چرا دوچرخه‌های "بیدود" جمع شدند؟

با گذشت چند هفته از غیبت دوچرخه‌های نارنجی در سطح معابر پایتخت، روز گذشته شهردار تهران از علت جمع‌آوری این دوچرخه‌های اشتراکی پرده برداشت. به دنبال تغییر قیمت سوخت و اعتراضات خیابانی به این تصمیم در اواخر آبان ماه، شهروندانی که از دوچرخه‌های اشتراکی نارنجی‌رنگ برای تردد در مناطق محدوده مرکزی شهر استفاده می‌کردند، ناگهان با غیبت این ناوگان در معابر روبه‌رو شدند، اما از آنجا که همزمان با روز‌های نخست اغتشاشات و درگیری‌های خیابانی، آسمان تهران برفی شد، بسیاری از شهروندان غیبت دوچرخه‌ها را به شرایط جوی نسبت دادند و در نتیجه موضوع به اولویت آن‌ها تبدیل نشد.

به این ترتیب دو سناریو درباره علت نایاب شدن دوچرخه‌های نارنجی متعلق به تنها شرکتی که خدمت دوچرخه اشتراکی را به تهرانی‌ها ارائه می‌کند، مطرح شد. سناریوی اول این بود که به دنبال آسیب به دوچرخه‌ها در اغتشاشات بنزینی اخیر، این شرکت تصمیم گرفت موقتا نسبت به جمع‌آوری دوچرخه‌های خود از سطح شهر اقدام کند و اخباری نیز مبنی بر اینکه پس از تعمیر دوچرخه‌ها دوباره شاهد بازگشت آن‌ها به معابر خواهیم بود، منتشر شد.

سناریوی دوم نیز شرایط جوی و برف و باران هفته‌های اخیر و نیز آلودگی هوایی که در جریان پایداری جوی پس از روز‌های بارندگی رخ داد را به‌عنوان علت جمع‌آوری دوچرخه‌های اشتراکی از سطح شهر معرفی می‌کرد و عده‌ای از شهروندان با این تصور که با عادی شدن شرایط جوی، باز هم می‌توانند از خدمات این شرکت استفاده کنند، صبوری کردند.

اما روز گذشته پیروز حناچی، شهردار تهران در جمع خبرنگاران ماجرای دیگری را درباره منشا غیبت دوچرخه‌های نارنجی معرفی کرد که ریشه «اقتصادی» دارد. وی با رد قطع همکاری شهرداری با شرکتی که این خدمت را ارائه می‌داد، گفت: ظاهرا به نسبت سرمایه‌گذاری انجام شده از سوی این شرکت برای تامین دوچرخه‌های اشتراکی، چرخ اقتصادی این کسب و کار نچرخیده و برای آن مجموعه به صرفه نبود.

اما در حال حاضر مشغول مذاکره هستیم تا این دوچرخه‌ها دوباره در معابر تهران به علاقه‌مندان سرویس دهد. به این ترتیب سناریوی سومی که با توجه به اعلام توسط شهردار، دقیق‌ترین فرضیه درباره علت غیبت دوچرخه‌های اشتراکی است، مطرح شده است.

درباره اینکه چرا این کسب‌و‌کار صرفه اقتصادی کافی را نداشته و نقص در کجای ماجرای سرویس‌دهی این دوچرخه‌ها بوده است، باید بررسی‌های دقیق‌تری صورت گیرد، اما در نگاه اول این احتمال مطرح می‌شود که میزان تقاضای دوچرخه‌سواری با تعداد دوچرخه‌هایی که در معابر سطح شهر آماده سرویس‌دهی بوده‌اند، تناسب نداشته است.

اما صحت این فرضیه نیز زیر سوال است، چراکه معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار تهران پیش از این خبر داده بود که تا پایان سال قرار است ۵ هزار دوچرخه دنده‌ای توسط شرکت مذکور به این ناوگان افزوده شود؛ بنابراین بازگشت ناگهانی از تصمیم توسعه دوچرخه و تعلیق یکباره آن ابهام‌برانگیز است.