روستای ۳ هزارساله در جریان ساخت یک ورزشگاه مدرن از زیر خاک بیرون آمد
این پروژه باستان‌شناسی، هم‌زمان با آماده‌سازی برای ساخت بزرگ‌ترین پروژه ورزشی شهر وولمیرشتت در آلمان، نمونه‌ای از همزیستی توسعه مدرن با حفظ میراث فرهنگی است.
فرادید| باستان‌شناسان در جریان کاوش‌های مقدماتی پیش از ساخت یک استادیوم ورزشی چند میلیون یورویی در ولمیرشتت در ایالت زاکسن-آن‌هالت، یک سکونتگاه گسترده از عصر برنز پایانی را کشف کردند. این کشف از سوی اداره ایالتی مدیریت میراث و باستان‌شناسی (LDA)، نشان می‌دهد این منطقه بیش از ۳۰۰۰ سال پیش هم زمینی ارزشمند و قابل‌توجه بوده است.
به گزارش فرادید، این مکان با وسعت ۲۱٬۰۰۰ متر مربع در لبه غربی شهر، نزدیک رودخانه اوره و محل قدیمی پیوند آن با رودخانه اِلبِ قرار دارد. این منطقه بین سال‌های ۱۳۰۰ تا ۷۵۰ پیش از میلاد یکی از پرجنب‌وجوش‌ترین مرزهای فرهنگی در عصر برنز پایانی بوده است.
اینجا محل تلاقی دو فرهنگ بزرگ (فرهنگ عصر برنز شمالی و فرهنگ لوزاتیا) بوده و گروه‌های بومی مانند «اِلب-هاوِل» و «زاله‌موندونگ» هم در همین محدوده شکل گرفته‌اند.
مدیر حفاری، یولیانه هوتمان و تیمش تاکنون ۳۲۲ ویژگی باستان‌شناسی را مستند کرده و بیش از ۱۰۰۰ شیء از جمله سفالینه‌ها، ابزارهای برنزی، بقایای حیوانی و سازه‌های معماری گوناگون کشف کرده‌اند.
بقایای خانه بافندگی از عصر برنز پایانی
یافته‌های کلیدی: اجاق‌ها، گودال‌های ذخیره‌سازی و نگاهی به زندگی روزمره در عصر برنز
تیم باستان‌شناسی مجموعه‌ی گسترده‌ای از سازه‌ها و اشیاء را کشف کرده که نگاهی نزدیک و دقیق به زندگی روزمره در عصر برنز پایانی ارائه می‌دهد. این یافته‌ها نه تنها درباره شکل زندگی مردم، بلکه درباره روش‌های پخت‌وپز، نگهداری غذا، تولید پارچه و مدیریت منابع ۳۰۰۰ سال پیش هم داده‌های ارزشمندی فراهم می‌کنند.
طراحی هوشمندانه گودال‌های ذخیره‌سازی
یکی از عناصر پرتکرار کشف‌شده، گودال‌های دایره‌ای بوده‌اند که برای نگهداری غذا طراحی شده بودند. این گودال‌ها همواره با بافت‌های حصیری پوشانده می‌شدند که هم تهویه مناسب ایجاد می‌کرد و هم از فساد محتویات جلوگیری می‌کرد. در گذر زمان، بسیاری از این گودال‌ها به محل دفع زباله تبدیل شده‌اند و به باستان‌شناسان امکان بررسی و تحلیل لایه‌های زمانی متفاوت را داده‌اند.
اجاق‌های سفالی باستانی و سرنخی عجیب از آشپزی
سه اجاق سفالی با دیواره‌های سوخته و بقایای زغال شناسایی شدند. در دو مورد از این اجاق‌ها، نقش الوارهای چوبی که در سفال حفظ شده، گواه استفاده از سازه‌های چوبی یا سرپوش اجاق بوده؛ جزئیاتی که به‌ندرت با این وضوح دیده می‌شوند. جالب‌ترین کشف، پوسته یک لاک‌پشت مردابی در یکی از اجاق‌ها بود که کنار قطعات سفالی یافت شد. بررسی‌های آزمایشگاهی در حال انجام است تا روشن شود این جانور خورده شده یا نقش آیینی داشته است.
پوسته یک لاک‌پشت مردابی
بقایای خانه‌ها و ساختمان‌ها
شواهد تیرچال‌های چوبی گواه وجود ساختمان‌هایی مانند خانه‌های مسکونی و انبارها است. یکی از جالب‌ترین بناها، خانه‌ای مسکونی با دو راهرو است که حدود ۴ متر عرض و بیش از ۶ متر طول دارد؛ خانه‌ای کم و بیش بزرگ برای آن زمان. الگوهای دیگر چیدمان تیرک‌ها بیانگر وجود ساختمان‌های کاربردی کوچکتر برای کارهای روزمره کشاورزی یا خانگی است.
خانه بافندگی کم‌نظیر عصر برنز
بین مهم‌ترین کشفیات معماری، خانه‌ای فرورفته و ویژه بافندگی با ابعاد تقریبی ۴ در ۳٫۳ متر است. این ساختمان با ردیفی از وزنه‌های مخروطی شناسایی شد که برای نگه‌داشتن نخ‌های عمودی در دستگاه‌های بافندگی ایستاده به کار می‌رفته‌اند. این سازوکار برای بافت نوارهای پارچه‌ای به عرض حدود ۶۰ سانتی‌متر بوده که نشان می‌دهد بافندگی بخشی از کارهای روزمره خانواده‌ها بوده است.
سفالینه‌ها و ابزارهای خانگی
هزاران قطعه سفالی کشف شده که تنوع چشمگیری از ظروف عصر برنز را نشان می‌دهند. از کوزه‌های ذخیرخ‌سازی با دیواره‌های زبر و دیگ‌های پخت‌وپز گرفته تا پارچ‌ها و فنجان‌های تزئین‌شده، این ظروف کاربردی و آیینی، بازتاب تنوع اقتصادی‌اجتماعی جامعه هستند.
مواد غذایی و رژیم غذایی مردمان گذشته
در جریان حفاری، بقایای بسیاری از حیواناتی مانند گاو، خوک، گوسفند یا بز به‌دست آمده است. بیشتر این استخوان‌ها بقایای غذایی و شواهد روشنی از رژیم غذایی مبتنی بر گوشت هستند. افزون بر ظروف پخت‌وپز و سیستم‌های ذخیره‌سازی، این یافته‌ها به بازسازی الگوی تغذیه و آماده‌سازی غذا در عصر برنز کمک می‌کنند.
تدفین در سکونتگاه عصر برنز پایانی
اسکلت اسرارآمیز در حالت چمباتمه‌زده
باستان‌شناسان میان آثار کشف‌شده، یک تدفین عجیب انسانی در محدوده سکونتگاه یافتند. اسکلت مردی بالغ و تنومند در حالت چمباتمه‌زده با سر چرخیده، شیوه‌ای که با سنت رایج آن زمان مبتنی بر سوزاندن جسد، فرق دارد. هدف از این نوع تدفین هنوز روشن نیست؛ برخی فرضیه‌ها آن را به آیین‌های مذهبی و برخی دیگر به جایگاه اجتماعی ویژه نسبت می‌دهند.
نگاه پیش‌رو: تاریخ زیر پای استادیوم
کاوش‌های باستان‌شناسی تا اکتبر ۲۰۲۵ ادامه خواهند داشت و پس از آن، مرحله تحلیل و مستندسازی کامل آغاز می‌شود. ساخت استادیوم جدید چندمنظوره ولمیرشتت (بزرگ‌ترین پروژه سرمایه‌گذاری این شهر از سال ۱۹۹۰ تاکنون) قرار است در مارس ۲۰۲۶ آغاز شود. این پروژه با بودجه‌ای بیش بر ۱۰٫۵ میلیون یورو، دارای جایگاه تماشاچیان، زمین بازی استاندارد و امکانات ورزشی مدرن خواهد بود و روز ۴ سپتامبر ۲۰۲۷ افتتاح خواهد شد.
تلاقی میراث فرهنگی با توسعه مدرن
این کشف شگفت‌انگیز نشان می‌دهد توسعه مدرن و حفظ میراث باستانی می‌توانند کنار هم انجام شوند. در حالی که ولمیرشتت در حال آماده‌سازی برای ساخت آینده‌ای نوین است، هم‌زمان پیوندهای ژرفی با گذشته دور خود را آشکار می‌کند، گذشته‌ای بیش از سه هزار سال پیش با مردمانی پویا و خلاق که در همین مکان می‌زیستند.
مترجم: زهرا ذوالقدر
