یک بشقاب آنتی بیوتیک

آمپی‌سیلین دیگر بر بدن ایرانی‌ها تأثیر ندارد. حالا مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک در کشور موجب شده است که کم‌عارضه‌ترین نوع آنتی‌بیوتیک دیگر نه برای بیماران تجویز شود و نه اصولا بر بدن آنها تأثیرگذار باشد، اما این موضوع نه‌تنها به خاطر آن است که ایرانی‌ها کپسول‌های آنتی‌بیوتیک را مثل نقل و نبات مصرف می‌کنند که بخش بزرگی از آنتی‌بیوتیک‌ها با مصرف روزانه شیر، مرغ، تخم‌مرغ و سایر فرآورده‌های دامی به بدن ما سرازیر می‌شود. مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک در فرآیند پرورش صنعتی مرغ و در دامداری‌ها نکته‌ای است که بارها مورد انتقاد کارشناسان قرار گرفته است. حالا مهدی خلج، رئیس سازمان دامپزشکی به «شهروند» خبر می‌دهد تا ١٥ روز آینده طرحی در کشور به اجرا درمی‌آید که براساس آن کارشناسان فنی و آزمایشگاهی کشتارگاه‌های مرغ از محموله ارسالی مرغداران نمونه‌برداری می‌کنند و در صورتی که میزان رسوب آنتی‌بیوتیک در گوشت پرنده بیش از حد مجاز باشد کشتارگاه‌ها مرغ‌های ارسالی را نمی‌پذیرند. این موضوع درحالی رخ می‌دهد که پیام محبی، رئیس جامعه دامپزشکان به «شهروند» می‌گوید: اجرای این طرح گره‌ای از مشکل باز نمی‌کند زیرا وابستگی مالی کارشناسان آزمایشگاهی به صاحبان کشتارگاه‌ها امکان تخلف را بشدت بالا می‌برد.

چندی پیش اسدالله سهرابی، عضو داروساز شورایعالی نظام پزشکی عنوان کرد که میزان مصرف آنتی‌بیوتیک در ایران ۱۶ برابر استاندارد جهانی است. به گفته او، مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک در کشور، ایران را از نظر آماری در سطح بین‌المللی در یک وضع نامناسب قرار داده و تقریبا به اندازه سراسر قاره اروپا در ایران آنتی‌بیوتیک مصرف می‌شود.

در همین حال مهدی خلج، رئیس سازمان دامپزشکی کشور در گفت‌وگو با «شهروند» از دستورالعملی خبر می‌دهد که به موجب آن قرار است مسئولان فنی و بهداشتی قبل از اعزام مرغ به کشتارگاه نمونه‌برداری کنند و آزمایشگاه‌های معتبر و مورد تأیید دامپزشکی، آزمایش‌ها و پایش‌های لازم را برای سنجش میزان باقیمانده‌ها انجام دهند.

رئیس سازمان دامپزشکی به «شهروند» گفت: در دستورالعمل اخیری که قرار است ظرف ١٥ روز آینده به کشتارگاه‌ها و در یک ماه آینده هم برای مراکز پرورش ارسال شود، مسئولان فنی و بهداشتی و برخی از کشتارگاه‌های بخش خصوصی که برای سازمان دامپزشکی معتبر هستند، مسئولیت اجرایی نظارت و پایش را تحت نظارت ادارات کل دامپزشکی استان‌ها برعهده می‌گیرند.

به گفته رئیس سازمان دامپزشکی کشور، این سازمان با توجه به گستردگی کار، از بخش غیردولتی یعنی مسئولان فنی و بهداشتی و آزمایشگاه‌های غیردولتی دامپزشکی که مورد تأیید این سازمان هستند، استفاده می‌کند و به این ترتیب مسئولان فنی و بهداشتی که مستقر در مزارع پرورش هستند براساس فرمول سازمان دامپزشکی اقدام به نمونه‌برداری کرده و نمونه‌ها را به آزمایشگاه‌های معتبر ارسال خواهند کرد و اگر باقیمانده دارویی در مرغ درحال پرورش وجود داشته باشد، تا زمانی که میزان باقیمانده دارویی به نقطه قابل اطمینانی نرسد، اجازه اعزام به کشتارگاه داده نخواهد شد.

محبی با اشاره به این‌که بسیاری از پزشکان به صورت بی‌رویه آنتی‌بیوتیک برای بیماران تجویز می‌کنند، می‌گوید: متاسفانه مصرف بی‌رویه آنتی بیوتیک در مزارع پرورش مرغ هم وجود دارد و شاید باید ریشه مشکل را در سیاست‌های وزارت بهداشت دنبال کرد که بیمارمحور است تا سلامت‌محور و توجهی به این موضوعات نشان نمی‌دهد.

به جز این، به گفته رئیس سازمان دامپزشکی کشور در مطالعاتی که در ‌سال ٩٣ روی گوشت مرغ انجام شد، رد پای فلزات سنگین در گوشت مرغ دیده شده بود اما پایش به معنای عزا گرفتن نیست بلکه باید راهکاری مناسب برای کنترل یک مسأله پیدا کرد.

آن‌طور که خلج می‌گوید در ‌سال ٩٣ سازمان دامپزشکی بر دی کلسیم فسفات که به‌عنوان خوراک در مرغداری‌‌ها استفاده می‌شود، متمرکز و متوجه شده که فلزات سنگین برخی از کارخانه‌ها بیش از حد مجاز است. در نتیجه روی خاکی که برای تولید اسید فسفریک از کشورهای مراکش، اردن و سوریه وارد می‌شد و مورد استفاده قرار می‌گرفت، بازنگری شد، زیرا فلزات سنگین این خاک‌ها بالا بود و به‌ جای آن از خاک چادرملو استفاده شد که تأثیرش از دی کلسیم فسفات بالاتر است.

به گفته رئیس سازمان دامپزشکی در پایشی که اخیرا انجام شده، مشخص شد که میزان فلزات سنگین در گوشت مرغ کمتر از حداکثر مجاز است.

این مقام مسئول با تأکید بر این‌که سازمان دامپزشکی در مورد فرآورده‌های خوراکی پایش انجام می‌دهد، اظهار داشت: عسل، گوشت مرغ، آبزیان و شیر خام تحت پایش دامپزشکی قرار دارد که البته این پایش به معنای ورود و اصلاح است.

آن‌طور که خلج می‌گوید در مورد قزل‌آلا کار بزرگی که انجام شده این است که سازمان دامپزشکی مصرف مالاشیت گرین (ماده سرطانزا که در پرورش ماهی به کار برده می‌شد) را به‌عنوان یک ماده رنگی متوقف کرده و درحال حاضر قزل‌آلایی که به بازار ارسال می‌شود، آزمایش می‌شود و اگر این ماده در آن باشد، معدوم می‌شود. به گفته رئیس سازمان دامپزشکی معدوم شدن حجم قابل توجهی از قزل‌آلاها در ‌سال ٩٥ حاکی از آن است که این سازمان به‌طور جدی برای جان افراد ارزش قایل است اما باید توجه کرد که طیف کار گسترده است.

خلج با تأکید بر این‌که رسالت سازمان دامپزشکی منشأیابی خطر و برخورد با آن است، اظهار می‌دارد: در برخی از استان‌ها قبل از این‌که از مزرعه، مرغ به کشتارگاه بارگیری شود، نمونه‌برداری می‌کنند و اگر باقیمانده دارویی در نمونه‌ها وجود داشته باشد، از اعزام به کشتارگاه جلوگیری و سعی می‌شود که با پرهیز غذایی این موضوع رعایت شود.

به گفته این دامپزشک، سیستم نظارتی سازمان دامپزشکی کشور خیلی قوی نیست و نمی‌تواند بر کل محصولات دامی نظارت کند و توان فعلی این سازمان پاسخگوی نظارت بر ٢٠‌درصد تولیدات دامی است.

محبی درعین‌حال با اشاره به وجود ارتباط مالی بین مسئولان فنی و بهداشتی و مالکان مرغداری‌ها، دامداری‌ها و کشتارگاه‌ها تأکید می‌کند با توجه به این‌که این مسئولان فنی و بهداشتی حقوق خود را از مالک مزرعه یا کشتارگاه دریافت می‌کنند، بعید است که مطیع اوامر سازمان دامپزشکی باشند.