بزرگترین تولیدکنندگان فولاد در جهان

در بازار جهانی فولاد، رقابت بر سر این است که هرکشوری به چه اندازه می‌تواند فولاد، تولید و صادر کند. کشورها و شرکت‌های تولیدکننده هر روز در تلاش برای سبقت‌گرفتن از دیگری هستند. همین موضوع، نشان از اهمیت این محصول دارد و صنایع زیادی از قبیل حمل ونقل، ساختمان، ساخت ماشین‌آلات، معدن و دیگر صنایع را درگیر خود می‌کند. فولاد یکی از پرکاربردترین محصولات مورد استفاده امروزه است که در پیشرفت و کیفت زندگی تاثیر فراوانی دارد.

در این مطلب، با هم نگاهی به وضعیت معادن سنگ ‌آهن، وضعیت کشورهای تولیدکننده و وضعیت شرکت‌های تولیدکننده فولاد در ایران و جهان می‌اندازیم و گذشته و حال آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

با ما همراه باشید.

بزرگترین معادن سنگ آهن جهان

کشورهای برزیل و استرالیا را می‌توان دو قطب اصلی تولید سنگ آهن در جهان دانست که نام معادن این دو کشور در لیست 10 مورد از بزرگ‌ترین سنگ آهن جهان به چشم می‌آید که از اهیمت فراوانی برخوردار هستند.

معادنی مثل کاراخاس برزیل، سامارکو آلگریا برزیل، سیماندو گینه جنوبی، هامرسلی استرالیا، وارگم گرانده برزیل، میناس ایتابیریتوس برزیل، چیچسترهاب استرالیا، زاناگا برزیل، یاندی استرالیا، مونت ویل بک استرالیا بزرگ‌ترین معادن دنیا هستند. البته برخی منابع، معدن سنگان ایران را هم جز 10 معدن بزرگ دنیا می‌دانند که این موضوع صحت ندارد و فقط ایران را می‌توان جز بزرگ‌ترین تولیدکنندگان سنگ آهن دنیا دانست.

بزرگترین کشورهای تولیدکننده فولاد در جهان

با وجود اینکه بزرگ‌ترین معادن سنگ آهن جهان در دو کشور برزیل و استرالیا قرار دارد، اما در بین بزرگ‌ترین کشورهای تولیدکننده فولاد در جهان، که آخرین به‌روزرسانی آن مربوط به سال 2018 هست، برزیل در جایگاه نهم و استرالیا در جایگاه بیست و ششم قرار دارند.

از 1808.6 میلیون تن فولادی که در سال 2018 در دنیا تولید شده است، بیش از نیمی از آن در کشور 1.4 میلیارد نفری چین تولید می‌شود. با نگاهی به لیست زیر، با 10 کشور برتر جهان در تولید فولاد، آشنا می‌شویم:

• چین: 3 میلیون تن
• اتحادیه اروپا: 168.2
• هند: 106.5
• ژاپن: 104.3
• ایالات متحده آمریکا: 86.7
• کره جنوبی: 72.5
• روسیه: 71.7
• آلمان: 42.4
• ترکیه: 37.3
• برزیل 34.7
• ایران: 25

لازم به توضیح است با توجه به تعداد کشورها در اتحادیه اروپا، این اتحادیه در جایگاه دوم قرار نگرفته و صرفاً آمار تولید آن ذکر شده است و دومین کشور، هند است. البته بازهم تاکید می‌کنیم که این آمار فولاد، مربوط به سال 2018 بوده و آن‌چنان رقابت در این حوزه بالاست که ممکن است تا امروز این جایگاه‌ها تغییر کرده باشد. همچنان که برزیل با جایگاه پنجم درسال 2006، هم‌اکنون به جایگاه نهم رسیده است.

کشور چین با به دست‌گرفتن نیمی از تولید فولاد جهان، قطعاً می‌تواند در افزایش و کاهش قیمت آهن تاثیر بسیار زیادی داشته و بالتبع، صنایع مختلف وابسته به فولاد را تحت‎ تاثیر قرار دهد.

لیست بزرگ‌ترین شرکت‌های تولیدکننده فولاد

بعد از اینکه متوجه شدیم که بزرگ‌ترین معادن سنگ آهن جهان در چه کشورهایی است و چه کشورهایی بیشترین تولید فولاد را دارند، باید بدانیم که حدود 25 درصد از تولید فولاد جهان در اختیار 10 شرکت و بیش از پنج درصد تولید در اختیار یک شرکت است.

در این بخش و در ادامه به بررسی این 10 شرکت طبق آمار سال 2018، می‌پردازیم:

• شرکت آرکلورمیتال (ArcelorMittal)

این شرکت که در بیش از 60 کشور جهان فعالیت دارد، با تولید 96.42 میلیون تن، در سال 2018 درآمدی معادل 5.07 میلیارد دلار داشته است.

• گروه فولادی بائو استیل (China Baowu Steel Group)

این گروه تولیدی علاوه بر اینکه دومین شرکت بزرگ تولیدکننده فولاد در جهان است، بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد در چین با اختلاف بیش از 20 میلیون تن نسبت به شرکت بعدی هم هست.

این شرکت پس از ادغام با شرکت آهن و فولاد ووهان در سال 2016 توانست ظرفیت تولیدی خود را تقریبا دو برابر کند و در سال 2018 به ظرفیت تولید 67.43 میلیون تن برسد.

• نیپون استیل (Nippon Steel Corporation)

بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد در ژاپن که با حضور 50,000 کارمند، توانسته است به تولید بیش از 49 میلیون تن در سال 2018 برسد.

• گروه اچ بی آی اس ( HBIS Group )

این شرکت، از تولیدکنندگان دولتی چین است و با بیش از 120.000 نیرو توانسته در سال 2018 حدود 47 میلیون تن فولاد و بیش از 200 محصول فولادی از جمله انواع میلگرد را تولید کند.

• پاسکو ( Posco )

این شرکت در سال 1968 در کره جنوبی تاسیس شده و در حال حاضر با ایالات متحده شریک است. همچنین این شرکت در سال 2018 با تولید حدود 43 میلیون تن فولاد، درآمدی معادل 59.2 میلیارد دلار داشته است.

• گروه شاگنگ ( Shagang Group )

این شرکت که در سال 1975 تاسیس شده، در سال 2018 با تولید حدود 40 میلیون تن فولاد توانسته است درآمدی معادل 36.4 میلیارد دلار، کسب کند.

• آن استیل ( Ansteel )

این شرکت که در سال 1997 در چین تاسیس شده است، در سال 2018 توانسته با تولید حدود 37 میلیون تن، درآمدی حدود 33 میلیارد دلار را نصیب خود کند.

• شرکت جی اف ای ( JFE Holdings )

این شرکت در نتیجه ادغام دو شرکت ژاپنی در سال 2002 تاسیس شد و در سال 2018 با تولید 29.15 میلیون تن فولاد، درآمدی معادل 34.9 میلیارد دلار به دست آورد.

• گروه شرکت‌های شوگانگ ( Shougang Group )

این گروه که در سال 1919 تاسیس شده و با 139.000 کارمند در پکن مستقر است. در سال 2018 با تولید 27.34 میلیون تن فولاد توانسته است رشدی معادل 35.4 درصد نسبت به سال قبل خود داشته باشد.

• فولاد تاتا ( Tata Steel )

این شرکت هندی که در سال 1907 تاسیس شده است، به عنوان بزرگترین تولیدکننده فولاد هند در سال 2018 توانست با تولید 27.27 میلیون تن فولاد به درآمدی معادل 20.4 میلیارد دلار دست یابد. همچنین این شرکت در پنج قاره، حدود 75.000 کارمند دارد.

وضعیت بزرگترین کشورهای تولیدکننده فولاد

از آن‌جا که وضعیت کشورهای تولیدکننده فولاد از هر نظر مهم است، در ادامه قصد داریم تا به بررسی بیشتر در مورد این کشورها بپردازیم:

• چین

این کشور که در سال 2016 تولید 808.4 میلیون تن فولاد را در کارنامه خود به ثبت رسانده بود، در سال 2018 توانست این رقم را به 928.3 میلیون تن برساند و همچنان جایگاه نخست تولید فولاد در جهان را برای خود نگه دارد. این کار چین باعث نگرانی کشورهای مختلف از جمله ایالات متحده و هند شده است. چرا که چین با مازاد تولیدی خود می‌تواند نبض بازار را به دست گرفته، قیمت فولاد و حتی قیمت ورق سیاه را کاهش دهد و قدرت‌های جهانی را نابود کند.

• هند

در سال 2016 پیش‌بینی شده بود که هند از ژاپن سبقت بگیرد و در سال 2018 این پیش‌بینی به واقعیت پیوست و تولید آن از 95 میلیون تن در سال 2016 به 106.5 میلیون تن در سال 2018 رسید. از بزرگ‌ترین خریداران فولاد این کشور می‌توان به نپال، بلژیک و بنگلادش اشاره کرد.

• ژاپن

سرنوشت این کشور که در سال 2014 شاهد یک افت تولید حدود 110 میلیون تنی بود به جایی رسید که در سال 2018 جایگاه دومی خود را از دست داد و با تولید 104.3 میلیون تن به جایگاه سوم (با احتساب اتحادیه اروپا، جایگاه چهارم) تنزل کند. کارشناسان، علت این افت ناگهانی را افزایش شدید مالیات بر فروش مشخص کردند و امیدوار هستند که این کشور، مجدد به جایگاه خود بازگردد.

• ایالات متحده آمریکا

این کشور که در سال 2016 با کاهش حدود 10 میلیون تنی خود به عدد 78.6 میلیون تن رسیده بود، از نظر کارشناسان، دیگر سخت بود تا به تولید قبلی خود برسد. اما در سال 2018 تولید 86.7 میلیون تن را ثبت کرده و به جایگاه چهارم جدول دست یافت. محققان بازار، ادعا کرده بودند که واردات بیش از حد فولاد ارزان، باعث کاهش تولید این کشور در آن سال‌ها شده بود.

• کره جنوبی

این کشور که در سال 2016 تولید 68 میلیون تن را ثبت کرده بود، در سال 2018 توانست به عدد 72.5 میلیون تن رسیده و جایگاه خود را با روسیه عوض کند.

• روسیه

در سال 2014 شاهد کاهش تدریجی تولید این کشور بودیم، به طوری که در سال 2016 تولید این کشور به 68.6 میلیون تن رسید. اما دست از تلاش برنداشت و تولید خود را افزایش داد و در سال 2018 به تولید 71.7 میلیون تن رسید و جایگاه ششم را به خود اختصاص داد.

• آلمان

این کشور به تولید فولاد با خلوص بالا مشهور بوده و در بین سازندگان خودرو و سلاح از محبوبیت زیادی برخوردار است. در سال 2016 با تولید 42.1 میلیون تن، جایگاه هفتم را از آن خود کرد و در سال 2018 با تولید 42.4 میلیون تن، همچنان جایگاه هفتم را دارد.

• ترکیه

این کشور که در سال 2017 تولیدی برابر با 33.2 میلیون تن را داشت، در سال 2018 به 37.3 میلیون تن رسید و جایگاه هشتم را برای خود تثبیت کرد. صادرات این کشور به آمریکا، مصر و امارات است.

• برزیل

این کشور در سال 2016 تولیدی برابر با 30.2 میلیون تن داشته است. اما با وجود بحران اقتصادی بدی که پشت سر گذاشت، تولید خود را به 34.7 میلیون تن رساند و هنوز در بین کشورهای برتر تولیدکننده فولاد قرار دارد.

وضعیت فولاد در ایران

در ایران از سال 1306 زمزمه‌های تولید فولاد به گوش رسید ولی جنگ جهانی دوم مانع پیگیری آن شد. اما در سال 1342 رسما اولین واحد تولید فولاد در ایران شروع به کار کرد و پس از اضافه شدن واحدهای تولیدی بیشتر در سال‌های پس از انقلاب، در سال 2010 رتبه هفدهم، 2017 رتبه سیزدهم و 2018 با تولید 25 میلیون تن، رتبه دهم را به دست آورد. این جایگاه در قیمت روز آهن آلات در بازار بسیار تاثیر گذار است زیرا هر چقدر میزان تولید انبوه‌تر شود، قیمت هم کاهش می‌یابد. برای مثال در نمودار زیر می‌توان حجم تقاضای فولاد در جهان را بررسی کرد که با قیمت جهانی فولاد ارتباط مستقیم داشته و همان‌‍طور که مشخص است حجم تقاضا در ابتدای سال 2019 (ژانویه) بسیار پایین‌تر از ابتدای سال 2018 است.

در این راه مشکلات زیادی پیش روی ایران بوده و هست. مشکلاتی از قبیل عدم حمایت بانک‌ها، وجود تحریم‌های بین‌المللی، عدم استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا، عدم اعمال تعرفه‌های مناسب برای واردات فولاد و... که همگی سد راه این صنعت شده‌اند.

سخن آخر

با توجه به اینکه روز به روز بر تعداد موارد استفاده از فولاد افزوده می‌شود و مصرف آن در جهان افزایش می‌یابد، اگر کشوری بتواند سیاست‌هایی را به اجرا بگذارد که تولید این محصول را با توجه به زنجیره فولاد (از سنگ آهن تا فولاد) افزایش دهد، موفقیت‌ها و سودهای فراوانی را به اقتصاد خود وارد خواهد کرد.

کشور ما ایران هم از این قاعده مستثنی نیست و باید پیش‌بینی‌‌هایی که برای افق 1404 خود در نظرگرفته را اجرایی کند. پیش‌بینی‌هایی از قبیل رساندن تولید از 25 میلیون تن به 55 میلیون تن و افزایش سرانه مصرف فولاد در کشور از 230 به 400 کیلوگرم، که هیچکدام دور از ذهن نیست و قابل اجراست.