مجسمههای «زنانه» که حدود ۲۵۰۰ سال قبل در شکافهای کوهستان گذاشته شدند

کاوشهای باستانشناسی در محل سکونت باستانی آناولوخوس در دامنه کوهی در جزیره کرت یونان، منجر به کشف صدها تندیس و لوح سفالی نذری شده که میان شکافهای صخرهها پنهان شده بودند.
فرادید| تندیسهای کشفشده در محل سکونت باستانی آناولوخوس همگی زن هستند، به همین دلیل پژوهشگران به آنها لقب «بانوان آناولوخوس» دادهاند. این اشیاء، که از جنس سفال هستند، بین سالهای ۹۰۰ تا ۳۵۰ پیش از میلاد در آن محل قرار داده شدهاند و همگی شکستهاند.
به گزارش فرادید، فلورانس گِینیرو-دریسن باستانشناس، دانشیار رشته مطالعات کلاسیک دانشگاه سینسیناتی و سرپرست تیمی بینالمللی از پژوهشگران در تلاش است با بهرهگیری از فناوریهای نوین، راز ساخت این تندیسها و دلیل قرار گرفتنشان در بالای کوه را کشف کند، مکانی که دسترسی به آن دشوار است، اما چشماندازی خیرهکننده بر فراز دشتهای کرت و دریای مدیترانه دارد.
گِینیرو-دریسن میگوید: «این چشمانداز بسیار فوقالعاده است». باوجود دشواری مسیر صعود، او تأکید دارد تلاش برای رسیدن به آن کاملاً ارزشش را دارد.
«اینها نذریهای سادهای بودند. لازم نبود فرد ثروتمند یا مهمی باشید تا یکی از آنها را تهیه کنید و آنجا بگذارید.» در واقع، ارزش آنها در مواد سازندهشان نیست، بلکه در دادههایی است که دربارهی مهارتهای ساخت و باورهای آن دوره ارائه میدهند.
فلورانس گِینیرو-دریسن در سال ۲۰۱۸ رهبری کاوشهای آناولوخوس را همراه با تیمی از دانشجویان و پژوهشگران بینالمللی بر عهده دارد.
پژوهشگران هنوز نمیدانند آیا این تندیسها آگاهانه به عنوان بخشی از یک آیین شکسته شدهاند یا بر اثر گذر زمان و عوامل طبیعی ترک خوردهاند. آنها برای یافتن پاسخ این پرسش به روشهای نوینی مانند اسکن و چاپ سهبعدی و بازسازی دستی با خاک رس روی آوردهاند. آنها در همکاری با سابین سورین از مرکز ملی پژوهشهای علمی فرانسه، مدلهای دیجیتال سهبعدی و نسخههای دقیقی از تندیسها را با استفاده از رزینهای پیشرفته تولید کردهاند.
گام بعدی، مقایسهی این نسخههای شکسته با نمونههای اصلی است تا روشن شود آیا هنرمندان باستانی از قالب استفاده میکردند یا هر قطعه را با دست میساختند. گِینیرو-دریسن خاطرنشان میکند: «اگر قالبها را به کار میبردند، فرآیند تولید بسیار سریعتر و کارآمدتر میبود.»
آیینهای پنهان و نمادگرایی
محوطه آناولوخوس بین سالهای ۱۲۰۰ تا ۶۵۰ پیش از میلاد مسکونی بوده، اما بسیاری از نذریها چند قرن بعد از متروکه شدن این مکان آنجا قرار داده شدهاند. میان یافتهها، لوحهایی با تصاویری شبیه به ابوالهول (موجودات اسطورهای با سر زن و بدن شیر بالدار) و تندیسهایی از زنان با پوششهای بلند وجود دارد. یکی از آنها کلاهی تزیینی به نام پولوس به سر دارد و دیگری شنلی به نام اپیبلما پوشیده است.
یکی از لوحهای نذری کشفشده در آناولوخوس
در مجموع، سبک هنری این اشیاء بازتاب تأثیرات فرهنگهای خاور نزدیک بر فرهنگ یونان است. گِینیرو-دریسن توضیح میدهد: «میدانیم در قرن هفتم پیش از میلاد، اشیایی وارداتی از خاور نزدیک به کرت میرسیدند و هنرمندانی مهاجر نیز از آن مناطق به اینجا میآمدند.»
گرچه هیچ سند مکتوبی درباره آیینهایی که در آناولوخوس اجرا میشده وجود ندارد، گِینیرو-دریسن گمان میبرد این مراسم ممکن است با آیینهای گذار یا آغاز بزرگسالی دختران مرتبط باشند: «شاید این تندیسها را برای محافظت در مراحل مهم زندگی مانند بلوغ یا مادر شدن به خدایی پیشکش میکردند.»
در ماههای آینده، گِینیرو-دریسن همراه پنج دانشجو بار دیگر به کرت بازخواهد گشت تا کاوشها را ادامه داده و با استفاده از خاک رس محلی، تندیسهای تازهای بسازد و عمداً آنها را بشکند. او میگوید: «این کار باستانشناسی تجربی است. ما فقط گذشته را مطالعه نمیکنیم، بلکه آن را بازآفرینی میکنیم تا بهتر درکش کنیم.»
مترجم: زهرا ذوالقدر