تعامل با جهان؛ درمان نگرانی

امان‌الله قرایی‌مقدم | گرانی و مسائل اقتصادی که در روز‌های اخیر آثارش را بیش‌ازپیش می‌بینیم، منجر به شکاف طبقاتی بیشتر خواهد شد. شکاف اجتماعی را دامن خواهد زد و کوچک‌ترشدن طبقه متوسط را به‌دنبال خواهد داشت.

درنتیجه این نابسامانی اقتصادی، تعارضات اجتماعی افزایش می‌یابد، نمونه‌های متعددش را در اعتراضاتی مانند هپکو، رانندگان کامیون، گرانی و تورم ایجادشده در درون جامعه، مشکلات دخل و خرج خانواده‌ها و ... می‌بینیم. من به‌عنوان جامعه‌شناس اعلام خطر می‌کنم. واقعا ترس برم داشته است که این وضعیت به کجا خواهد انجامید! روزبه‌روز جیب مردم خالی‌تر می‌شود.

چه به نظر مارکس توجه کنیم که اقتصاد را اصل می‌دانست و چه به نظر ماکس وبر که ذهنیت را مورد تأکید قرار می‌دهد، اقتصاد عامل بسیار مهمی است.

مارکس معتقد بود که اصل، اقتصاد است که باعث می‌شود زمینه‌های دیگر اجتماعی بروز کند. او تاریخ را نبرد طبقات می‌دانست؛ محرومان در مقابل ثروتمندان یا کارگران در مقابل کارخانه‌داران. بر‌این‌اساس، هیچ جامعه‌شناسی نیست که مسئله اقتصادی را عامل نارضایی اجتماعی و انواع تعارضات اجتماعی نداند.

حتی جامعه‌شناسی مانند ماکس وبر نیز که بر ذهنیت و بینش تأکید می‌کند، چنین نیست که فقط ذهن و نگرش را مهم بداند. اگرچه او معتقد است که باید فکر تغییر پیدا کند تا زمینه‌های بروز حرکت اجتماعی پدید بیاید، اقتصاد را عامل مهمی می‌داند. نمونه نابسامانی این است که ظرف یک هفته فقط ۴۵۰‌هزار تومان بر قیمت سکه طلا افزوده شده است.

مسلما این افزایش قیمت به سکه و طلا محدود نخواهد ماند. مسائل پیش‌آمده در زمینه ارز و سکه یعنی کاسته‌شدن از ارزش پول ملی، بنابراین اکنون من نیز نگرانم.

معتقدم برای این مسئله راه درمانی نیست مگر آنکه به اصطلاح، راه تعامل با جهان را پیدا کنیم. ضرب‌المثلی وجود دارد که جامعه‌شناسان نیز می‌گویند، اینکه «همه راه‌ها به رم ختم می‌شود». همه راه‌های ما نیز به پیداکردن روش درست برخورد با جهان می‌انجامد.

ما نیز باید راهی پیدا کنیم تا بتوانیم از تضاد‌های جهانی خود را بیرون بکشیم و راه مسالمت‌آمیزی را پیدا کنیم. شجاعت در صلح و آرامش و تعاملات اجتماعی و بین‌المللی است.