اصلاح فرسایشی بورس

بورس تهران که پس از رشد باورنکردنی ۳۰۰درصدی در ۴ ماه نخست سال، وارد اصلاح فرسایشی حدود ۴۰ درصدی شد، حال فاصله خود را تا اوج تاریخی ۱۹ مردادماه به حدود ۳۳ درصد رسانده است.

سودای کسب سود از این بازار سبب شد تا از ابتدای تابستان شاهد ورود حجم قابل‌توجهی پول از سوی سهامداران حقیقی باشیم؛ به‌طوری‌که ورودی روزانه ۸۰۰ میلیارد تومان پول حقیقی در فصل بهار، در تیرماه به ۱۵۰۰ میلیارد تومان در روز رسید و در نیمه نخست مردادماه از ۲۰۰۰ میلیارد تومان فراتر رفت.

آمار صدور کد‌های معاملاتی در تابستان نیز می‌تواند موید این مهم باشد که بخش عمده این سرمایه‌گذاران را تازه‌وارد‌ها (بورس‌اولی‌ها) تشکیل می‌دادند.

سهامدارانی که به واسطه آشنایی ناکافی با این بازار پرریسک، در گران‌ترین سطوح قیمتی در نقش خریدار ظاهر شده و پس از مدت زمان کوتاهی با آغاز تخلیه حباب بزرگ‌شده سهام مواجه شدند. بررسی‌ها از وضعیت گروه‌های بورسی نشان می‌دهد بورس‌اولی‌های سه صنعت از زیان خارج شده‌اند.

سود و زیان بورس‌اولی‌ها
معاملات روز گذشته بورس تهران با افت ۷۵/ ۱ درصدی شاخص کل به پایان رسید و این نماگر را به محدوده یک میلیون و ۴۱۲ هزار واحد عقب راند. شاخص هم‌وزن نیز پس از رالی صعودی یک ماهه برای سومین روز متوالی قرمزپوش شد. با وجود این افت قیمت‌ها، اما هر دو نماگر بخشی از اصلاح چهارماهه خود را جبران کرده‌اند.

در این میان بررسی‌ها نشان می‌دهد بخش بزرگی از سرمایه‌گذاران تازه‌وارد در زمان اوج شاخص کل یعنی اوایل تابستان وارد گردونه معاملات سهام شدند. در میان این معامله‌گران، سهامداران سه گروه به طور کامل از زیان خارج شده‌اند، اما سه صنعت بورسی نیز همچنان در حال اصلاح و ثبت کف جدید قیمتی هستند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد در حالی شاخص کل از اوج تاریخی خود در ۱۹ مردادماه همچنان حدود ۸/ ۳۲ درصد فاصله دارد که این رقم در شاخص کل هم‌وزن (به عنوان نماینده کل بازار بدون در نظر گرفتن ارزش) به کمتر از ۱۳ درصد رسیده است. در این میان نگاهی به جریان پول در سال جاری نشان می‌دهد از ابتدای سال جاری تا ۱۹ مردادماه (نقطه اوج شاخص کل) حدود ۱۰۹ هزار میلیارد تومان نقدینگی حقیقی وارد گردونه معاملات سهام (مجموع بورس و فرابورس) شده است.

به عبارتی دیگر تالار شیشه‌ای روزانه میزبان ۱۱۸۰ میلیارد تومان پول تازه‌نفس به سهام بوده است. بخش عمده این نقدینگی، اما از ابتدای سهام جذب بازار سهام شد. به طوری که میانگین روزانه ورود پول حقیقی به بازار در تیرماه به ۱۵۰۰ میلیارد تومان افزایش پیدا کرد و در ۱۹ مردادماه از ۲هزار میلیارد تومان در روز فراتر رفت.

از این رو عمده سرمایه‌گذاران در نقطه اوج بازار سهام و در گران‌ترین قیمت‌ها خریدار بودند و از این رو با آغاز اصلاح بازار با زیان پرمقداری مواجه شدند. در حال حاضر شاخص کل بورس تهران به محدوده ۳ تیرماه رسیده و حدود نیمی از اصلاح چهارماهه خود را جبران کرده است.

شاخص کل هم‌وزن، اما بخش عمده این مسیر را بازگشته و حالا تنها ۱۳ درصد از اوج فاصله دارد. اما سهامداران تابستانی بورس چه وضعیتی دارند؟ کدام سهام و گروه‌ها توانسته‌اند اوج قبلی خود را بازپس گیرند و کدام همچنان راهی طولانی در پیش دارند؟

گروه‌هایی که از زیان خارج شدند
بررسی‌ها نشان می‌دهد در حال حاضر از ۳۸ صنعت فعال بورسی تنها سه گروه توانسته‌اند زیان سهامداران خود را جبران کنند. در این میان گروه کاشی و سرامیک که تنها افت ۶/ ۴ درصدی در دوره ریزشی بورس تهران را تجربه کرده بود، در حال حاضر حدود ۴۱ درصد از سقف پیشین خود در ۱۲ مردادماه فاصله گرفته است تا سهامداران این گروه، خوش‌اقبال‌ترین معامله‌گران این بازار باشند. این گروه از ابتدای سال تاکنون با رشد ۲/ ۱۴۸ درصدی میانگین قیمت زیرمجموعه‌های خود همراه شده است.

دومین گروهی که توانسته افت چهار ماه نزولی بورس تهران را جبران کند، گروه استخراج زغال سنگ است. این گروه از تک‌نماد «کطبس» تشکیل شده و در دوره نزولی شاخص‌های سهام با افت ۵/ ۳۹ درصدی مواجه شد.

«کطبس» در حال حاضر نه تنها تمامی این کاهش قیمت را جبران کرده بلکه ۶/ ۱۳ درصد از کف پیشین خود در ۷ آبان‌ماه فاصله گرفته است تا بازدهی این نماد از ابتدای سال تاکنون به بیش از ۱۸۱ درصد برسد.

گروه لاستیک و پلاستیک نیز دیگر گروهی بوده که توانسته سهامداران خود را از زیان خارج کند. این گروه از ۱۵ مرداد (اوج پیشین) تا ۷ مهر ماه (کف شاخص) افت ۸/ ۳۰ درصدی را متحمل شد و در پایان معاملات روز گذشته تمامی روز‌های منفی خود را جبران کرده است و سهامداران این گروه زیان خود را سر به سر کردند.

زیرمجموعه‌های لاستیکی بورس تهران از ابتدای سال ۹۹ تا پایان معاملات ۹ دی‌ماه ۳/ ۱۶۲ درصد سود از آن معامله‌گران خود کرده‌اند.

اصلاحی که ادامه دارد
با وجود بازگشت نماگر سهام از کف ۲۲ آبان‌ماه، اما همچنان گروه‌هایی هستند که روز‌های قرمز خود را ادامه می‌دهند. در این خصوص می‌توان به گروه تک‌نماد محصولات چرمی اشاره کرد. «وملی» در حالی از ابتدای سال تا اوج خود در ۱۲ مرداد با رشد قابل توجه ۳/ ۸۱۱ درصدی همراه شد که در حال حاضر با اصلاح ۶۱ درصدی مواجه شده است.

گروه شرکت‌های چندرشته‌ای صنعتی با محوریت «شستا» نیز که در دوره اصلاح بازار سهام با توقف نماد معاملاتی مواجه بود، همچنان کف قیمت شناسایی نکرده است و پس از رشد ۵۷۰ درصدی از ابتدای سال تا نقطه اوج شاخص صنعت در ۲۰ مردادماه، در حال حاضر با اصلاح ۴۸ درصدی مواجه شده است.

گروه انتشار، چاپ و تکثیر دیگر صنعتی است که با تک نماد «چافست» پس از رشد ۵/ ۱۳۴ درصدی از ابتدای سال تا ۱۴ مردادماه، همچنان به نقطه پایان اصلاح نرسیده است و ضرری ۵/ ۴۱ درصدی به سهامداران خود (از نقطه اوج تاکنون) تحمیل کرده است.