روسیه چند فروند جنگنده سوخو سو-۳۵ در اختیار دارد؟

جایگاه روسیه به‌عنوان یکی از قدرت‌های هوایی جهان، با در اختیار داشتن ناوگانی قابل‌توجه از هواگردهای نظامی از جمله هزاران پهپاد، صدها بمب‌افکن و البته جنگنده‌، به‌خوبی تثبیت شده است. این ناوگان عظیم هوایی، نشان‌دهنده‌ی تعهد این کشور به حفظ حضوری قدرتمند در آسمان، در مواجهه با تغییرات قدرت جهانی و پیشرفت‌های جنگ هوایی است.

در کانون زرادخانه‌ی مدرن هوایی روسیه، جنگنده‌ی پیشرفته‌ی سوخو سو-۳۵ (Sukhoi Su-35) قرار دارد؛ هواپیمایی که پس از سو-۵۷، در رتبه‌ی دوم بهترین و پیشرفته‌ترین جنگنده‌های روسی قرار می‌گیرد. سو-۳۵ تک‌سرنشین که ناتو اسم رمز Flanker-E را برای آن انتخاب کرده، یک جنگنده‌ی چندمنظوره با مانورپذیری خارق‌العاده است.

این هواپیما به‌جای نسل پنجم، به‌عنوان جنگنده‌ای از نسل ۴++ طبقه‌بندی می‌شود، چرا که فاقد ویژگی‌های کامل پنهانکاری است که در جنگنده‌های نسل پنجم مانند سو-۵۷ یا اف-۲۲ رپتور دیده می‌شود. با این حال، سو-۳۵ به‌اندازه‌ای به فناوری‌های پیشرفته و سامانه‌های الکترونیکی نوین مجهز است که همچنان تهدیدی جدی در نبردهای هوایی محسوب می‌شود.

هرچند آمار جنگنده‌های کشورها اطلاعاتی محرمانه است، اما راهنمای جهانی هواگردهای نظامی مدرن (WDMMA) تخمین می‌زند که روسیه در حال حاضر حدود ۱۱۴ فروند سو-۳۵ در اختیار دارد. این آمار توسط منابع خبری آنلاین مانند «کی‌یف ایندیپندنت» نیز تأیید شده است. جنگنده‌ی سو-۳۵ توسط شرکت سوخو ساخته می‌شود؛ دومین شرکت بزرگ هوافضای نظامی روسیه پس از دفتر طراحی میگ (MiG).

نخستین نمونه‌ی آزمایشی سو-۳۵ در ژوئن ۱۹۸۸ به پرواز درآمد. هرچند سوخو-۳۵ در ابتدا برای صادرات طراحی شده بود، در نهایت روسیه نخستین مشتری رسمی این جنگنده شد. نسخه‌ی تولیدی این هواپیما که Su-35S نام دارد، پس از چندین سال اصلاحات پی‌درپی، در سال ۲۰۱۴ وارد خدمت عملیاتی شد.

سوخو سو-۳۵: پلتفرم برتر نبرد هوایی

سو-۳۵ نسخه‌ای به‌شدت ارتقایافته از جنگنده‌ی سو-۲۷ است و در نگاه اول، شباهت‌های بیرونی زیادی میان این دو دیده می‌شود. اما در باطن، سو-۳۵ دارای بدنه‌ای کاملاً بازطراحی‌شده، آویونیک مدرن و بسته‌ای پیشرفته از سامانه‌های الکترونیکی است. این هواپیما به دو موتور Saturn AL-41 با قابلیت تغییر بردار رانش (Thrust Vectoring) مجهز است.

این پیشران‌ها در کنار سطوح کنترلی پرواز و سامانه‌ی پرواز دیجیتال با سیم، عامل اصلی مانورپذیری بالای این جنگنده روسی هستند. علاوه‌بر این، سو-۳۵ می‌تواند با سرعت بیش از ۲,۲۵ ماخ پرواز کند و در دسته‌ی هواگردهای فراصوت (Supersonic) قرار می‌گیرد.

سو-۳۵ به‌گونه‌ای طراحی شده که انعطاف‌پذیری عملیاتی بالایی داشته باشد؛ به‌طوری‌که می‌تواند در مأموریت‌های برتری هوایی، حملات زمینی و حتی نبرد ضدکشتی شرکت کند. این جنگنده توانایی حمل تا ۱۲ موشک برد کوتاه را دارد، یعنی چهار موشک بیشتر از اف-۲۲ رپتور. رادارهای پیشرفته‌ی سو-۳۵ قادرند به‌صورت همزمان ۳۰ هدف را رهگیری کرده و در هر لحظه با ۸ هدف درگیر شوند. همچنین این جنگنده مجهز به یک توپ ۳۰ میلی‌متری Gryazev-Shipunov GSh-301 برای نبردهای نزدیک و داگ‌فایت است.

این ترکیب از توانایی‌ها، قدرت آتش، مانورپذیری و آویونیک مدرن، سوخو سو-۳۵ را به یکی از خطرناک‌ترین پلتفرم‌های نبرد هوایی در جهان تبدیل کرده است.

کهنه‌سربازی آزموده در میدان نبرد

نخستین استفاده رزمی از جنگنده سوخو-۳۵ در سال ۲۰۱۶ و در جریان مداخله نظامی روسیه در سوریه صورت گرفت. روسیه در ابتدا چهار فروند از این جنگنده‌ها را به این کشور خاورمیانه‌ای اعزام کرد که عمدتاً مأموریت‌هایی علیه اهداف زمینی انجام می‌دادند. با این حال، مجله Military Watch magazine گزارش داده که سوخو-۳۵ها در چندین مورد، جنگنده‌های اسرائیلی را در حریم هوایی سوریه رهگیری کرده و مانع انجام حملات هوایی آن‌ها شده‌اند.

جنگنده سوخو-۳۵ در جریان درگیری‌های جاری روسیه با اوکراین، با چالشی بسیار سخت‌تر در آسمان این کشور مواجه شده است. این جنگنده ناگزیر بوده با سامانه‌های پدافند هوایی غربی از جمله سامانه مشهور پاتریوت مقابله کند. سایت Oryx که به ردیابی تلفات تجهیزات نظامی روسیه در جنگ اوکراین می‌پردازد، گزارش داده که تاکنون حدود ۸ فروند سوخو-۳۵ در نبردها منهدم شده‌اند. آخرین مورد از این جنگنده‌ها، بر اساس گزارش‌ها، توسط یک فروند جنگنده اف-۱۶ فایتینگ فالکون اوکراینی با پشتیبانی یک هواپیمای شناسایی سوئدی سرنگون شده است.

با وجود این چالش‌ها در اوکراین، سوخو-۳۵ همچنان یک جنگنده قدرتمند و قابل‌اعتنا باقی مانده است. به‌نظر می‌رسد اگر این جنگنده قابلیت‌های رزمی برجسته‌ای همچون مانورپذیری بالا، آویونیک پیشرفته و سامانه‌های تسلیحاتی قدرتمند نداشت، میزان تلفات آن در میدان نبرد به‌مراتب بیشتر می‌بود.

منبع: روزیاتو