پیش‌فروش «نفت دیجیتالی» ونزوئلا

پیش‌فروش ارز دیجیتالی ونزوئلا که به نفت دیجیتالی نیز معروف شده، در شرایطی کلید خورد که امکان خرید آن با پول ملی این کشور وجود نداشت. «نیکلاس مادورو»، رئیس‌جمهوری این کشور، از عرضه ۱۰۰ میلیون «پترو» خبر داده بود؛ اما تا به حال ۲/ ۸۲ میلیون از این ارز دیجیتالی در دسترس قرار گرفته است. طبق گزارش دولت کاراکاس، در اولین روز پیش‌فروش، ۷۳۵ میلیون دلار پترو خریداری شد.

ارز دیجیتالی دولت ونزوئلا با نفت (و برخی کالاهای گرانبهای دیگر) پشتیبانی خواهد شد. به همین دلیل قیمت هر پترو در مرحله پیش‌فروش با قیمت نفت خام ونزوئلا در اواسط ژانویه (یک ماه پیش) تعیین شده است. در واقع، ارزش یک پترو قرار است با قیمت یک بشکه نفت خام برابری کند؛ بنابراین قاعده، هر پترو با قیمت ۶۰ دلار آمریکا پیش‌فروش شد.

روز اول پیش‌فروش، طبق داده‌های رسمی با فروش ۱۲ میلیون و ۲۵۰ هزار پترو پایان یافت. این حجم از فروش در حالی رخ داد که طبق مانیفست (White Paper) نگاشته شده، سقف عرضه فعلی برای پترو ۱۰۰ میلیون، مدت پیش‌فروش یک ماه و تعداد پترو در این مرحله ۳۸ میلیون و ۴۰۰ هزار تعریف شده است.

علاوه‌بر این، ۴۴ میلیون پترو در مرحله بعد تحت مکانیزم «عرضه اولیه» (ICO عرضه یا پیشنهاد اولیه ارز دیجیتالی) به فروش خواهد رسید و ۱۷ میلیون و ۶۰۰ هزار پترو برای نظارت دولتی و سایر امور باقی خواهند ماند. مخالفان داخلی از جمله کنگره این کشور که از حزب مخالف تشکیل شده، پترو را به حراج نفت یا اقدام کورکورانه برای فرار از بحران تشبیه می‌کنند.

دولت مادورو، در شرایطی که اقتصاد ونزوئلا با نرخ تورم ۴ رقمی، رشد منفی تولید ناخالص داخلی و نزول عمودی ارزش پول ملی‌اش عجین شده است، پترو را به‌عنوان چاره خروج از بحران سراسری طراحی و اجرا کرد. آنچه در مرحله پیش‌فروش عمق بحران داخلی این کشور را بیش از پیش نشان می‌داد، شرایط خرید پترو بود. یک خریدار از سراسر دنیا می‌تواند با استفاده از ارزهای دیجیتالی مطرح یا ارزهای احتیاطی (Hard Currencies) پترو تهیه کند؛ اما پول ملی این کشور برای خرید پترو پذیرفته نمی‌شود.

دو تکیه‌گاه نامطمئن پترو
راه‌حل دیجیتالی دولت کاراکاس برای خروج کشور از بحران اقتصادی، با اینکه ابهامات زیادی در رابطه با موفقیت آن مطرح شده‌ است، با تکیه بر ۲ مولفه اجرایی شد. رتبه اول این کشور از نظر میزان ذخایر نفتی و رونق بازار ارزهای دیجیتالی این ۲ مولفه را شکل می‌دهند.

ونزوئلا با بیش از ۳۰۰ میلیارد بشکه نفت خام از لحاظ ذخایر نفتی رتبه اول دنیا را دارد. تحریم‌های بین‌المللی در ابعاد مختلفی صادرات نفت این کشور را تحت‌الشعاع قرار داده‌اند. از آنجا که اقتصاد این کشور بیش از اندازه به نفت وابسته است، تحریم‌ها بحران اقتصادی این کشور را به اوج خود رسانده‌اند. مولفه دومی که بانیان پترو مرتبا به آن اشاره می‌کنند، رشد قیمت ارزهای رمزنهادی مانند بیت‌کوین، اتریوم و ریپل از سال ۲۰۱۷ میلادی است.

طراحان پترو حتی در مقاله معرف ساختار این ارز رمزپایه به اغواگری درخصوص رشد ارزش بازار ارزهای دیجیتالی پرداخته‌اند. به‌عنوان مثال در این مقاله، آخرین قیمت بیت‌کوین، اتریوم و ریپل به روز ۵ ژانویه سال‌جاری میلادی باز می‌گردد؛ یعنی زمانی که این ارزها سقوط شدید امسال را تجربه نکرده بودند. آخرین قیمت بیت‌کوین در مانیفست پترو، ۱۷هزار و ۴۲۹ دلار ثبت شده است؛ در حالی که بیت‌کوین پس از این تاریخ به کف ۵ هزار و ۸۰۰ دلاری سرک کشید و دیروز نیز نزدیک ۱۱هزار دلار معامله می‌شد.

همزمان با پیش‌فروش ارز دیجیتالی در آمریکای لاتین، خزانه‌داری ایالات متحده مشغول حراج اوراق خزانه با سررسید کوتاه‌مدت (Treasury Bills) و میان‌مدت (TreasuryNotes) بود. اوراق با سررسید‌های ۳ ماهه تا ۲ ساله با ارزش کلی ۱۷۹ میلیارد دلار به حراج رسیدند. در همین حین شاخص دلار با پشتوانه رشد نرخ بهره بر اونس طلا غلبه کرد. البته تعطیلی بازارها در چین نیز در افت طلا اثرگذار محسوب می‌شد. جلسه پنج‌شنبه کمیته بازار آزاد روند روزهای آتی طلا و دلار را تا حد زیادی شکل می‌دهد.