به ابعاد حدود ۵ متر در ۵ متر، دست‌کم ۱۲۹ اسکلت کامل کشف شده است. افزون بر این، تعدادی استخوان که در جریان کار ساخت‌وساز از محل اصلی خارج شده بودند، شمار اجساد را به بیش از ۱۵۰ نفر می‌رساند.
جسدها به‌طور منظم دفن نشده بودند؛ بلکه به‌شکلی بی‌نظم و در حالت‌هایی متفاوت، روی شکم، پشت، با دست و پاهایی کشیده یا در هم گره‌خورده، در گودالی ریخته شده بودند. این نحوه دفن عجولانه و بدون رعایت مناسک تدفین که در میان رومی‌ها اهمیت زیادی داشت، نشان می‌دهد اجساد در شرایط بحرانی و اضطراری دفن شده‌اند.
بیش از یک‌سوم از اسکلت‌ها مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته‌اند. نتایج نشان می‌دهد همه آن‌ها مردانی ۲۰ تا ۳۰ ساله، سالم و بدون نشانه‌هایی از بیماری‌های واگیردار بوده‌اند و اغلب دندان‌های سالم و بدون پوسیدگی داشته‌اند. بیشتر آن‌ها قدی بالای ۱۷۰ سانتی‌متر داشته‌اند. تمامی اسکلت‌ها دارای نشانه‌هایی از زخم‌های شدید ناشی از اصابت اجسام نوک‌تیز یا ضربه‌ای در لحظه مرگ بوده‌اند. زخم‌هایی ناشی از سرنیزه، تیرهای پرتاب‌شده از منجنیق و شمشیر شناسایی شده‌اند. در یکی از اسکلت‌ها، سرنیزه‌ای هنوز در استخوان لگن باقی مانده بود. تنوع اسلحه‌ها و نوع زخم‌ها، احتمال اعدام دسته‌جمعی را منتفی می‌کند؛ بنابراین این مردان در میدان نبرد جان باخته‌اند.
تاریخ‌گذاری با کربن-۱۴ نشان می‌دهد این مرگ‌ها بین سال‌های ۸۰ تا ۲۳۰ میلادی رخ داده‌اند. وجود اشیایی همچون خنجری ظریف با تزئین سیم نقره‌ای، این بازه زمانی را به حدود میانه قرن اول تا اوایل قرن دوم میلادی محدود می‌کند.
آثاری که در محل کشف شده‌اند، از جمله میخ‌های کفش نظامی رومی، قطعات زره پولک‌دار، و بخشی از کلاه‌خود، همگی نشان می‌دهند که دفن‌شدگان سربازان رومی بوده‌اند؛ هرچند این شیوه تدفین نامنظم با نظم معمول ارتش روم تفاوت دارد.امپراتوری روم آیین‌های تدفینی مشخصی داشت و در حدود سال ۱۰۰ میلادی، این آیین عمدتاً شامل سوزاندن اجساد می‌شد. دفن نشدن این اجساد و دفن مستقیم آن‌ها در خاک، احتمالاً ناشی از کمبود زمان و منابع پس از یک رویداد بحرانی بوده است.
بخشی از یک کلاه‌خود که در میان اجساد پیدا شد
این در حالی است که بازه زمانی بین سال‌های ۵۰ تا ۱۲۰ میلادی، طبق گفته باستان‌شناس شهری، مارتین موسر، دوره‌ای نسبتاً آرام به شمار می‌رفته است. او می‌گوید: «با این حال در منابع مکتوب اشاره‌هایی به جنگ‌های دانوب در دوران امپراتور دومیتیان (۸۱–۹۶ میلادی) وجود دارد که آن‌ها را بررسی کرده‌ایم.» برای مثال، در سال ۹۲ میلادی، گروه‌هایی از ژرمن‌ها از مرز دانوب عبور کردند و وارد خاک روم شدند، و گفته می‌شود یک لژیون کامل در جنگ با آن‌ها از میان رفت. همین شکست‌ها از دلایل مهمی بود که امپراتور تراژان (۹۸–۱۱۷ میلادی) را به تقویت گسترده استحکامات مرزی دانوب واداشت.
اکنون، گور دسته‌جمعی کشف‌شده در وین نخستین مدرک فیزیکی برای تأیید نبردهایی است که در متون تاریخی ذکر شده‌اند. محل کشف این گور، در نزدیکی مرکز کنونی شهر وین، می‌تواند یکی از دلایل اصلی گسترش ویندوبونا از یک پایگاه کوچک نظامی رومی به یک اردوگاه بزرگ لژیون باشد. به این ترتیب، این گور دسته‌جمعی و شکست ناشی از آن ممکن است نقطه آغاز تاریخ شهری وین را رقم زده باشد.
خنجری که در محل کشف اجساد پیدا شد
البته هنوز نمی‌توان با قطعیت گفت که آیا در این گور دشمنان رومی‌ها نیز دفن شده‌اند یا خیر. برای روشن شدن این موضوع، آنالیز ایزوتوپ‌های پایدار مینای دندان انجام خواهد شد تا مشخص شود افراد در کجا به دنیا آمده و رشد کرده‌اند. همچنین آزمایش DNA، بررسی گرده‌های گیاهی و مطالعه ژئوفیزیکی دقیق محل نیز در دستور کار قرار دارد.
