چرا فقط سر و صورتمان عرق می‌کند؟!

عرق کردن صورت نشانه چیست و دلایل اصلی عرق کردن صورت و سر چیست؟ با چه روش‌هایی می‌توان عرق کردن سر و صورت یا هایپرهیدروزیس را درمان کرد؟

عرق کردن نشان دهنده سلامت است و یک فرایند طبیعی بوده که به خنک کردن بدن و جلوگیری از گرمازدگی کمک می‌کند، اما بعضی از افراد بیش از حد روی سر و صورت عرق می‌کنند که می‌تواند علامت یک مشکل زمینه‌ای باشد. هایپرهیدروزیس یکی از همین وضعیت هاست.

معمولاً این افراد روی صورت و سر خود بیش از حد عرق می‌کنند. معمولا افراد مبتلا به هایپرهیدروزیس بیشتر روی صورت و سر این مشکلات را تجربه می‌کنند که:

این اتفاق هیچ دلیل مشخصی مانند گرما و ورزش یا اضطراب ندارد.

باعث خیس شدن صورت می‌شود.

بوی آن متفاوت از بوی عرق زیر بغل است.

فقط یک ناحیه را درگیر می‌کند؛ در حالی که قسمت‌های دیگر بدن خنک باقی می‌مانند.

گاهی اوقات باعث خجالت و شرمندگی فرد می‌شود بنابراین سعی می‌کنند با دیگران تعامل فیزیکی نداشته باشند.

ممکن است در فعالیت‌های روزانه مانند کار، ورزش، یا رانندگی اختلال ایجاد کند.

حتی گاهی اوقات تا حدی زیاد می‌شود که فرد مجبور می‌شود لباسش را عوض کند یا بیش از حدِ نرمال و طبیعی دوش بگیرد.

ممکن است اعتماد به نفس فرد را بکاهد.

ممکن است در روابط شخصی او اختلال ایجاد کند.

حداقل یکبار در هفته اتفاق می‌افتد.

شاید بدترین اتفاقی باشد که هنگام صبح با آن مواجه می‌شوید.

علل رایج و اولیه هایپرهیدروزیس یا عرق سر و صورت

هایپر هیدروزیس می‌تواند هر کسی را در هر سنی درگیر کند، اما در کودکی و بعد از رسیدن به بلوغ، رایج‌ترین زمان‌های ایجاد این مشکل است.

افرادی که هایپرهیدروزیس اولیه را تجربه می‌کنند، معمولاً در دو طرف بدن به شکل مساوی عرق می‌کنند که این عرق در یک الی دو ناحیه از بدن آن‌ها را درگیر می‌کند و بقیه قسمت‌ها خنک باقی می‌ماند.

افرادی که هایپرهیدروزیس ثانویه دارند، در کل علائمی را در بدن تجربه می‌کنند و این نشانه‌ها ممکن است در هر سنی شروع شود. این علائم معمولا به طور ناگهانی زیاد می‌شود و ممکن است باعث عرق زیاد شبانه گردد.

علت عرق معمولاً توسط سیگنال مغزی ارسال شده به عصب سمپاتیک و سپس ارسال پیام به غده‌های عرق موجود در پوست کنترل می‌شود.

عصب سمپاتیک بخشی از سیستم عصبی اتونومیک است که بسیاری از عملکرد‌های بدن از جمله عرق را کنترل می‌کند. هنگامی که دمای بدن فرد افزایش پیدا می‌کند، مغز او سیگنال‌هایی را برای تولید عرق ارسال می‌کند که باعث آزاد شدن گرمای داخلی بدن شده و بدن را خنک می‌کند.

عرق کردن همچنین ممکن است حین پاسخ به احساسات مثل خجالت یا اضطراب ایجاد گردد. البته علت هایپرهیدروزیس اولیه هنوز نامعلوم است.

هایپرهیدروزیس همچنین ممکن است غده عرق اکرین یا غده عرق تولید کننده آب را بیش از غده تولید کننده چربی تحت تاثیر قرار دهد و این اتفاق زمانی می‌افتد که مغز سیگنال‌هایی را برای خنک کردن بدن در زمان‌هایی که نیاز نیست ارسال می‌کند.

عوامل ژنتیکی نقش مهمی در هایپر هیدروزیس اولیه دارند.

تقریباً ۳۳ درصد از افراد مبتلا به این مشکل به صورت ژنتیکی به آن دچار هستند و یکی از اعضای خانواده آن‌ها به هایپرهیدروزیس مبتلا است.

علل عرق صورت به دلیل هایپرهیدروزیس ثانویه

اما گاهی اوقات علت خاصی وجود ندارد و ممکن است هایپرهیدروزیس ثانویه به دلایل زیر اتفاق بیفتد:

عفونت
دیابت
یائسگی یا بعد از بارداری
غده تیروئید پرکار
قند خون پایین
چاقی
تومور
نقرس
مصرف دارو‌های ضد افسردگی
مصرف هرگونه دارو پارکینسون
مصرف الکل یا داروی روانگردان
آسیب دیدگی مانند ضرب دیدگی سر
سرمازدگی
اختلال مغز استخوان یا سلول‌های خونی
بیماری‌هایی که روی عصب سمپاتیک اثرگذار هستند
هایپرهیدروزیس ثانویه

علل و عوامل تحریک کننده هایپرهیدروزیس یا تعریق سر و صورت

بعضی از عوامل هستند که ممکن است عرق سر و صورت را بیشتر تحریک کند که شامل موارد زیر هستند:

هوای گرم
غذای تند یا پر ادویه
لباس تنگ و ضخیم
اضطراب
ورزش
سس تند یا ادویه
کافئین
مصرف کافئین

چگونه عرق کردن را متوقف کنیم؟

بعضی از راهکار‌های خانگی هستند که به شما کمک می‌کند تا علائم هایپرهیدروزیس را بکاهید یا آن‌ها را تحت کنترل بگیرید که این راهکار‌ها شامل موارد زیر هستند:

دوری از آب و هوای گرم یا مکان‌های گرم
پوشیدن لباس گشاد، نازک و سبک
پوشیدن لباس با رنگ روشن مانند سفید
استفاده از ضد عرق‌ها به جای دئودورانت
پوشیدن لباس‌هایی از فیبر طبیعی به جای فیبر صنعتی
همراه داشتن حوله یا پارچه مخصوص برای گرفتن عرق اضافه
پوشیدن عرق گیر
حمل کردن یک پنکه دستی مخصوص باد خوردن سر و صورت درمان اضطراب با استفاده از تکنیک‌های کاهش دهنده استرس یا تراپی شناختی رفتاری
استفاده از پودر صورت بدون بو
هیدراته نگه داشتن بدن
بالا بستن مو‌ها به دور از صورت و گردن

اگر راهکار‌های خانگی بالا جواب نداد، درمان‌های دیگری هم بوده که شامل موارد زیر هستند:

تزریق بوتاکس که معمولاً بین ۲ الی ۶ ماه اثر گذار است
استفاده از دستمال‌های پاک کننده مخصوص تجویزی پزشک
نسخه‌های تجویزی و قوی ضد عرق مانند موادی که حاوی آلومینیوم کلرید هستند و غده‌های عرق را مسدود می‌کنند
بتا بلاکر‌ها و بنزودیازپین که علائم جسمی اضطراب و خجالت را می‌کاهند

دارو‌های آنتی کولینرژیک و آنتی موسکارینیک که استیل کولین را مسدود می‌کنند که یک ماده شیمیایی در سیستم عصبی است که به فعال شدن غده‌های عرق کمک می‌کند
یون توفارسیز که در پی آن پزشک ناحیه مورد نظر را با اعمال جریان الکتریکی ضعیف از طریق آب یا یک پد مرطوب درمان می‌کند که این درمان معمولاً برای صورت خیلی رواج ندارد

جراحی، در موارد شدید که فرد با هیچ کدام از روش‌های بالا جواب نمی‌گیرد، جراحی را پیشنهاد می‌کنند.

فرایند جراحی به شکل زیر است:

جراحی‌ها شامل برش عصب‌های مسئول تحریک کننده عرق در ناحیه مورد نظر هستند که از طریق بخیه‌های کوچک صورت می‌گیرد و عصب را از ارسال سیگنال عرق مسدود می‌کند.

خارج سازی یا تخریب غده‌های عرق نیز انجام می‌گیرد که در این فرآیند غده‌های عرق اطراف محل مورد نظر برش داده یا خراش داده می‌شوند. امواج الکترو مگنتیک همچنین ممکن است در تقویت غده‌های عرق استفاده شود و زمانی این کار را انجام می‌دهند که زیر بغل فرد هم درگیر مشکل باشد.

منبع: ایسکانیوز