"رقص گرانشی" دو سیاره در فضا

تفاوت میان چرخش مداری میان این دو سیاره نمایانگر آن است که سیستم «واسپ ۱۴۸» به افزایش واکنش‌های گرانشی میان آن‌ها می‌انجامد

دو سیاره در حال «رقص گرانشی» در فضا رصد شده‌اند. به گفته پژوهشگرانی که این دو سیاره را ردیابی کرده‌اند، این دو دنیا در میدان جاذبه یکدیگر با حرکاتی بس دلپذیر دور یکدیگر می‌چرخند.

این دو سیاره نخست توسط اخترشناسانی که در کنسرسیوم بین‌المللی «جست‌وجوی گسترده برای سیارات» (واسپ) کار می‌کنند، شناسایی شدند. این دو کره که «واسپ ۱۴۸ بی» و «واسپ ۱۴۸ سی» نام‌گذاری شده‌اند، به دور یک ستاره خورشیدمانند می‌چرخند که در صورت فلکی هرکول قرار دارد.

به گفته دانشمندان، این دو سیاره عظیم قادرند «قوه جاذبه یکدیگر را حس کنند.» این امر موجب می‌شود که «واسپ ۱۴۸ بی» که در مدار سریع‌تری قرار دارد، وقتی به «واسپ ۱۴۸ سی» می‌رسد و از آن می‌گذرد، سرعتش را در داخل مدار بیشتر و سپس کمتر کند.

اخترشناسانی که این روند را دنبال کرده‌اند، می‌گویند که این حرکت مشابه حرکات رقص است. پرفسور اندرو کالیِر کامرون از دانشگاه سینت اندروز و عضو تیم «واسپ»، می‌گوید: «این نخستین باری است که ما یک جفت سیاره عظیم یافته‌ایم که چنین از نزدیک با یکدیگر فعل و انفعال دارند، و هیجان‌انگیز است که می‌توانیم رقص آن‌ها را از زمین دنبال کنیم.»

یک تیم بین‌المللی کارشناسان که شامل پژوهشگران دانشگاه آزاد و دانشگاه واریک بریتانیا نیز می‌شود، این دو سیاره را با استفاده از دستگاه‌های رصد تعبیه شده در زمین ردیابی کرده‌اند، نه از طریق تلسکوپ‌های فضایی.

«واسپ ۱۴۸ بی» نخست با دستگاه‌های رصدخانه «رُک دُ لُس موچاچوس» در لاپالما در جزایر قناری شناسایی شد، سپس مدار‌های این سیارات با دستگاه موسوم به «سوفی» در رصدخانه «اوُت پروُوانس» در فرانسه پیگیری شد.

رصدخانه فرانسه تایید کرد که «واسپ ۱۴۸ بی» تقریبا به اندازه و جِرم ستاره زحل است و ۸.۸ روز طول می‌کشد که مدارش را به دور ستاره‌اش تکمیل کند، اما دوره مداری «واسپ ۱۴۸ سی» که تصور می‌شود جِرم آن نصف جرم ژوپیتر باشد، ۳۴.۵ روز است.

به گفته اخترشناسان، تفاوت میان چرخش مداری میان این دو سیاره نمایانگر آن است که سیستم «واسپ ۱۴۸» به ایجاد طنین و افزایش واکنش‌های گرانشی میان آن‌ها می‌انجامد.

اخترشناسان همچنین مرحله گذر مداری هر دو سیاره (زمانی که سیاره از مقابل خورشیدش می‌گذرد) را شناسایی کردند و متوجه شدند که هم سرعت «واسپ۱۴۸ بی» و هم سرعت «واسپ ۱۴۸ سی» در دقایقی که از کنار یکدیگر می‌گذرند، زیاد و کم می‌شود که به گفته کارشناسان، موید آن است که میدان‌های جاذبه آن‌ها به یکدیگر واکنش نشان می‌دهند.

پژوهشگران، این رقص ناشی از برخورد دو قوه جاذبه را به هل دادن یک کودک روی تاب تشبیه کرده‌اند که افزایش نیرو در لحظات درست، أمواج بزرگی در زمان و حرکت به وجود می‌آورد.

تحلیلِ داده‌ها نشان می‌دهد که هر دو سیاره در مدار‌هایی درست شبیه به منظومه شمسی حرکت می‌کنند. جزئیات کشفیات مربوط به این دو سیاره در نشریه «نجوم و فیزیک فضا» منتشر شده است.

منبع: ایندیپندنت