(تصویر) لوح چوبی رازآلود؛ معمایی تازه از جزیرۀ مجسمه‌های سنگی
قدمت‌سنجی یک لوح چوبی با دستخط اسرارآمیز «رونگورونگو» که در جزیره کوچک و دورافتاده‌ی راپانویی (یا جزیره ایستر) کشف شده، نشان می‌دهد که این لوح احتمالا 200 سال قبل از ورود اروپایی‌ها به این جزیره حکاکی شده است.
فرادید| این کشف شواهد قانع‌کننده‌ای ارائه می‌کند مبنی بر اینکه منشأ این دستخط دو قرن قدیمی‌تر از ورود اروپایی‌ها به این جزیره است و فرضیات قبلی درباره منشأ آن را به چالش می‌کشد. به گفته کارشناسان، این کشف پشتیبان این نظریه است که خط رونگورونگو یکی از معدود سیستم‌های نوشتاری مستقلاً اختراع‌شده است. این لوح چوبی به همراه سه مورد دیگر بخشی از کلکسیونی در شهر رم است.
به گزارش فرادید، این لوح یکی از چهار لوحی بود که مبلغان کاتولیک سال ۱۸۶۹ در جزیرۀ ایستر یافتند. تاریخ‌گذاری رادیوکربن اخیر که روی این لوح‌ها در دانشگاه بولونیا انجام شد، منشأ آن‌ها را مشخص کرد. به‌طور قابل‌توجهی، مشخص شد چوب این لوح بین سال‌های ۱۴۹۳ و ۱۵۰۹ بریده شده؛ یک بازه زمانی قابل‌توجه پیش از ورود اروپاییان در دهه ۱۷۲۰.
جزیره کوچک و دورافتاده‌ی راپا نویی (یا جزیره ایستر)
بین سال‌های ۱۱۵۰ تا ۱۲۸۰، انسان‌ها در راپانویی که تقریباً در فاصله ۳۸۰۰ کیلومتری سواحل شیلی قرار دارد، سکنی گزیدند. اگرچه اروپایی‌ها در قرن هجدهم وارد شدند، اما تا سال ۱۸۶۴ متوجه این دستخط‌های محلی نشدند.
حروف پیچیده خط رونگورونگو شبیه هیچ سیستم نوشتاری موجود در اروپا نیست، به این معنا که این دستخط توسط قوم راپانویی خلق شده است. ۲۷ لوح چوبی با حدود ۱۵۰۰۰ کاراکتر و بیش از ۴۰۰ الفبای تصویری مختلف میان کتیبه‌های رونگورونگو باقی مانده است. با این حال، رمزگشایی این زبان باستانی یک معمای گیج‌کننده است.
تنها ۲۷ لوح حک‌شده با دستخط پیچیده اما رمزگشایی‌نشده رونگورونگو وجود دارند که در مجموع تقریباً شامل ۱۵۰۰۰ کاراکتر و بیش از ۴۰۰ الفبای تصویری مختلف می‌شوند.
تجزیه و تحلیل‌ها نشان داد چوب قدیمی‌ترین لوح از یک گونه درخت غیربومی و احتمالاً تخته‌پاره‌ای شناور بر روی آب بوده است. این کشف پرسش‌هایی را در مورد گذشته اکولوژیکی جزیره و منابع موجود برای ساکنان باستانی آن ایجاد می‌کند.
اگر تحقیقات بیشتر تأیید کند که دستخط رونگورونگو قدیمی‌تر از ورود اروپاییان است، این نشانه‌ای از اختراع مستقل دیگری در حوزه نوشتن در تاریخ بشر خواهد بود. این امر سبب می‌شود مردم راپا نویی با سومری‌ها، مصری‌ها و چینی‌ها که همگی سیستم‌های نوشتاری منحصربه‌فرد خودشان را داشتند، در یک گروه قرار بگیرند.
سرهای سنگی عظیم معروف به موآی
راپا نویی به داشتن اسرار باستان‌شناختی، از جمله سرهای سنگی عظیم معروف به موآی (Moai) مشهور است و بسیاری تلاش کرده‌اند دستخط رونگورونگو را رمزگشایی کنند اما نتوانسته‌اند.
رافال ویچوراک، شیمیدانی از دانشگاه ورشو که سایر الواح جزیره ایستر را با دستخط رونگورونگو روی آن‌ها مطالعه کرده، از معانی نهفته‌ی نتایج تاریخ‌گذاری بدست‌آمده توسط دانشمندان آلمانی و ایتالیایی هیجان‌زده است، برای مثال اینکه ورود اروپاییان هیچ ارتباطی با اختراع این دستخط نداشته، اما او خاطرنشان می‌کند که برای اثبات قطعی این موضوع به تحقیقات بیشتری نیاز است.
لوح چوبی با دستخط رمزگشایی‌نشده‌اش، نمادی از اسراری است که همچنان ما را مجذوب خود می‌کنند.
مترجم: زهرا ذوالقدر
