(تصاویر) دنیای شگفت‌انگیز «مورچه‌های اسیدی»
مهارت‌های مهندسی و دفاعی مورچه‌های جنگلی قرمز سبب شده که گونه‌ی در معرض خطرشان، جایگاهی فراتر از اندازه کوچک خود در طبیعت پیدا کند.
فرادید| اینگو آرنت، عکاس حیات وحش، حدود ۵۰ سال پیش در کودکی وقتی با پدرش در جنگل‌های آلمان پیاده‌روی می‌کرد، برای نخستین بار با تپه بزرگ مورچه‌ها مواجه شد. آن تپه یک و نیم متر ارتفاع داشت و با سوزن‌های کاج و هزاران مورچه قرمز پوشیده شده بود.
به گزارش فرادید، آرنت از روی کنجکاوی تلاش کرد بیشتر به تپه نزدیک شود، اما بوی تند و سرکه‌مانندی که در هوا پیچیده بود، او را از این کار منصرف کرد. او بعدها به عنوان یک عکاس حرفه‌ای و با تجهیزات پیشرفته، به نقاط مختلف جهان سفر کرد تا از حیوانات عکاسی کند و به طور خاص به بررسی این مورچه‌ها بپردازد و نقش آن‌ها را در طبیعت مستندسازی کند.
مورچه‌های جنگلی قرمز
در حالی که مورچه‌های چوب قرمز اغلب حشرات دیگر را شکار می‌کنند، اما به دنبال غذا نیز می‌روند. در این عکس، کارگران با هم متحد شده‌اند تا یک سوسک خاکی آبی مرده که منبع پروتئین است را شکار کنند. یک مورچه هم با استفاده از آرواره‌های تیز خود، در حال جدا کردن شاخک سوسک است
این موجودات کوچک، با مهارت‌های دفاعی و مهندسی خود نقشی حیاتی در حفظ اکوسیستم جنگل‌ها ایفا می‌کنند. این گونه که با نام علمی Formica شناخته می‌شود، یکی از مهم‌ترین گونه‌های کلیدی طبیعت است.
مورچه‌های قرمز چشم‌های مرکبی دارند که از صدها بخش تشکیل شده است. این چشم‌ها نخستین قدم برای شناسایی اشیاء هستند، فرایندی که با سنسورهای شیمیایی و لمسی در شاخک‌ها کامل می‌شود
ساختار لانه‌ها
مورچه‌های قرمز جنگلی اغلب لانه‌هایشان را اطراف یا داخل تنه‌های پوسیده درختان می‌سازند. آرنت از گونه‌ای از مورچه قرمز جنگلی به نام Formica rufa عکاسی کرده که رفتارهایی مشابه گونه Formica polyctena دارد. در این تصویر، مورچه‌های کارگر در حال مراقبت از یک ملکه (در مرکز) و تخم‌های او (توده‌های سفید) هستند
لانه‌های این مورچه‌ها شامل دو بخش زیرزمینی و روی زمینی می‌شود که از مواد طبیعی مانند سوزن کاج، برگ و شاخه‌ها ساخته می‌شود و میلیون‌ها مورچه را در خود جای می‌دهد. این لانه‌ها به دلیل استفاده از رزین درخت و اسپری شدن اسید فرمیک مورچه‌ها، خاصیت ضدمیکروبی بالایی دارند که از آن‌ها در برابر عوامل بیماری‌زا محافظت می‌کند.
کارگران در حال حمل رزین درخت به لانه هستند. آن‌ها روی رزین اسید فرمیک اسپری می‌کنند تا خاصیت ضدمیکروبی آن را تقویت کنند
توانایی‌های دفاعی و تغذیه
هر مورچه مجموعه‌ای از آرواره‌های تیز و دندانه‌دار دارد که ابزاری همه‌کاره برای بریدن، نگه‌داشتن و حمل مواد مورد نیاز برای ساخت لانه و شکار هستند
مورچه‌های قرمز، علاوه بر تغذیه از حشرات و لاشه‌ها، از آرواره‌های قدرتمند خود برای حمل مواد استفاده می‌کنند. آن‌ها اسید فرمیک تولید کرده و به کمک آن، آفات خطرناکی مانند سوسک‌های چوب‌خوار را از بین می‌برند. کاهش این آفات، شرایط زیست برای شته‌ها را بهبود می‌بخشد؛ شته‌هایی که مورچه‌ها از آن‌ها ماده‌ای غنی از انرژی به نام شهدک دریافت می‌کنند.
یک مورچه در حال حمل یک زنبور عسل بدشانس به کلونی است تا جمعیت در حال رشد از آن تغذیه کنند. قدرت این مورچه باورنکردنی است. او با استفاده از آرواره‌هایش وزنی چندین برابر وزن خودش را حمل می‌کند
یک مورچه‌ی کارگر یک کلونی شته را می‌دوشد تا شهدک جمع کند. این رابطه همزیستی نشان می‌دهد چگونه مورچه‌های چوب سرخ از شته‌ها در برابر دشمنان محافظت می‌کنند و در عوض، از شته‌ها شهدک غنی از انرژی دریافت می‌کنند
همزیستی با سایر موجودات
مورچه‌ها نقشی فراتر از «دفاع از خود» ایفا می‌کنند. مثلاً پرندگانی مانند زاغ جنگلی، برای رفع انگل‌ها، عمداً خود را در معرض اسپری اسید مورچه‌ها قرار می‌دهند.
زاغ جنگلی برای دفع انگل‌ها روی تپه مورچه‌ها نشسته است
همچنین، گونه‌های دیگری از موجودات مانند کنه‌ها، عنکبوت‌ها و حشرات، درون لانه‌های این مورچه‌ها زندگی می‌کنند. محققان در یک مطالعه تأیید کردند به طور متوسط بیش از ۱۲ گونه مختلف در یک تپه همزیستی دارند.
تهدیدات و اقدامات حفاظتی
در دهه‌های اخیر، به دلیل تخریب جنگل‌ها، شهرسازی، آتش‌سوزی و تغییرات اقلیمی، زیستگاه مورچه‌های قرمز کاهش یافته است. به همین دلیل، برخی کشورها مانند آلمان، این مورچه‌ها را گونه‌های محافظت‌شده اعلام کرده‌اند.
اهمیت مورچه‌های قرمز
این مورچه‌ها به عنوان گونه‌ای کلیدی، نقشی اساسی در حفظ تعادل اکوسیستم جنگل‌ها دارند. پروژه‌های تحقیقاتی مانند پروژه عکاسی آرنت، تلاش می‌کنند تا اهمیت این موجودات اغلب نادیده گرفته‌شده را برای عموم آشکار کنند و نقش آن‌ها را در حفظ جنگل‌ها و طبیعت برجسته کنند.
آرنت با نوردهی از پشت یک پیله، شفیره درون آن را روشن کرده و به نمایش گذاشته است
مترجم: زهرا ذوالقدر
