قاچاق دام و حال زار جگرفروش‌ها
کاهش ارزش پول باعث شده دام‌های زنده آن طرف مرز بیشتر ارزش داشته باشند. قاچاقچی‌ها دام زنده را می‌برند لب مرز، همانجا دلار‌ها را به جیب می‌زنند و بر می‌گردند. همین قاچاق دام دلیل اصلی کم شدن کشتار و به تبع کاهش حجم جگر موجود در بازار است. کم شدن کشتار باعث شده کلا قیمت گوشت و فرآورده‌ها افزایش پیدا کند.
کد خبر :
۶۴۷۰۷
بازدید :
۱۱۹۵
احمدرضا نجفی | آمار‌ها نشان می‌دهد هر روز در کشور حدود پنج تن دل و جگر مصرف می‌شود و با توجه به وزن حدود ۲۵گرمی هر سیخ، به طور میانگین روزانه ۲۰۰ هزار سیخ دل و جگر کباب می‌شود. جگرکی‌ها می‌گویند کشتارگاه‌ها قیمت را هر روز بالا می‌برند؛ طوری که حالا هر کیلو از آن به ۸۵ تا ۹۵ هزار تومان رسیده است. چیزی که تا چند ماه پیش کیلویی ۵۰هزار تومان بود.
با یک دو دو تا چهار تای ساده، کشتارگاه‌ها که تعدادشان در تهران به حدود ۲۰ واحد می‌رسد، هر روز ۴۷۵میلیون تومان دل و جگر میفروشند. جگر وقتی به محله‌ها می‌رسد تازه داستان شروع می‌شود. با توجه به اینکه از هر کیلوگرم جگر با احتساب دورریزهایش می‌شود نهایتا ۳۰سیخ جگر تهیه کرد، قیمت هر سیخ برای خود جگرکی‌ها در بهترین شرایط دو هزار و ۸۰۰ تومان تمام می‌شود. حالا همان سیخ جگر را با قیمت سه هزار تومان دست مشتری می‌دهند تا فاتحه هر حاشیه سودی که تا به حال شنیده بودیم، خوانده شود.
اوضاع بازار چطور است؟
تهیه گزارش را از مراجعه به جگرکی محل شروع کردم. همانجایی که هر چند وقت یک بار پاتوق دوستان هم محله‌ای است. آقای حسینی که ما آقا سید صدایش می‌کنیم اخیرا خودش هم از افزایش قیمت‌ها شرمنده است. چرا که تمام تلاشش را می‌کند تابلو قیمتش تغییر نکند. برای همین چند ماهی می‌شود که هر سیخ جگر را سه هزار تومان می‌فروشد. تازه می‌گوید در محله‌های دیگر بعضا جگرکی‌ها هر سیخ را تا هفت هزار تومان هم میفروشند
. این بار به صرف دو سیخ جگر و خوئک از او چند سوال بازاری می‌پرسم. اینکه خودش جگر‌ها را از کجا می‌آورد و شرایط بازار چگونه است. آقاسید می‌گوید جگر را از کشتارگاه برایش می‌فرستند. آخرین خریدی که داشته هر کیلو جگر را ۹۵ هزار تومان خریده است. تازه فاکتورش را بدون قیمت فرستادند و گفتند هر لحظه قیمت متفاوت است و وقتی به دست خریدار برسد آن موقع قیمت را محاسبه می‌کنند.
جایی خوانده بودم که قیمت جگر را با در نظر گرفتن هر دست جگر کامل محاسبه می‌کنند، اما آقارضا می‌گوید اینطور نیست چرا که گوسفند با گوسفند فرق دارد و هر دست جگر کامل وزنش بین ۷۰۰گرم تا یک کیلو و ۱۰۰ گرم متفاوت است. برای همین جگر را کیلویی می‌خرند. اگر هر کیلوگرم را ۹۵ هزار تومان بگیریم و کاری به دورریز‌ها نداشته باشیم، هر سیخ که حدود ۲۵گرم وزن دارد، برای خودمان تقریبا دو هزار و ۴۰۰ تومان تمام می‌شود. حالا دستمزد خرد کردن و پختن، هزینه یخچال و اجاره و نانی که کنار جگر به مشتری می‌دهیم بماند.
برای همین است که می‌گوید صرفا برای روشن نگه داشتن چراغ مغازه کار می‌کنیم و سود آنچنانی نداریم. البته آن‌هایی که بی انصافی به خرج می‌دهند و در هر شغلی می‌شود پیدایشان کرد وضعشان متفاوت است. آن‌ها همین سیخ جگر را تا هفت هزار تومان دست مشتری می‌دهند. تازه بعضا به جای جگر گوسفند، از جگر گوساله استفاده می‌کنند که ارزان‌تر هم هست و کیفیت کمتری نسبت به جگر گوسفندی دارد. آقاسید می‌گوید بعضی همکارانش جگر گوساله را که الان کیلویی بین ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان قیمت دارد را به اسم جگر گوسفندی دست مشتری می‌دهند.
از آقاسید از روز‌های ثبات قیمت می‌پرسم. همان روز‌هایی که هنوز دلار آنچنان گران نشده بود و قیمت‌ها برای مدتی ثابت مانده بود و به طور کلی همه آرامش نسبی داشتیم. می‌گوید آن زمان هر کیلو جگر گوسفند را ۴۷ یا ۴۸ هزار تومان می‌خرید. آن زمان یعنی تا بهمن و اسفند پارسال. آن موقع می‌شد جگر گوساله را کیلویی ۲۷ هزار تومان خرید.
برای همین چند ماه پیش که هر سیخ جگر را دو هزار تومان می‌فروختیم، وضعمان خیلی بهتر بود. چرا که هر سیخ جگر تقریبا برایمان هزار و ۲۰۰ تومان تمام می‌شد. آن زمان تازه مشتری‌های بیشتری هم داشتیم. حالا هم هستند، اما تعدادشان به نسبت کمتر است. بالاخره هر چه باشد جگر خون ساز است و مخصوصا برای خانم‌ها خیلی فایده دارد.
آقا سید دلیل اصلی افزایش قیمت جگر را کم شدن تعداد کشتار روزانه می‌داند. او می‌گوید خودش قبلا در ماه دو کیلو گوشت می‌خرید و حالا گرانی باعث شده سه ماه یک بار یک کیلو گوشت به خانه ببرد. خیلی‌ها مثل آقا سید مصرفشان را کم کرده اند و به همین خاطر تولید هم کمتر شده و سر کشتارگاه‌ها این روز‌ها خلوت است. کم شدن تولید، نتیجه اش بالا رفتن هر چه بیشتر قیمت هاست.
متهم ردیف اول گرانی جگر
آقا سید جگر کی شاید شاهد مناسبی برای پیدا کردن متهم گرانی جگر نباشد. همانطور که نمی‌شود از یک روزنامه نگار دلیل گران شدن روزنامه را پرسید. برای همین جای دیگری باید دنبال متهمان گشت. غلامحسین شیرازی، رئیس اتحادیه فروشندگان دل، جگر و قلوه، قاچاق دام زنده را متهم ردیف اول می‌داند.
گفت و گویم با شیرازی تقریبا همه چیز را مشخص کرد. رئیس اتحادیه هم حرف‌های آقاسید را تایید می‌کند و می‌گوید این روز‌ها کشتارگاه‌ها جگر را خیلی سخت به مراکز مصرف کننده تحویل می‌دهند و قیمتشان را لحظه‌ای محاسبه می‌کنند. شیرازی می‌گوید در حال حاضر هر کیلو جگر کشتارگاه حدود ۸۵هزار تومان قیمت دارد و البته اگر واحد‌های صنفی جگر مورد نیازشان را از قصابی‌ها بخرند برایشان گران‌تر هم تمام می‌شود.
دلیل اصلی این هم قاچاق دام به خارج از کشور است. چرا که کاهش ارزش پول باعث شده دام‌های زنده آن طرف مرز بیشتر ارزش داشته باشند. قاچاقچی‌ها دام زنده را می‌برند لب مرز، همانجا دلار‌ها را به جیب می‌زنند و بر می‌گردند. همین قاچاق دام دلیل اصلی کم شدن کشتار و به تبع کاهش حجم جگر موجود در بازار است. کم شدن کشتار باعث شده کلا قیمت گوشت و فرآورده‌ها افزایش پیدا کند.
با این وجود می‌شود با واردات گوشت جلوی افزایش قیمت را گرفت. کما اینکه در حال حاضر از کشور‌هایی مثل ارمنستان گوشت وارد می‌شود و برای کنترل بازار از گوشت‌های وارداتی استفاده می‌کنند، اما مشکل اینجاست که گوشت‌های وارداتی آلایش ندارند و به عبارتی، خبری از جگر وارداتی نیست
شیرازی می‌گوید برای واردات جگر به وزارت صمت درخواست داده، اما هنوز جواب نگرفته. او راه برون رفت از وضعیت فعلی را واردات جگر می‌داند. وقتی از او درباره کیفیت جگر وارداتی پرسیدم گفت: طبیعتا اگر اجازه واردات بدهند خودمان به فرآیند تولید آن نظارت می‌کنیم همانطور که گوشت‌های وارداتی هم از فیلتر نظارت رد میشوند.
او می‌گوید با این کار نه تنها بخش بزرگی از نیاز بازار تامین می‌شود، بلکه علاوه بر افزایش عرضه، جگر‌های وارداتی قیمت تمام شده کمتری خواهند داشت. چرا که در کشوری مثل ارمنستان کل آلایش‌های دام که جگر را هم شامل می‌شود دور می‌ریزند و ما می‌توانیم از آلایش دام‌های آن‌ها با نرخ بسیار پایینی استفاده کنیم. تازه به نفع طرف‌های خارجی هم هست و می‌توانند به جای دور ریختن جگر و قلوه، آن را به ما بفروشند؛ بنابراین شاید جگر‌های وارداتی به خاطر انجماد کیفیت پایین تری نسبت به جگر تازه داشته باشند، اما قیمت آن خیلی پایین‌تر بوده و قابل مقایسه نیست.
حاشیه سودی که دیگر وجود ندارد
حاشیه سودی که دیگر وجود ندارد
شیرازی درباره نرخ‌های متفاوت موجود در واحد‌های صنفی می‌گوید قیمتی که مصوب شده برای هر سیخ جگر گوسفندی سه هزار تومان و هر سیخ جگر گاو دو هزار و ۵۰۰ تومان است. اختلاف قیمت آن هم برای کیفیت بهتر جگر گوسفندی است. کما اینکه گوشت گوسفند هم گران‌تر از گوشت گاو عرضه می‌شود.
با توجه به اینکه الان تقریبا یک سالی از این مصوبه می‌گذرد، واحد‌های صنفی در حال زیان دهی هستند. برای همین حق دارند هر سیخ جگر گوسفندی را حتی تا چهار یا پنج هزار تومان هم بفروشند. هرچند شیرازی می‌گوید قیمت‌ها آزاد نشده، اما از صحبت هایش پیداست که عزمی هم برای برخورد با قیمت‌های بالای نرخ مصوب وجود ندارد.
او تعریف می‌کند آن زمان که این قیمت مصوب شده بود هر کیلو جگر گوسفند ۵۰هزار تومان قیمت داشت. حالا وقتی کشتارگاه‌ها قیمتشان را بالا برده و هر کیلو جگر گوسفند را ۸۵هزار تومان و هر کیلو جگر گاو را ۶۰هزار تومان میفروشند، جگر کی‌ها هم مجبورند از قیمت مصوب بالاتر روند. رئیس اتحادیه فروشندگان دل، جگر و قلوه می‌گوید جگر کامل وقتی سیخ می‌شود کلی دور ریز دارد و تقریبا از هر کیلوگرم جگر می‌شود ۳۰سیخ ۲۵گرمی جگر در آورد.
این یعنی هر سیخ جگر برای جگر کی‌ها دو هزار و ۸۰۰ تومان در می‌آید. حالا کلی هزینه روشن نگه داشتن چراغ مغازه و هزینه قبوض و حقوق کارگری که مشغول کار است را که اضافه کنیم می‌بینیم نه تنها حاشیه سودی باقی نمانده، بلکه خیلی‌ها به ض. رر افتاده اند و در اغلب موارد عذر کارگر‌ها را خواسته اند. ش. یرازی می‌گوید شرایط طوری است که حتی نمی‌شود قیمت مصوب را به روز کرد. چرا که کشتارگاه‌ها هر لحظه یک قیمت به ما می‌گویند و ما نمی‌توانیم بر اساس قیمت‌های متغیر نرخ فروش تصویب کنیم. تازه اگر نرخ مصوب فروش دل و جگر را زیاد کنیم، بهانه دست کشتارگاه‌ها می‌افتد که آن‌ها هم قیمت فروششان را بالاتر ببرند.
معضلی به نام جگر کی‌های شبانه
جگر داغ در شب‌های سرد پاییز بیشتر می‌چسبد. برای همین هم خیلی‌ها کارشان را نصف شب شروع می‌کنند و کنار خیابان بساط کباب کردن جگر راه می‌اندازند. جگرکی‌های شبانه موضوع دیگری است که آن را از رئیس اتحادیه پرسیدم. او می‌گوید اتحادیه فروشندگان دل، جگر و قلوه نظارتی بر دست فروش‌هایی که جگرکی شبانه راه می‌اندازند ندارد و بار‌ها به اداره اماکن و شهرداری و بهداشت و از این قبیل شکایتشان را کرده است. بالاخره از نظر بهداشتی هم فعالیت آن‌ها ممنوع است و اتحادیه گزارش داده، ولی اقدام جدی برای جلوگیری از جگر کی‌های شبانه صورت نگرفته و هنوز هم می‌شود رد آن‌ها را در ساعات نیمه شب دید.
منبع: روزنامه هفت صبح
۰
