نیم قرن حسرت فوتبال

حسین قهار | و باز هم رسیدم به حسرت تکراری حضور فوتبال ایران در المپیک و یک شکست دیگر. غیرمنصفانه‌ترین تحلیل درباره حذف تیم المپیک درشرایط کنونی این است که همه چیز را گردن بدشانسی بیندازیم و ضعف‌ها را نادیده بگیریم. سابقه المپیکی‌نشدن فوتبال ما ٤٤ساله بود و با علم به این دوران تلخ و تجربه‌های بسیار بد دوره‌های گذشته تیم امید را تشکیل دادند تا طلسم‌شکنی کند.

نتیجه‌ای که حاصل شد، اما باز هم تلخ بود. مدیران فدراسیون فوتبال وقتی سابقه ٤٤‌سال اشتباه را داشتند، باید از تک‌تک مشکلات قبلی درس می‌گرفتند و بدون تکرار آن‌ها تیم امید را مدیریت می‌کردند، ولی دوباره شاهد تمام آن ایراد‌ها بودیم.

پس در چنین وضعیتی به هیچ‌عنوان نباید وقتی با این نتیجه بد روبه‌رو شده‌ایم، از قسمت و بدشانسی حرف بزنیم. این سرنوشت بسیار بد نتیجه مشکلات مدیریتی و فنی تیم المپیک بود و نتیجه‌نگرفتن برای همه قابل پیش‌بینی بود.

حضور در مسابقات بدون پشتیبانی درست
تیم امید درشرایطی تشکیل شد که مدیریت درست و حسابی نداشت. کادر فنی هم مدام درحال تغییر بود و از ثبات خبری نبود. کمیته المپیک تأکید کرده بود هیچ دخالتی در کار تیم امید ندارد و فدراسیون فوتبال باید پاسخگوی عملکرد و برنامه‌های این تیم باشد.

ت و حسابی هم نداشت. وضع زمین‌های تمرینی و مسابقات دوستانه و حتی لباس بازیکنان تا مدت‌ها افتضاح بود. پشتیبانی مالی و رفاهی از بازیکنان فاصله‌ای چشمگیر با استاندارد‌های فوتبال در آسیا و جهان داشت. بازیکنان در مصاحبه‌های مختلف بار‌ها به این مسأله اشاره می‌کردند. باشگاه‌ها هم در این چهار‌سال تا آخرین لحظه برای حضور بازیکنان خود در اردو‌ها کارشکنی می‌کردند و از اتحاد و همدلی خبری نبود.

از تیم خاکپور تا تیم استیلی
تیم امید ایران در دوره قبلی مسابقات قهرمانی آسیا با هدایت محمد خاکپور در تاریخ دوم بهمن ١٣٩٤ مقابل ژاپن شکست خورد و از راهیابی به المپیک باز ماند. فدراسیون با این مربی قطع همکاری کرد. تا چندماه خبری از تیم امید نبود تا اینکه برای مقطعی امیرحسین پیروانی به‌عنوان سرمربی امید‌ها انتخاب شد.

عملکرد نه‌چندان مطلوب او باعث شد که فدراسیون به فکر راه چاره برای برون‌رفت از مشکل بیفتد و به همین ترتیب مدیریت تیم المپیک را به حمید استیلی دادند. او درنهایت زلاتکو کرانچار را در تاریخ دوم اردیبهشت ١٣٩٧ به‌عنوان سرمربی تیم المپیک انتخاب کرد.

صعود به‌عنوان تیم دوم گروه به قهرمانی آسیا و المپیک در بازی‌هایی که در تهران برگزار شد، شرایطی را فراهم کرد که فدراسیون تصمیم به قطع همکاری با کرانچار بگیرد. سپس در یک تصمیم تاریخی و غیراصولی فرهاد مجیدی بدون داشتن سابقه مربیگری نفر اول کادر فنی شد. مدیریت وعده داد که با او حتما نتایج خوبی کسب خواهیم کرد.

فرهاد، اما در دو بازی دوستانه که روی نیمکت نشست، دو شکست مقابل ازبکستان را تجربه کرد و سپس اختلافاتش با حمید استیلی و مدیران فدراسیون بالا گرفت و درنهایت بعد از سه‌ماه اخراج شد. درنهایت مدیر تیم امید همان‌طور که از مدت‌ها قبل پیش‌بینی می‌شد که در فاصله کمتر از سه‌ماه مانده به شروع مسابقات قهرمانی آسیا، سرمربی شد.

بررسی این فعل و انفعالات وحشتناک فقط برای یادآوری اتفاقات تلخی بود که در کادر فنی تیم المپیک در این سال‌ها شاهد بودیم. با این اتفاقات و انتخاب‌ها از همان اول مشخص بود که، چون اصول و برنامه‌ریزی در کار نیست، خیلی سخت است که نتیجه خوبی بگیریم. سرنوشت تلخ تیم امید در مسابقات قهرمانی آسیا را هم دیدیم.

با ازبکستان در بازی اول با نتیجه یک-یک مساوی کردیم. سپس با نتیجه دو بر یک به کره‌جنوبی در بازی دوم باختیم. با توجه به پیروزی ازبک‌ها با نتیجه دو برصفر مقابل چین کار ایران به، اما و اگر رسید. تنها شانس صعود این بود که در روز آخر کره ازبکستان را شکست دهد و تیم استیلی بتواند با اختلاف دو یا بیش از دو گل چین را شکست دهد.

کره که از قبل صعودش را قطعی کرده بود و به هفت بازیکن اصلی خود استراحت داده بود، اما کار خودش را به بهترین شکل ممکن برای فوتبال ایران انجام داد. آن‌ها با نتیجه دو بر یک ازبکستان را شکست دادند، اما ایران حذف شد، چون تنها با یک گل از روی نقطه پنالتی چین را شکست داد.

نیم‌قرن حسرت
المپیکی نشدیم و این وضعیت تلخ را باید هضم کنیم. برای المپیک ٢٠٢٤ هم ممکن است اصلا فوتبال از المپیک حذف شود. با بررسی مطالبی که به آن به صورت گذرا اشاره شد و واقعیت‌های تلخ فوتبال ایران، باید قبول کنیم که حق‌مان المپیک نبود.

المپیکی‌شدن فکر، برنامه‌ریزی، مدیریت، نیروی انسانی، تدارکات، پشتیبانی و سرمایه‌گذاری در حد المپیک می‌خواهد که ما نداشتیم. پس یک نسل دیگر دوست‌داشتنی فوتبال ایران باید هم قربانی اقدامات مدیریتی این فوتبال و درنهایت حسرت حضور در المپیک ٤٨ساله می‌شد. ایران برای راهیابی به المپیک تنها کافی بود یک کار انجام دهد؛ اشتباهات گذشته را تکرار نکند، اما تکرار کرد و رسیدیم به روز‌های سیاه امروز...

استیلی:شرمنده مردم هستیم
حمید استیلی، سرمربی تیم‌ملی امید بعد از کناررفتن از دور رقابت‌های مقدماتی المپیک ٢٠٢٠ توکیو گفت: «شرمنده مردم هستیم و خیلی دوست داشتیم آن‌ها را خوشحال کنیم، اما همه دیدند که تلاش‌مان را انجام دادیم. شاید اگر در گروه دیگری بودیم، صعود می‌کردیم، ولی واقعا بدشانس بودیم.»

سرمربی تیم امید صحبت‌هایش را این‌طور ادامه داد: «ما مقابل کره نباید می‌باختیم و مقابل ازبکستان هم نباید مساوی می‌کردیم، تیم ما مقابل چین ٢٥ شوت زد و حداقل ٧ یا ٨ موقعیت صد درصد گل داشتیم. از بازیکنان تیمم تشکر می‌کنم، چون بازی‌کردن در این هوا خیلی سخت است. با وجود اینکه کنترل کامل بازی را در اختیار داشتیم و برنامه‌های فنی را خوب پیاده کردیم، اما در نقطه آخر نشد که از فرصت‌های نهایت استفاده را ببریم. ما با تفاضل گل صعود نکردیم و این موضوع من را متأثر می‌کند.

این را بدانید استیلی همه تلاش خود را انجام داد و جا دارد از همه کسانی که حامی این تیم بودند، تشکر کرد. وزارت ورزش، کمیته ملی المپیک و فدراسیون فوتبال و همچنین رسانه‌ها به ما لطف داشتند که جا دارد از همه آن‌ها تشکر کنم. امیدوارم این تیم رها نشود.»