راهبرد جدید اروپا برای حفظ برجام
روز جمعه ۲۵ اسفند و همزمان با نشست کمیسیون برجام در هتل کوبورگ وین، خبرگزاری رویترز از سند محرمانه‌ای خبر داد که در آن بریتانیا، فرانسه و آلمان برای متقاعد کردن آمریکا به حفظ توافق هسته‌ای، تحریم‌های اروپایی جدیدی را علیه ایران در مورد برنامه موشکی ایران و نیز نقش تهران در سوریه پیشنهاد کرده‌اند.
کد خبر :
۵۲۹۸۷
بازدید :
۹۵۸
روز جمعه ۲۵ اسفند و همزمان با نشست کمیسیون برجام در هتل کوبورگ وین، خبرگزاری رویترز از سند محرمانه‌ای خبر داد که در آن بریتانیا، فرانسه و آلمان برای متقاعد کردن آمریکا به حفظ توافق هسته‌ای، تحریم‌های اروپایی جدیدی را علیه ایران در مورد برنامه موشکی ایران و نیز نقش تهران در سوریه پیشنهاد کرده‌اند.
دو منبع آشنا به جزئیات موضوع خبر داده‌اند که این سند مشترک که نسخه‌ای از آن به رویت رویترز رسیده، روز جمعه به پایتخت‌های اروپایی ارسال شده تا حمایت همه ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا برای چنین تحریم‌هایی کسب شود.
در همین ارتباط، رویترز می‌نویسد که این پیشنهاد بخشی از راهبرد اتحادیه اروپا برای حفظ توافق هسته‌ای ایران است با این هدف که به دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا نشان دهد راه‌های دیگری برای مقابله با قدرت‌نمایی ایران در خارج از مرزهایش وجود دارد.
در همین ارتباط، رویترز می‌نویسد که این پیشنهاد بخشی از راهبرد اتحادیه اروپا برای حفظ توافق هسته‌ای ایران است با این هدف که به دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا نشان دهد راه‌های دیگری برای مقابله با قدرت‌نمایی ایران در خارج از مرزهایش وجود دارد.
اما دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا که پیش از به قدرت رسیدن نیز منتقد جدی برجام بود، دو ماه پیش ضرب‌الاجلی را برای رفع نواقص و معایب مورد نظر خود در برجام تعیین و تهدید کرد که بدون رفع این نواقص، رفع تحریم‌های ایران را تمدید نمی‌کند و از توافق هسته‌ای خارج خواهد شد. ضرب‌الاجلی که ۱۲ مه (۲۲ اردیبهشت ۹۷) به پایان می‌رسد. در سندی که رویترز در مورد تحریم‌های پیشنهادی علیه ایران به آن دست یافته، سه قدرت اروپایی تاکید کرده‌اند که «ما در روز‌های آینده، فهرستی از اشخاص و شرکت‌ها را ارائه می‌کنیم که معتقدیم به دلیل نقش علنی آن‌ها می‌توانند هدف تحریم قرار گیرند.»
رویترز این اقدام سه کشور اروپایی را فراتر از انتظاری ارزیابی کرده که در یک سند وزارت خارجه آمریکا که ماه گذشته به رویت رویترز رسیده بود برای جلب رضایت رئیس‌جمهوری آمریکا بر آن تاکید شده؛ «تعهد به بهبود توافق هسته‌ای ایران.»
همچنین آن طور که رویترز یادآور شده این اقدام حاکی از ناامیدی سه کشور اروپایی از تهران است، چون به گفته یک دیپلمات اروپایی «ما برای ۱۸ ماه با آن‌ها گفت‌وگو داشتیم، اما در این مسائل پیشرفتی حاصل نشده است.» رویترز به نقل از دیپلمات‌ها می‌نویسد که وزیران خارجه اتحادیه اروپا فردا در نشست غیرعلنی خود در بروکسل، در مورد این پیشنهاد تبادل نظر می‌کنند.
همچنین آن طور که رویترز یادآور شده این اقدام حاکی از ناامیدی سه کشور اروپایی از تهران است، چون به گفته یک دیپلمات اروپایی «ما برای ۱۸ ماه با آن‌ها گفت‌وگو داشتیم، اما در این مسائل پیشرفتی حاصل نشده است.» رویترز به نقل از دیپلمات‌ها می‌نویسد که وزیران خارجه اتحادیه اروپا فردا در نشست غیرعلنی خود در بروکسل، در مورد این پیشنهاد تبادل نظر می‌کنند.
این خبرگزاری به گفته‌های تحلیلگرانی استناد می‌کند که معتقدند توافق هسته‌ای ایران که در زمان خود به‌عنوان موفقیتی برای کاهش خطر جنگی گسترده در خاورمیانه ارزیابی می‌شد، در صورت کنار کشیدن واشنگتن در آستانه فروپاشی خواهد بود. سندی که رویترز به آن دست یافته یادآور می‌شود که بریتانیا، فرانسه و آلمان درگیر گفت‌وگو‌هایی فشرده با دولت دونالد ترامپ بوده‌اند تا «تضمینی روشن و پایدار از حمایت آمریکا از توافق پس از [ضرب‌الاجل]۱۲ مه دریافت کنند.»
رویترز یادآوری می‌کند که پیشنهاد تحریم‌های اروپایی جدید، پس از هفته‌ها گفت‌وگو میان وزارت خارجه آمریکا و قدرت‌های اروپایی و در قالب تلاش طرف اروپایی برای نرم کردن موضع دولت ترامپ ارائه شده است. پیش‌تر در روز جمعه و پس از برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام در وین، برایان هوک فرستاده آمریکا به این نشست از گفت‌وگو‌ها با سه قدرت اروپایی دخیل در توافق هسته‌ای ایران، در مورد ضرب‌الاجل دونالد ترامپ برای اصلاح معایب برجام، ابراز رضایت کرده بود.
این سند لحن سرسختانه‌ای در انتقاد از برنامه موشک‌های بالستیک ایران دارد که تهران بر ماهیت دفاعی آن تاکید می‌کند. این سند همچنین به مواردی از «انتقال موشک‌های ایران و فناوری موشکی» به سوریه و گروه‌های متحد ایران از جمله حوثی‌ها در یمن و گروه حزب‌الله لبنان اشاره می‌کند. در این سند تاکید شده که «اشاعه قابلیت‌های موشکی ایران در سراسر منطقه، به منبعی اضافی و جدی از نگرانی بدل شده است.»
رویترز یادآوری می‌کند که پیشنهاد تحریم‌های اروپایی جدید، پس از هفته‌ها گفت‌وگو میان وزارت خارجه آمریکا و قدرت‌های اروپایی و در قالب تلاش طرف اروپایی برای نرم کردن موضع دولت ترامپ ارائه شده است. پیش‌تر در روز جمعه و پس از برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام در وین، برایان هوک فرستاده آمریکا به این نشست از گفت‌وگو‌ها با سه قدرت اروپایی دخیل در توافق هسته‌ای ایران، در مورد ضرب‌الاجل دونالد ترامپ برای اصلاح معایب برجام، ابراز رضایت کرده بود.
این سند لحن سرسختانه‌ای در انتقاد از برنامه موشک‌های بالستیک ایران دارد که تهران بر ماهیت دفاعی آن تاکید می‌کند. این سند همچنین به مواردی از «انتقال موشک‌های ایران و فناوری موشکی» به سوریه و گروه‌های متحد ایران از جمله حوثی‌ها در یمن و گروه حزب‌الله لبنان اشاره می‌کند. در این سند تاکید شده که «اشاعه قابلیت‌های موشکی ایران در سراسر منطقه، به منبعی اضافی و جدی از نگرانی بدل شده است.»
رویترز می‌نویسد، اما به رغم اینکه برخی تحریم‌های حقوق بشری اروپا علیه اشخاص حقیقی ایرانی همچنان پا برجاست، اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۶ محدودیت‌های مالی و اقتصادی علیه ایران را رفع کرد و اکنون نیز نمی‌خواهد ناقض توافق هسته‌ای محسوب شود. ایران با رد اتهام‌های غرب در مورد فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده در منطقه، درخواست‌های دونالد ترامپ برای بازنگری در توافق هسته‌ای را رد کرده است.
در سند مشترک سه کشور اروپایی، سوال‌ها و پاسخ‌هایی ارائه شده که نشان می‌دهد قدرت‌های اروپایی به لحاظ قانونی شرایط مندرج در توافق هسته‌ای را نقض نخواهند کرد. در عین حال تصریح شده که این قدرت‌ها «مجاز به اتخاذ تحریم‌های بیشتر علیه ایران هستند»، به شرطی که این تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای، یا فسخ شده در قالب توافق هسته‌ای نباشند.
سه قدرت اروپایی مدعی شده‌اند که تحریم‌های پیشنهادی آن‌ها موجه‌اند، چون ایران در قبال تعهدات برجام، اقدامات بیشتری برای توقف برنامه موشکی و آنچه فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده‌اش خوانده می‌شود، انجام نداده است. متن توافق هسته‌ای ایران و شش قدرت جهانی به فعالیت‌های موشکی ایران اشاره نمی‌کند و این موضوع یکی از ایراد‌های اصلی دونالد ترامپ به این توافق است.
سه قدرت اروپایی مدعی شده‌اند که تحریم‌های پیشنهادی آن‌ها موجه‌اند، چون ایران در قبال تعهدات برجام، اقدامات بیشتری برای توقف برنامه موشکی و آنچه فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده‌اش خوانده می‌شود، انجام نداده است. متن توافق هسته‌ای ایران و شش قدرت جهانی به فعالیت‌های موشکی ایران اشاره نمی‌کند و این موضوع یکی از ایراد‌های اصلی دونالد ترامپ به این توافق است.
در عین حال ترامپ و مقام‌های دولتش بار‌ها ایران را به‌دلیل فعالیت‌های منطقه‌ای به نقض روح توافق هسته‌ای متهم کرده‌اند، چراکه در چارچوب این توافق ایران متعهد به مشارکت در صلح و ثبات جهانی است. در مقابل، ایران می‌گوید که بر پایه قطعنامه شورای امنیت در حمایت از برجام، فقط از آزمایش موشک‌هایی که با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای طراحی می‌شوند منع شده و در عین حال بر دفاعی بودن برنامه موشکی خود تاکید دارد.
هشدار ایران به اروپا
همزمان با این تحولات، وزارت خارجه ایران به سه کشور اروپایی هشدار داد تحریم‌های جدیدی علیه ایران وضع نکنند. سید عباس عراقچی، معاون وزیرخارجه ایران ساعاتی پس از انتشار گزارش خبرگزاری رویترز، به بریتانیا، فرانسه و آلمان هشدار داد «مرتکب اشتباه بزرگی» نشوند.
عراقچی در واکنش به این گزارش جمعه شب گفت: «چنانچه احیانا برخی کشور‌های اروپایی به دنبال اقداماتی همچون اعمال تحریم‌های ... سته‌ای بر ایران جهت خوشایندی رئیس‌جمهوری آمریکا باشند، مرتکب اشتباه محاسباتی بزرگی شده و نتایج مستقیم آن را بر برجام و ادامه حیات این توافق خواهند دید.»
معاون وزیرخارجه ایران در ادامه تاکید کرد: «بهتر است کشور‌های اروپایی همان‌طور که تاکنون عمل کرده‌اند به‌دنبال پایبندی مستمر آمریکا به تعهدات خود در برجام بوده و آن کشور را به اجرای موثر برجام در تمامی بخش‌ها همراه با حسن‌نیت و در فضایی سازنده ترغیب کنند، چون هیچ راه دیگری برای حفظ برجام جز پایبندی کامل آمریکا و دیگر طرف‌های برجام به همه تعهدات خود، متصور نیست.» ایران پیش‌تر تهدید کرده بود اگر آمریکا از برجام خارج شود، ایران نیز از این توافق خارج خواهد شد.
معاون وزیرخارجه ایران در ادامه تاکید کرد: «بهتر است کشور‌های اروپایی همان‌طور که تاکنون عمل کرده‌اند به‌دنبال پایبندی مستمر آمریکا به تعهدات خود در برجام بوده و آن کشور را به اجرای موثر برجام در تمامی بخش‌ها همراه با حسن‌نیت و در فضایی سازنده ترغیب کنند، چون هیچ راه دیگری برای حفظ برجام جز پایبندی کامل آمریکا و دیگر طرف‌های برجام به همه تعهدات خود، متصور نیست.» ایران پیش‌تر تهدید کرده بود اگر آمریکا از برجام خارج شود، ایران نیز از این توافق خارج خواهد شد.
آمریکا پشیمان خواهد شد
از سوی دیگر، «جک استراو» وزیر امور خارجه پیشین انگلیس با یادآوری اهمیت برجام در جهت رفع نگرانی‌های غرب درباره برنامه هسته‌ای ایران اظهار کرد که آمریکا در صورت خروج از توافق هسته‌ای ایران (برجام) پشیمان خواهد شد. استراو روز شنبه در گفت وگو با «ایرنا» به روند مذاکرات هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵ اشاره کرد و افزود: «توانمندی ایران در زمینه فناوری هسته‌ای در سطحی است که آمریکا در صورت خروج از برجام پشیمان خواهد شد.»
او گفت: رئیس‌جمهوری آمریکا عنوان می‌کند که خواهان کسب اطمینان درباره انگیزه‌های هسته‌ای ایران است و برجام دقیقا همین کار را می‌کند. استراو در عین حال نسبت به مواضع ضد ایرانی مایک پمپئو به‌عنوان وزیر پیشنهادی امور خارجه آمریکا ابراز نگرانی و اظهار کرد: طرف‌های اروپایی (انگلیس، آلمان و فرانسه) باید لابی زیادی انجام دهند تا واشنگتن را متقاعد سازند که خروج از برجام اقدام عاقلانه‌ای نیست.»
او افزود: «اگر ترامپ برجام را مطالعه کند، حتما شگفت‌زده خواهد شد، اما او به کار‌هایی که انجام نمی‌دهد، مشهور است.» وزیر امور خارجه پیشین انگلیس تاکید کرد که طرف‌های اروپایی باید از فرصت باقی‌مانده تا اردیبهشت آینده در جهت کسب اطمینان از تمدید تعلیق تحریم‌های هسته‌ای ایران از سوی واشنگتن متمرکز شوند.
او افزود: «اگر ترامپ برجام را مطالعه کند، حتما شگفت‌زده خواهد شد، اما او به کار‌هایی که انجام نمی‌دهد، مشهور است.» وزیر امور خارجه پیشین انگلیس تاکید کرد که طرف‌های اروپایی باید از فرصت باقی‌مانده تا اردیبهشت آینده در جهت کسب اطمینان از تمدید تعلیق تحریم‌های هسته‌ای ایران از سوی واشنگتن متمرکز شوند.
۰
