کودک 5 هزارساله از یک چاه باستانی بیرون آمد
باستان‌شناسان در شمال شرقی ایتالیا و در نزدیکی شهر فائنزا، بقایای اسکلت یک نوزاد را درون چاهی باستانی کشف کردند؛ نوزادی که حدود ۴ تا ۵ هزار سال پیش و در دوران موسوم به «عصر مس» زندگی می‌کرد.
فرادید| با وجود آنکه از اسکلت این کودک تنها چند تاج دندان و تکه‌های کوچکی از استخوان باقی مانده بود، تیمی از پژوهشگران دانشگاه بولونیا توانستند با استفاده از روش‌های علمی پیشرفته، اطلاعاتی مهم درباره زندگی، تبار و وضعیت سلامت این کودک به دست آورند.
به گزارش فرادید؛ این حفاری در جریان بررسی‌های معمول باستان‌شناسی پیش از اجرای یک پروژه عمرانی انجام شد. به دلیل وضعیت بسیار آسیب‌دیده استخوان‌ها، روش‌های سنتی استخوان‌شناسی نتایج چندانی نداشت. از این رو دانشمندان رویکردی میان‌رشته‌ای اتخاذ کردند و از ترکیب تکنیک‌هایی چون مطالعه بافت‌شناسی دندان، تاریخ‌گذاری با رادیوکربن، بیوشیمی، مطالعه پروتئین‌های باستانی و تحلیل دی‌ان‌ای باستانی بهره بردند.
بسیاری از ویژگی‌های این کودک با بررسی دی‌ان‌ای به دست آمده از دندان‌های او مشخص شدند
به گفته اوئن الکساندر هیگینز، پژوهشگر دانشگاه بولونیا و نویسنده اصلی مقاله، این پژوهش نشان می‌دهد که حتی مواد استخوانی به‌شدت آسیب‌دیده هم می‌توانند با روش‌های نوین، اطلاعاتی ارزشمند در اختیار ما بگذارند. دانشمندان با بررسی میکروسکوپی دو دندان (یکی دندان شیری و دیگری دندان دائمی در حال رشد) تخمین زدند که این کودک در حدود ۱۷ ماهگی درگذشته است. تحلیل بافت‌شناسی هیچ نشانه‌ای از سوءتغذیه یا فشارهای رشدی در دوران اولیه زندگی را نشان نداد؛ موضوعی که نشان می‌دهد کودک در آغاز زندگی شرایط خوبی داشته است.
با توجه به اینکه بقایای باقی‌مانده بسیار ناقص بودند، تشخیص جنسیت کودک دشوار بود. با این حال، تحلیل پروتئینی مینای دندان و بررسی ژنتیکی استخوان‌ها نشان داد که نوزاد پسر بوده است. از سوی دیگر، دی‌ان‌ای باستانی استخراج‌شده نشان‌دهنده یک گروه نادر میتوکندریایی به نام بود؛ گروهی که تاکنون تنها در یک نمونه دیگر از یک گورستان باستانی در ساردینیای شمال غربی مشاهده شده است.
نمایی از بقایای کشف‌شدۀ کودک
این گروه ژنتیکی امروزه در جمعیت‌های اروپایی بسیار کمیاب است و بیشتر در میان مردم سامی در شمال اروپا و ساکنان ساحل کانتابریا در اسپانیا دیده می‌شود. کشف آن در ایتالیا نشان می‌دهد که در دوران ماقبل تاریخ، ارتباطاتی از طریق مهاجرت یا تبادل فرهنگی میان جوامع مختلف اروپا وجود داشته است.
این پژوهش که در مجله Journal of Archaeological Science منتشر شده، حاصل همکاری میان ۹ مؤسسه از جمله مؤسسه ماکس پلانک برای انسان‌شناسی تکاملی و رصدخانه زمین‌شناسی دانشگاه کلمبیاست. این مطالعه نشان می‌دهد که حتی بقایای به‌شدت تخریب‌شده نیز می‌توانند پرده از رازهای زندگی و جابه‌جایی‌های جوامع باستانی بردارند.
نوزاد کوچک فائنزا دیگر تنها یک تدفین فراموش‌شده نیست، بلکه نمونه‌ای روشن از قدرت علم برای بازآفرینی داستان‌های پنهان در دل تاریخ کهن به شمار می‌رود.
