کشف گنجینۀ غیرمنتظره‌ای از اشیاء 7 هزار ساله در یک سرزمین یخ‌زده
شمال کانادا به داشتن آب‌وهوای بادخیز، مناظر مهیج و یخ‌های فراوانش معروف است. اما با آب شدن بی‌سابقه یخچال‌های پارک استانی کوه اِدزیزا در کانادا در چند سال گذشته، اشیائی سر از یخ بیرون آورده‌اند که حضور انسان‌ها در این مکان در چند هزار سال گذشته را نشان می‌دهند.
فرادید| شمال کانادا به داشتن آب‌وهوایی پرباد، مناظر مهیج و یخ‌های فراوانش معروف است. اما با آب شدن بی‌سابقه پارک استانی کوه اِدزیزا در کانادا در چند سال گذشته، اشیائی سر از یخ بیرون آورده‌اند.
به گزارش فرادید، برخی از اشیاء دست‌سازی که با آب شدن یخ‌های باستانی پدیدار شده‌اند، حتی تا ۷ هزار سال قدمت دارند و متعلق به نخستین اقوام ساکن این منطقه یعنی قوم «تالتان» بوده‌اند. کوه اِدزیزا، آتشفشانی واقع در شمال غربی بریتیش کلمبیا، هزاران سال شکارگاه مهمی برای مردم تالتان بوده است. اکنون، باستان‌شناسان با این کشف، می‌توانند اطلاعات بیشتری در مورد چگونگی زندگی مردم این ناحیه از حدود ۵۰۰۰ سال قبل از میلاد بدست آورند.
تیشه‌ای ساخته شده از سنگ آتشفشانی موسوم به ابسیدین
ظروف ساخته‌شده از پوست درخت غان، چکش یخ‌شکن از جنس شاخ، ابزار حک‌شده از استخوان، عصا و حتی یک چکمه وصله‌شده جزو مصنوعات کشف‌شده هستند؛ به علاوۀ ابزارهای ساخته‌شده از ابسیدین (شیشه سیاهی که از جریان گدازه ساخته می‌شود). بسیاری دیگر از مصنوعات از موادی مانند چرم، چوب و استخوان ساخته شده‌اند.
به گفته دانکن مَک‌لارِن، باستان‌شناس ارشد این پروژه، این یافته نادر است: «شمار مصنوعات زیاد بود. ما می‌دانستیم ابسیدین وجود دارد، اما تا زمانی که این پروژه را انجام ندادیم متوجه نشدیم همه این مصنوعات ارگانیک در اطراف ابسیدین حفظ شده‌اند.» مک‌لارن می‌گوید تیمش از دیدن این شیشه‌های درخشان متعجب شدند، اما به زودی به یافتن مصنوعات دیگر نیز عادت کردند.
این اشیاء به دلیل موقعیت دورافتاده‌شان به خوبی حفظ شده و دست‌نخورده بودند.
کلنگی از جنس شاخ که مخصوص کندن برف و یخ بوده است
به طور کلی، درون ۹ تکه یخ، ۵۶ شی کشف شد. کارن می‌گوید: «باستان‌شناسان توانستند مواد آلی مانند چوب‌های حفاری و اقلام چرمی را کربن‌سنجی کنند. کربن‌سنجی تخمینی را در مورد زمان ساخته شدن این ابزار و نحوه استفاده از آن‌ها در اختیار محققان قرار می‌دهد.»
دو ظرف پوستی که تصور می‌شود حدود ۲۰۰۰ سال قدمت دارند، مورد توجه خاص محققان قرار گرفتند. یکی از آن‌ها دارای دوخت دقیق در امتداد یک لبه است که هنوز تا حد زیادی دست‌نخورده مانده، اما ظرف دوم خاص‌تر است. چوب‌ها داخل ظرف دوخته شده‌اند تا چارچوب آن را تقویت کنند و سبدی ایجاد کنند که بتواند بارهای سنگین‌تری را تحمل کند.
علاوه بر این، این تیم یک چکش یخ‌شکن از جنس شاخ را در تالتان پیدا کرد که قدمت آن به حدود ۵۰۰۰ سال می‌رسد. این ابزار برای ساکنان بومی یک منطقه سرد و برفی بسیار مفید بوده است. اگرچه به نظر می‌رسد یک انتهای این ابزار شکسته، اما محققان توانستند ببینند شاخ به طور عمدی تیز شده و برای سهولت استفاده، با یک دسته شکل داده شده است.
بقایای یک کفش که مک‌لارن آن را چکمه‌ای شبیه موکاسین (کفش پوست گوزن) توصیف می‌کند، از دوخت‌ها و زبانه‌های پیچیده تشکیل شده و مدرک دیگری است مبنی بر اینکه شکارچیان اولیه تالتان، اقلام پیچیده‌ای را برای بقاء در آب و هوای خشن منطقه ساخته بودند. مک لارن می‌گوید نکته قابل توجه این است که طراحی آن در طول هزاره‌ها تغییر زیادی نکرده است: «این دست‌سازه بسیار شبیه انواعی است که مردم از نظر تاریخی در طول سال‌ها پوشیده‌اند.»
بقایای ظرفی از جنس پوست درخت غان که هنوز آثار دوخت بر روی آن به چشم می‌خورد
در مورد اینکه چرا این اشیاء اکنون پس از هزاران سال محصور شدن در یخ ظاهر شدند، محققان آن را به کم شدن حجم برف منطقه طی چندین سال نسبت می‌دهند. مک لارن که برای اولین بار در جولای ۲۰۱۹ حفاری منطقه را آغاز کرد، می‌گوید: «بیش از پنج سال طول کشید تا بتوانیم بودجه این پروژه را تامین کنیم. اکنون که اشیاء را یافته‌ایم، تیم در حال کار روی مطالعه و حفاظت از آن‌هاست. این اقلام باستانی بسیار شکننده هستند. مک لارن می‌گوید با اینکه در حال حاضر این اشیاء در یک موزه استانی کنترل‌شده به لحاظ آب و هوایی قرار دارند، برنامه‌هایی برای ایجاد یک سایت موزه در قلمرو تالتان در حال انجام است که بتوان آثار باستانی را به صورت ایمن آنجا ذخیره کرد.
کارن می‌گوید: «این یافته‌ها اهمیت باستان‌شناختی و فرهنگی زمینی را که در پارک کوه ادزیزا قرار دارد، مشخص می‌کنند.»
مترجم: زهرا ذوالقدر
