انسان‌ها ۹ هزارسال قبل ردپای دایناسورها را کشف کرده بودند

فرادید|  پژوهشگران در یک منطقه‌ی دورافتاده‌ی کشاورزی به نام «سروته دو لتریرو» در ایالت پارائیبای برزیل شرقی، به یک تلاقی عجیب باستان‌شناسی و دیرین‌شناسی برخورد کرده‌اند.

به گزارش فرادید، این مکان که نخستین‌بار سال ۱۹۷۵ بررسی شده بود، حالا با بررسی‌های هوایی به کمک پهپادها دوباره مطالعه شده و مجموعه‌ای از سنگ‌نگاره‌ها (پتروگلیف) در آن کشف شده؛ نقش‌هایی روی سنگ که قدمت‌شان تا ۹۰۰۰ سال برآورد شده و انگار به‌شکلی هدفمند نزدیک ردپاهای دایناسورها قرار گرفته‌اند. این کشف، نور تازه‌ای بر این پرسش تابانده که انسان‌های اولیه چگونه ممکن است با بازمانده‌های جهانی بسیار کهن‌تر تعامل داشته یا آن‌ها را تفسیر کرده باشند. 

تلاقی هنر باستانی و تاریخ فسیلی

ردپاهای دایناسور که احتمال می‌رود وابسته به دوره کرتاسه و حدود ۶۶ میلیون سال پیش باشند، تنها چند سانتی‌متر با این کنده‌کاری‌های پیچیده فاصله دارند. برخی سنگ‌نگاره‌ها در فاصله‌ی حدود ۵ تا ۱۰ سانتی‌متری از ردپاهای فسیلی کشف شده‌اند که گواه جای‌گذاری آگاهانه آن‌ها است. 

لئوناردو ترویانو، باستان‌شناس بنیاد ملی میراث تاریخی و هنری برزیل توضیح می‌دهد: «افرادی که این سنگ‌نگاره‌ها را خلق کردند، از وجود این ردپاها آگاه بودند و شاید درست به همین دلیل آن مکان را انتخاب کردند.» 

به گفته تیم پژوهشی، این یافته نشان می‌دهد مردم باستان آگاهانه در تلاش برای ارتباط با این بازمانده‌های بسیار کهن بوده‌اند. 

بر پایه داده‌های باستان‌شناسی، این منطقه شاید بین ۹۴۰۰ تا ۲۶۲۰ سال پیش محل سکونت گروه‌های کوچک نیمه‌کوچ‌نشین شکارچی و گردآورنده بوده است. اگرچه تفاوت‌های سبکِ این هنرهای سنگی نشان می‌دهد در دوره‌های مختلف افراد گوناگون در خلق این آثار نقش داشته‌اند، اما تمام کنده‌کاری‌ها پیرامون ردپاهای دایناسورها شکل گرفته‌اند. این نکته گواه درک مشترک از اهمیت یا نمادین‌بودن این ردپاها میان ساکنان مختلف در طول زمان است. 

احترام به حیات باستانی حک‌شده روی سنگ

یافته‌های بدست‌آمده از این کشف، چیزی بیش از یک تصادف ساده است. این سنگ‌نگاره‌ها نشان‌دهنده احترام عمیقِ جوامع باستانی و بومی برزیل به ردپاهای فسیلی هستند. به نظر می‌رسد این کنده‌کاری‌ها تنها تزئینی نیستند، بلکه شاید پیوندی فرهنگی یا معنوی با چشم‌انداز و گذشته ماقبل‌تاریخی آن برقرار کرده باشند. 

ترویانو بر اهمیت این مکان با دو میراث متمایز تأکید کرده و گفته: «این محل نمادهای نیاکانی را با شواهد فسیلی پیوند داده و بر ارتباط میان مردم بومی و فسیل‌ها تأکید دارد.» 

این هم‌پوشانی ویژه میان باستان‌شناسی و دیرین‌شناسی، درک ما را از نگاه جوامع کهن به زمان، جهان طبیعی و جایگاهشان در آن را ژرف‌تر میکند. 

تلاش گروهی با تلفیق ابزارهای نوین و سرنخ‌های کهن

این پروژه میان‌رشته‌ای به رهبری ترویانو و با همکاری دیرین‌شناسان آلاین مارسله گیلاردی و تیتو آورلیانو و باستان‌شناس هلوئیزا بیتو انجام شده است. اعضای تیم از یافته‌هایشان مفتخر هستند؛ کشفیاتی که نه‌تنها به پیشبرد دانش علمی کمک می‌کند، بلکه بخش باارزشی از میراث فرهنگی برزیل را هم حفظ میکند. 

ترویانو معتقد است: «این مکان گواهی است بر مسیر پیموده‌شده‌ی گونه‌ی ما و تداوم ارتباط انسان با جهان طبیعی و شواهد فسیلی آن.» 

با توجه به اینکه برزیل یکی از غنی‌ترین منابع فسیلی جهان را دارد، «سروته دو لتریرو» بخشی منحصربه‌فرد از میراث فرهنگی مشترک بشریت شناخته می‌شود.

مترجم: زهرا ذوالقدر