کشف «تیر سنگی» در استخوان فردی که 4 هزارسال قبل زندگی می‌کرد
این استخوان دنده که در غاری در پیرنه اسپانیا کشف شده، داستانی از خشونت در عصر برنز را روایت می‌کند. اما چه کسی این تیر را شلیک کرده است؟ این سوالی است که هنوز فاصلۀ زیادی با پاسخ دادن به آن داریم.
فرادید| اخیرا در غاری در اسپانیا یک سَر تیر از جنس سنگ چخماق کشف شده که در درون یک استخوان دنده گیر کرده است. شخصی که این تیر به او اصابت کرده، بیش از ۴۰۰۰ سال پیش در پیرنه اسپانیا می‌زیسته است. به گفته پژوهشگران، این تیر ممکن است در جریان درگیری با طایفه‌ی رقیب شلیک شده باشد.
به گزارش فرادید، کارلوس تورنرو که سرپرستی تیم کاوش‌کننده این دنده را در غاری کوهستانی به ارتفاع ۱۸۲۸ متر نزدیک مرز اسپانیا و فرانسه بر عهده داشته، می‌گوید: «این مدرک مستقیمی از یک رویداد خشونت‌آمیز و درگیری مسلحانه است.» تیم او این کشف را در تاریخ ۸ ژوئیه اعلام کرد.
در حفاری‌های پیشین در این غار که به زبان کاتالان Roc de les Orenetes یا «صخره پرستوها» نامیده می‌شود، هزاران قطعه استخوان انسانی کشف شده بود. برخی از این استخوان‌ها آثار شکستگی یا بریدگی داشتند، طوری که انگار با سلاح‌هایی همچون نیزه‌ها و تیرهای سنگی یا تبرها و خنجرهای مسی یا برنزی ایجاد شده بودند. پژوهشگران تحلیل خود از این استخوان‌ها را سال گذشته منتشر کردند و نتیجه گرفتند این آسیب‌ها ناشی از درگیری با دیگر گروه‌ها بوده است. یافته جدید، این فرضیه را تقویت می‌کند.
نمای درونی غار از ورودی آن دیده می‌شود
تورنرو می‌گوید: «این کشف خارق‌العاده، مدرکی بی‌واسطه است و فرضیه اولیه ما را تأیید می‌کند.»
داده‌های کمی درباره فردی که تیر را شلیک کرده در دست است، جز این‌که او شاید عضو گروهی دشمن بوده که در درگیری‌های خشونت‌آمیز با مردمی که بعدها در این غار دفن شده‌اند جنگیده، درگیری‌هایی که شاید بر سر قلمرو یا شاید دسترسی به منابع رخ داده باشند. پژوهشگران این رویدادهای خشونت‌آمیز را بین سال‌های ۲۵۵۰ تا ۲۱۵۰ پیش از میلاد تاریخ‌گذاری کرده‌اند.
به گفته تورنرو، قربانیان دفن‌شده در این غار احتمالاً اعضای یک طایفه کشاورز از اوایل عصر برنز بوده‌اند؛ در حالی‌که مهاجمان ممکن است شکارچیانی کوچ‌نشین بوده باشند. تیرانداز این قربانی را از پشت هدف قرار داده و تیر در قفسه سینه و زیر استخوان کتف او فرورفته است.
تورنرو می‌گوید: «بی‌تردید فردی که هدف قرار گرفته، وقتی برای واکنش نداشته است.»
کار حفاری در محوطه Roc de les Orenetes جایی که بقایای انسانی از حدود ۲۴۰۰ پیش از میلاد در پیش‌زمینه قابل‌مشاهده است.
لحظه کشف سرتیر سنگ چخماقی با نوک شکسته مربوط به حدود ۲۴۰۰ پیش از میلاد.
به گفته تورنرو، هر سر تیری که در این غار پیدا شده، احتمالاً زمانی در گوشت بدن مردگانی که آنجا دفن شده‌اند فرو رفته بوده، اما این فرد خاص در اثر جراحت ناشی از تیر جان خود را از دست نداده، بلکه استخوان دنده او نشانه‌هایی از ترمیم دارد که نشان می‌دهد قربانی مدت زیادی پس از رویارویی نزدیک با مرگ زنده مانده است.
با این حال، این فرد از تیر خلاص جان سالم به‌در برده است. بررسی استخوان دنده نشان می‌دهد که فرایند ترمیم آغاز شده بود، نشانه‌ای که حاکی از زنده ماندن قربانی برای مدتی طولانی پس از این برخورد مرگبار است.
غار Roc de les Orenetes سال ۱۹۶۹ کشف شد و از آن زمان تاکنون بقایای ۶۰ جسد که بسیاری از آن‌ها نشانه‌هایی از زخم‌ها و جراحات ناشی از نبرد دارند، از دل آن بیرون آورده شده‌اند. با این حال، به گفته تورنرو تنها یک‌سوم این محوطه تاکنون حفاری شده است. سر تیر تازه کشف‌شده نشانه‌ای دیگر از درگیری‌های خشونت‌آمیز در دوران ماقبل تاریخ است و به گمان تورنرو، اثبات نهایی این واقعیت است که مردمان باستانی دفن‌شده در Roc de les Orenetes گاه قربانی خشونت بوده‌اند و شاید در پاسخ، خود نیز دست به خشونتی مرگبار زده‌اند.
مترجم: زهرا ذوالقدر
