رفتارهای خوب را در کودکتان تقویت کنید

كودك درست از زماني كه بتواند حرف بزرگ‌ترها را بفهمد، توانايي و قابليت فراگيري شيوه رفتار را نيز دارد. والدين بايد در اين دوره با تشويق، راهنمايي و يادآوري‌هاي مثبت خود شيوه رفتاري صحيح را به كودك بياموزند. معمولا خانواده‌ها در برخورد با فرزندانشان با مشكلات متعددي مواجه هستند.

مشكلاتي از قبيل: پرخاشگري، بي‌نظمي، بدغذايي، بدخوابي و... رفتار‌درماني از تكنيك‌هايي است كه براي مواجه با اين مشكلات و فائق آمدن بر آنها كاربرد بالايي دارد. اين تكنيك‌ها به دليل سهولت به كارگيري و اثرمندي بالا، موجب مي‌شوند تا والدين به طريق مناسب و صحيح بتوانند مشكلات رفتاري فرزندانشان را برطرف كرده و رفتارهاي نامطلوب آنها را به سمت رفتارهاي مطلوب سوق دهند.

تقویت رفتارهای خوب در کودک
با استفاده از روش‌هاي تغيير رفتار و رفتاردرماني، والدين مي‌توانند مجموعه‌اي از فنون يادگيري را كه هدف آن اصلاح رفتار، افزايش رفتار مطلوب، كاهش رفتار نامطلوب و حذف رفتار نامطلوب است را درباره فرزندان خود به كار بندند، لذا بهتر است كه ابتدا نوع رفتار و رفتار هدف مشخص شده و سپس راه‌حل مناسبي براي تغيير رفتار تعيين شود. كودك درست از زماني كه بتواند حرف بزرگ‌ترها را بفهمد، توانايي و قابليت فراگيري شيوه رفتار را نيز دارد.

والدين بايد در اين دوره با تشويق، راهنمايي و يادآوري‌هاي مثبت خود شيوه رفتاري صحيح را به كودك بياموزند و در صورت بروز رفتاري اشتباه از جانب كودك به آرامي به او گوشزد كرده و شيوه صحيح را به او آموزش دهند. مثلا، كودكان بايد بياموزند نوبت را رعايت كرده و صحبت ديگران را قطع نكنند.

والدين بايد با آرامي به كودك بگويند كه ابتدا بايد صحبت ديگران تمام شود تا او بتواند خواسته خود را مطرح كند. البته بزرگ‌ترها نيز بايد هنگام صحبت كردن به كودك توجه كنند و با رفتار مثبت او را ياري كنند. براي مثال مادامي كه كودك منتظر است تا صحبت بزرگ‌ترها تمام شود، آنها بايد دست او را در دست بگيرند و از اين طريق به او بفهمانند كه از حضورش آگاهي دارند. پيروي از ده قانون ساده به شما امكان مي‌دهد رفتارهاي خوب را در كودك خود تقويت كنيد و اين رفتار را در آنها به صورت عادت در آوريد.

رفتار درست بچه‌ها را تقويت كنيد نه بدرفتاري‌شان را
درخواست‌هاي مودبانه بچه‌ها را تقويت كنيد، نه ناليدن‌ها و فرياد زدن‌هايشان را يا سربه‌سر گذاشتن‌ها و كج‌خلقي‌ها و قهر كردن‌هايشان را. سعي كنيد بحث و گفت‌وگوهاي آرامي‌كه بينتان وجود دارد را چند برابر كنيد، نه مجادله كردن كه گاه و بي‌گاه بين‌تان به وجود مي‌آيد.

بياموزيد كه قبل از صحبت فكر كنند
هميشه در حين حرف زدن با فرزندانتان از آنها بپرسيد منظور تو دقيقا چيست؟ چقدر راجع به اين حرف فكر كرده‌اي؟ از او بخواهيد كه هميشه حرف‌هايش را بسنجد بعد بزند؛ اگر به اين روش عمل كرد‌ براي ثابت‌قدم بودنش به او پاداش دهيد.

از فرزندانتان توقع رفتار خوب داشته باشيد
بچه‌ها بايد بدانند كه شما چه توقعي از آنها داريد و آنها چه توقعي مي‌توانند از شما داشته باشند. وقتي بچه‌ها بتوانند پيش‌بيني كنند كه عكس‌العمل شما در برابر رفتارشان چگونه خواهد بود، مي‌توانند رفتارهاي انتخابي خود را بهتر كنند. مطمئن باشيد كه مي‌توانيد به آنها اعتماد كنيد.

بچه‌ها به حرف‌هاي شما اعتماد دارند
بچه‌هاي‌تان را به شيوه‌اي تربيت كنيد كه در هر موقعيتي به مقتضاي آن موقعيت رفتار كنند. به آنها بياموزيد كه تلاش كردن اساسي‌ترين چيز است. آنها را در موقعيت‌هاي خوب تشويق كنيد. وقتي شما فرزندتان را تشويق مي‌كنيد، آنها اعتماد شما را به خودشان مي‌بينند و در نتيجه به خودشان و توانايي‌هايشان اعتماد می‌کنند.

وقتي الگوي بدرفتاري را تشخيص داديد، شيوه رفتاري‌تان را تغيير بدهيد
به فرزندتان قوانين رفتاري حاكم بر خانواده‌تان را بگوييد؛ دقت كنيد كه اين قوانين بايد مشخص‌، ثابت و عقلاني باشد. از جدول‌هاي رفتاري و تعهدات استفاده كنيد، موفقيت‌ها و رفتارهاي خوبشان را پررنگ كنيد‌؛ از آنها حمايت كنيد و تشويق‌هايتان را هم در اين جدول بگنجانيد.

تنبيه معقول در نظر بگيريد
در برابر بچه‌هاي‌تان از تنبيه‌هايي استفاده كنيد كه به آنها بياموزد كه در برابر اعمال و رفتارشان مسئولند. بچه‌ها با تنبيه‌هاي معقول به خوب زندگي كردن ادامه مي‌دهند. اين تنبيه‌ها مي‌توانند شامل محدود كردن و كوتاه‌كردن زمان‌هاي بيرون بودنشان باشد. فراموش نكنيد وقتي از دستشان عصباني هستيد به هيچ عنوان تنبيه نكنيد!

از كودكي به آنها درس زندگي بدهيد
وقتي فرزندتان هنوز كوچك است، مسئوليت‌پذيري و تصميم‌گيري را به آنها ياد بدهيد. اين دروس آنها را براي دنياي واقعي آماده خواهد كرد. به‌خاطر داشته باشيد كه بچه‌ها به محدوديت‌ها، ساختار و قوانيني پايدار و يكنواخت احتياج دارند.

به آنها عشق بورزيد
با وجود رفتارهاي خوب يا بد فرزندانتان به آنها عشق بورزيد و روي نكات مثبت اخلاقي و رفتاريشان تمركز و توجه كنيد.

بگوييد كه كار خوب بدون پاداش نخواهد ماند
براي اينكه نسبت به انجام كارهاي درست احساس خوبي داشته باشند، به آنها بياموزيد كه خودشان درپي به دست آوردن پاداش كار درست خود باشند.

محيط و فضاي خانوادگي سالم و دلپذيري را ايجاد كنيد
استعدادها و توانايي‌هاي شان را تاييد كنيد و ضعف‌هاي‌شان را بپذيريد و در رفع اين ضعف‌ها به آنها كمك كنيد. قبول كنيد كه هيچ‌كس بدون عيب نيست و به آنها فرصت جبران بدهيد.

منبع : آرمان امروز