٧ خرده روایت از یک قتل باورنکردنی

«محمدعلی نجفی به قتل همسرش میترا استاد اعتراف کرد.» برای کسانی که از ظهر روز هفتم خردادماه در جریان مرگ مشکوک همسر شهردار سابق تهران قرار گرفتند، این خبر نه‌تن‌ها پایان ماجرا نبود بلکه تازه شروعی برای مطرح‌شدن انواع و اقسام احتمالات، شایعات، گمانه‌زنی‌ها، افشاگری‌ها و... هم بود.

اتفاقاتی که یکی پس از دیگری در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی بازتاب پیدا می‌کردند و سرعت ظهورشان آن‌قدر زیاد بود که خیلی از دنبال‌کننده‌های معمولی اخبار از آن‌ها جا می‌ماندند. چند مورد از روایت‌هایی که طی دو روز گذشته به ماجرای یکی از جنجالی‌ترین پرونده‌های قتل چند‌سال اخیر پیوسته‌اند را با هم مرور می‌کنیم.

خودکشی یا مسمومیت
بلافاصله بعد از این‌که خبر رسید نجفی قتل همسرش را به عهده گرفته است، ماجرای مشکوک دیگری از زیر خاک بیرون زد؛ ماجرایی که وقتی ١٠ماه پیش برای اولین‌بار مطرح شد، در حد شایعه باقی ماند؛ یعنی خودکشی نجفی در هتل لاله. برای کسانی که ماجرای استعفای او از شهرداری تهران را مشکوک می‌دانستند، این خبر تمام‌کننده حجت بود، اما نیروی انتظامی و پزشکی قانونی این خبر را تکذیب کردند و آن را حاصل تشابه اسمی خواندند تا داستان به شکل یک شایعه تأییدنشده باقی بماند.

اما بهروز شجاعی، روزنامه‌نگار سابق که مدت‌هاست در شهرداری تهران مشغول به کار است، با انتشار تصویری از متن مکالمه‌اش با نجفی بعد دیگری به این داستان داد و از افکار عمومی، مسئولان قضائی و انتظامی و اهالی رسانه خواست که ماجرا را پیگیری کنند. در متن این مکالمه نجفی گفته بود که برای مسموم‌کردنش تلاش کرده‌اند و وعده داده بود که سر فرصت ماجرا را برای شجاعی تعریف کند.

نجفی قاتل نیست
دو روز پیش لاله عقبایی یکی از وکلای نجفی گفت: که، چون سوء‌نیت نداشتن نجفی در قتل میترا استاد بارز است و اسناد و مدارکش هم تحویل شعبه بازپرسی داده شده، می‌توان امیدوار بود که این قتل «غیرعمد» محسوب می‌شود. از آن طرف محمود صادقی، نماینده مردم تهران در مجلس هم در توییترش یک قدم جلوتر گذاشت و این احتمال را مطرح کرد که نجفی اصلا قاتل نباشد.

او نوشت: «یک وکیل باتجربه این فرضیه را مطرح کرده که نجفی مباشر قتل نیست و قتل را به گردن گرفته است. با توجه به شخصیت نجفی و حالات او پس از وقوع قتل و قرائن متعدد دیگر، صحت این فرضیه بعید به نظر نمی‌رسد.» طی همین یکی دو روز، برای خیلی‌ها که خونسردی نجفی را دلیلی برای اثبات فرضیه قاتل‌نبودن او می‌دانستند، این توییت به‌عنوان یک سند معتبر استفاده شد.

لباس نجفی کی عوض شد؟
بعد از این‌که نجفی به اداره آگاهی رفت، اعلام شد که او بعد از ارتکاب به قتل راهی قم شده و در آن‌جا بر سر خاک پدرش حاضر شده و حرم حضرت معصومه (س) را هم زیارت کرده است، برای این‌که مو لای درز این خبر نرود، تصویری هم به آن الصاق شد که نجفی را از پشت سر و چسبیده به ضریح حضرت معصومه (س) نشان می‌داد، اما تفاوت پیراهن نجفی در این تصویر با پیراهنی که در آگاهی تهران به تن داشت، بهانه خوبی به دست نکته‌سنج‌ها داد تا زمان گرفته‌شدن این دو عکس را متفاوت بدانند.

از آن طرف عده‌ای هم این سوال را مطرح کردند که چرا اصلا باید کسی از نجفی حین زیارت عکس بگیرد و به سرعت هم این عکس سر از شبکه‌های اجتماعی دربیاورد؟

حاشیه‌های یک گزارش
اینکه وزیر و شهرداری اسبق تهران که دو جین سمت دیگر هم در کارنامه‌اش دارد، همسرش را به ضرب گلوله کشته، همانقدر برای افکار عمومی عجیب بود که نحوه پوشش رسانه‌ای این ماجرا از سوی سازمان صداوسیما. گزارشگر و میکروفن رسانه ملی با سرعتی باورنکردنی سر از اتاق رئیس آگاهی تهران درآورد، درحالی که نجفی تازه از راه رسیده، در پشت تصویر درحال چای‌خوردن بود.

دقایقی بعد همان گزارشگر اسلحه‌ای در دست رو به دوربین اعلام کرد که این همان سلاحی است که میترا استاد با آن کشته شده و برای اثبات هم با مهارت تمام، گلوله‌های باقیمانده را در برابر دوربین از اسلحه خالی کرد تا نشان دهد مقتول با چند گلوله به قتل رسیده است.

کمی بعد هم نخستین مصاحبه نجفی پخش شد. مجموعه این اتفاقات انتقاد‌های زیادی را متوجه تلویزیون کرد. خیلی‌ها اصل تهیه گزارش را زیر سوال بردند و عده‌ای دیگر شکل انجام آن را. دسته‌ای هم می‌پرسیدند که چطور دوربین صداوسیما اجازه پیدا کرده در ساعت‌های نخست تا آن‌جا جلو برود و اسلحه که آلت وقوع جرم بوده این‌قدر راحت به گزارشگر سپرده شده است.

مجموعه این انتقاد‌ها باعث شد که رئیس مرکز اطلاع رسانی پلیس برکنار شود و قوه قضائیه هم اعلام کند که از صداوسیما شکایت خواهد کرد. صداوسیما هم اگرچه تا حد زیادی رویه‌اش را تغییر داد و محتاطانه‌تر خبر‌های مربوط به نجفی را دنبال کرد، اما داوود فتحعلی‌زاده گزارشگر فیلم‌های جنجالی در مورد این ماجرا گفت: «رسانه‌های دیگر جا ماندند و این هجمه حاصل عقب ماندن در یک رقابت خبری است.»

ورود شاهدی تازه
یکی از جنجالی‌ترین خبر‌هایی که دیروز درباره ماجرای قتل همسر نجفی منتشر شد، مربوط به پیدا شدن شاهدی تازه با اطلاعاتی جالب بود. خبرگزاری برنا نوشت که مردی با مراجعه به اداره آگاهی تهران؛ زوایای جدیدی از زندگی میترا استاد در اختیار پلیس قرار داد که می‌تواند در روند رسیدگی به پرونده قتل کمک کند.

گویا این مرد مدعی شده که قبلا با میترا استاد ارتباط داشته و اطلاعات کاملی از مقتول دارد. او گفته که مقتول مدتی با او در ارتباط بوده و مبالغی از او و دیگران دریافت کرده و سپس ناپدید شده است. اگر چه قوه قضائیه وجود چنین شاهدی را تکذیب کرده، اما وکیل نجفی می‌گوید شاهدی با این ویژگی‌ها فردا به دادسرا خواهد رفت.

ما نبودیم
اگر حرف و حدیث‌هایی درباره ارتباط همسر مقتول نجفی با نهاد‌های امنیتی هم منتشر نمی‌شد، خیلی از مردم این موضوع را به‌عنوان یکی از احتمالات در نظر می‌گرفتند. همین موضوع هم باعث شد که وزارت اطلاعات به صورت رسمی موضوع را تکذیب کند.

دستیار ویژه وزیر اطلاعات به صداوسیما گفت: «همسر دوم محمد علی نجفی، شهردار اسبق تهران که سه‌شنبه ٧ خردادماه به قتل رسید، هیچ‌گونه ارتباط و همکاری با وزارت اطلاعات نداشته. پخش این گونه ادعا‌های کذب موجب تشویش افکار عمومی و قابل پیگیری قضائی است.»

کنایه، ابزاری برای انتقام سیاسی
گذشته از حاشیه‌های مختلفی که قتل همسر نجفی به خودش دید، واکنش برخی از چهره‌ها در فضای مجازی هم از آن‌جا که با کنایه و استعاره همراه بود، توجه زیادی جلب کرد. مثلا عبدالرضا داوری یار غار احمدی‌نژاد در توییترش نوشت: «در صفحات حوادث مطبوعات، خبر اجیر کردن افراد برای قتل همسر یا رقیب عشقی به وفور دیده می‌شود.

برون‌سپاری، سپردن اقدامات خود به شخص ثالث است.» او همچنین از بازتاب گفته خودش در شبکه‌های مجازی مثلا تعجب کرده و نوشته: «این‌که «اجیر کردن قاتل» را با ترکیب «برون‌سپاری قتل» صورت‌بندی کردم، این‌قدر عجیب است که به یکی از ترند‌های اصلی فضای مجازی تبدیلش کردند؟»