سنگی که 9 سال به عنوان طلا نگهداری شده بود، یک «شهابسنگ» کمیاب از آب درآمد
سال ۲۰۱۵، دیوید هول در پارک منطقهای ماریبورو نزدیک ملبورن استرالیا در حال جستجو با فلزیاب بود که چیزی غیرعادی کشف کرد: یک سنگ بسیار سنگین و مایل به قرمز که در مقداری خاک رس زرد قرار داشت.
فرادید| سال ۲۰۱۵، دیوید هول در پارک منطقهای ماریبورو نزدیک ملبورن استرالیا در حال جستجو با فلزیاب بود که چیزی غیرعادی کشف کرد: یک سنگ بسیار سنگین و مایل به قرمز که در مقداری خاک رس زرد قرار داشت!
به گزارش فرادید، او سنگ را به خانه برد و با هر چیزی که میتوانست تلاش کرد آن را بشکافد، چون مطمئن بود یک تکه طلا داخل سنگ وجود دارد. دلیل اطمینانش این بود که ماریبورو در منطقه گُلدفیلدز است، جایی که هجوم طلای استرالیا در قرن ۱۹ به اوج خود رسید.
هول برای شکافتن یافتهاش، اره سنگی، چرخ فرز و مته را امتحان کرد، حتی آن را با اسید آغشته کرد، اما حتی یک پتک هم نمیتوانست شکافی در سنگ ایجاد کند. دلیلش این بود که چیزی که او بسیار تلاش میکرد آن را بشکافد، اصلاً طلا نبود. چیزی که او سالها بعد فهمید این بود که درون این سنگ یک شهابسنگ نادر است!
دِرموت هِنری، زمینشناس موزه ملبورن، سال ۲۰۱۹ به روزنامه سیدنی مورنینگ هِرالد گفت: «این سنگ حالتی حجاریشده و گود داشت. این حالت زمانی شکل میگیرد که شهابسنگ از اتمسفر عبور میکند، از بیرون ذوب میشود و جوّ قسمت بیرونی آن را حجاری میکند (شکل میدهد).»
هول که قادر به شکافتن سنگ نبود، اما همچنان شیفته این بود که بداند درونش چیست، آن را برای شناسایی به موزه ملبورن تحویل داد.
درموت هنری و بیل برچ، زمینشناس موزه ملبورن با شهابسنگ ماریبورو
«من به سنگهای زیادی که مردم فکر میکنند شهابسنگ هستند، نگاه کردم. در واقع، پس از ۳۷ سال کار در موزه و بررسی هزاران سنگ، فقط دو مورد از آنها شهابسنگ واقعی بودهاند. این یکی از آن دوتاست.»
شهاب سنگ ماریبورو، با تکهای از آن که بریده شده
بیل برچ، زمینشناس موزه ملبورن توضیح داده: «اگر سنگی را روی زمین به این شکل دیدید و آن را برداشتید، نباید آنقدر سنگین باشد.»
محققان یک مقاله علمی منتشر کردند تا این شهابسنگ ۴.۶ میلیاردساله را توصیف کنند که آن را ماریبورو (Maryborough)؛ همنام شهر نزدیک محل یافتنش، نامیدند. »
وزن این شهابسنگ ۱۷ کیلوگرم است و پس از استفاده از یک اره الماسی برای برش یک قسمت کوچک از آن، محققان دریافتند ترکیب آن دارای درصد بالایی آهن است که آن را به یک کاندریت معمولی H۵ تبدیل میکند.
حالا که سنگ شکافته شده، میتوان قطرات متبلور کوچکی از مواد معدنی فلزی را در سرتاسر آن مشاهده کرد که به آن کاندرول میگویند.
کاندرول پیروکسین شعاعی که در شهابسنگ ماریبورو تشکیل شده است
هنری گفته: «شهابسنگها ارزانترین شکل اکتشاف فضایی هستند. آنها ما را به گذشته میبرند و سرنخهایی از قدمت، شکلگیری و شیمی منظومه شمسی (از جمله زمین) ارائه میدهند. در برخی شهابسنگها میتوانیم نگاهی اجمالی به درون ژرف سیارهمان بیندازیم. در برخی دیگر، غباری ستارهای، حتی قدیمیتر از منظومه شمسی خودمان وجود دارد که به ما نشان میدهد ستارهها چگونه شکل میگیرند و چگونه تکامل مییابند تا عناصر جدول تناوبی را ایجاد کنند. شهابسنگهای کمیاب دیگر حاوی مولکولهای آلی مانند آمینو اسیدها هستند؛ یعنی بلوکهای سازنده حیات.»
یک تکه سنگ بریده شده از شهابسنگ ماریبورو
محققان هنوز نمیدانند این شهابسنگ از کجا آمده و چه مدت روی زمین بوده، اما حدسهایی زدهاند. منظومه شمسی ما زمانی تودهای از گرد و غبار و سنگهای کاندریت بوده تا اینکه گرانش مقدار زیادی از این مواد را به سیارات کشانده، اما باقیمانده آن بیشتر به یک کمربند سیارکی بزرگ ختم شده است.
هنری در خصوص منشأ این شهابسنگ گفته: «این شهابسنگ خاص به احتمال زیاد از کمربند سیارکی میان مریخ و مشتری آمده و در اثر برخورد برخی سیارکها به یکدیگر از آنجا به بیرون پرتاب شده و سپس یک روز با زمین برخورد کرده است.»
آزمایش قدمتیابی نشان داده که این شهابسنگ بین ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ سال روی زمین بوده و تعدادی از شهابسنگها بین سالهای ۱۸۸۹ تا ۱۹۵۱ مشاهده شدند که میتوانند با ورود این یکی به سیاره ما مطابقت داشته باشند.
محققان استدلال میکنند شهابسنگ ماریبورو بسیار کمیابتر از طلاست و به همین جهت برای علم بسیار ارزشمندتر است. این شهابسنگ یکی از ۱۷ شهابسنگی است که تاکنون در ایالت ویکتوریای استرالیا ثبت شدهاند و پس از یک نمونه عظیم ۵۵ کیلوگرمی که سال ۲۰۰۳ شناسایی شد، دومین توده کاندریتی بزرگ است.
کاندرول الیوین میلهای که در شهابسنگ ماریبورو شکل گرفته است
هنری درباره ارزش این شهابسنگ در قیاس با طلا گفته: «این هفدهمین شهابسنگی است که در ویکتوریا یافت شده، در حالی که تاکنون هزاران قطعه طلا پیدا شده است. با نگاه به زنجیره رویدادها، میتوان گفت کشف چنین چیزی به راستی خارقالعاده است.»
مترجم: زهرا ذوالقدر