ترمز بورس؛ موقتی یا ادامه‌دار

بازار سرمایه روز گذشته سنت‌شکنی کرد و شاخص کل بورس تهران با افت بیش از ۳۲ هزار واحدی (معادل ۸/ ۱ درصد) به یک میلیون و ۸۰۹ هزار واحد رسید. در این روز معاملات کم رمق‌تر از روز‌های اخیر دنبال شد و ارزش معاملات خرد بورس تهران به ۱۲ هزار و ۵۶۳ میلیارد تومان رسید.

همچنین سهامداران از سهام شرکت‌های بزرگ که از ابتدای سال صعودی بودند، رو برگرداندند و سهام کوچک‌تر با خارج شدن از زیر سایه این سهام فرصت رشد یافتند. در روز شنبه خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی برابر با ۶۴۲ میلیارد تومان بود.

مواد دارویی، بیمه و صندوق بازنشستگی صنایعی بودند که با بیشترین خالص خرید حقیقی همراه شدند و در مقابل خودرو و ساخت قطعات، بیشترین خروج پول حقیقی را تجربه کرد. با وجود افت شاخص کل، شاخص هم وزن که نشانی از اثرگذاری یکسان نماد‌ها دارد، با رشد ۴/ ۱ درصدی همراه شد که حکایت از رشد قیمت قریب به اتفاق سهام داشت.

در این روز کل نماد‌های معامله شده ۴۰۷ و از این میان ۳۲۵ نماد با قیمت پایانی مثبت و ۸۱ نماد با قیمت پایانی منفی به کار خود خاتمه دادند.

حمیدرضا میر معینی تحلیلگر بازار سرمایه درخصوص روند روز گذشته بازار می‌گوید: بعد از رشد‌های پی در پی و یک‌نفس شاخص کل در روز‌های اخیر نیاز به یک اصلاح و در واقع متعادل‌سازی بازار سرمایه دیده می‌شد. روز شنبه اصلاح از سهام‌های بزرگ شروع شد و نوبت به سهم‌های کوچک و جا مانده از بازار رسید.

به نظر می‌رسد در ادامه نیز اقبال به این سهام بیشتر خواهد شد و با افزایش نرخ دلار در هفته پیش‌رو سهام بزرگ مجدد رشد خواهد کرد. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد در این روز میل به فروش در سهام آشناتر بیش از دیگر سهم‌های بزرگ بازار بوده است. به‌عنوان مثال خودرو‌ساز‌ها و دارایکم با افت قابل توجهی رو به رو شدند.

میرمعینی در این خصوص می‌گوید: حمایت دولت از بورس به معنی رشد مداوم در سهام بزرگ دولت نیست. اصلاح امروز به دلیل رشد در یک و ماه نیم اخیر بوده و پس از رشد‌های متوالی نیاز به اصلاح کوتاه‌مدت حس می‌شد. این اصلاحات باید زودتر اتفاق می‌افتاد.

او ادامه می‌دهد: سهام صندوق دارایکم نیز با توجه به افت قیمت در سهام بانک‌ها و بیمه کاهش قیمت داشته است. این در حالی است که در این سهم اختلاف ۲۶ درصدی قیمت با NAV را شاهد بودیم و این خود ریشه در رفتار هیجانی دارد.

او ادامه می‌دهد: صندوق‌ها بر اساس دارایی‌های شرکت‌های سرمایه پذیر که در درون آن است ارزش‌گذاری شده و NAV یاخالص ارزش دارایی‌های آن‌ها بر اساس قیمت معاملاتی شرکت‌های سرمایه‌پذیر محاسبه می‌شود.

در دو روز اخیر فشار عرضه در سهام بانکی و شرکت‌های بیمه‌ای را شاهد بوده‌ایم و بر این اساس صندوق دارایکم افت قیمت را تجربه کرده است. پیش‌بینی می‌شود روز یکشنبه اقبال بازار به بانک‌ها و شرکت‌های بیمه خواهد بود و شاهد برگشت روند معاملات در این صندوق باشیم.

موضوع دیگری که روز گذشته را از روز‌های قبل از آن متفاوت می‌کند، معکوس شدن رابطه نرخ ارز و رشد قیمت سهام است. در روز‌های اخیر نرخ ارز به اصلی‌ترین محرک بازار بدل شده است. روز شنبه نیز دلار همچنان صعودی بود، اما به نظر می‌رسد اثر آن در بازار بروز نیافت.

حمید میرمعینی معتقد است رشد نرخ دلار تا جایی منطقی و متعارف است و بیش از آن جذابیتی برای بازار ندارد. او در ادامه می‌گوید: افزایش بیش از حد نرخ ارز نشان از وضعیت نامتوازن اقتصادی خواهد بود.

او در مورد سهام خودرویی نیز می‌گوید: در صورتی که به حباب در بازار معتقد باشیم سهام خودرویی‌ها از جمله سهام حباب‌ساز در بازار هستند و بر این اساس اصلاح باید از این سهام صورت می‌گرفت.

او ادامه می‌دهد: شرکت‌های خودرو‌سازی از جمله شرکت‌های زیان‌ده هستند. افزایش قیمت تمام شده محصولات، نهاده‌های تولید و قطعات، محدودیت‌های وارداتی و از طرفی قیمت‌گذاری دستوری خودرو‌ها سبب زیان در این شرکت‌ها شده است.

این تحلیلگر بازار سرمایه معتقد است با ادامه این سیاست‌ها شرکت‌های خودرو‌ساز دوام نمی‌آورند و دولت ملزم به اصلاح قیمت‌ها و قیمت‌گذاری نزدیک به بازار در این صنایع است. او ادامه می‌دهد از این قیمت‌گذاری دستوری تولید‌کننده، سهامدار و مصرف‌کننده نفع نمی‌برند و تنها ذینفع قیمت‌گذاری دستوری خودرو واسطه‌گرانی هستند که از مابه‌التفاوت قیمت کارخانه و قیمت بازار سود می‌برند.

اگرچه بازار سهام اولین روز هفته را با نزول آغاز کرد، اما باید دید که فعالیت آن در روز‌های بعدی چگونه خواهد بود. حمید میر‌معینی در پاسخ به این سوال می‌گوید: با توجه به روند رو به رشد بازار در یک ماه اخیر و اقبال بازار به سهام بزرگ؛ فشار عرضه‌ها از روز چهارشنبه هفته گذشته بیشتر شده است.

این فعال بازار سرمایه درخصوص روند‌های اصلاحی می‌گوید: بازار یک اصلاح مقطعی را تجربه کرد و روز یکشنبه نیز ادامه اصلاحات را پیش‌بینی می‌کنم؛ در حالی که اکثر سهام بزرگ در پایان معاملات متعادل خواهد شد و در نهایت از روز دوشنبه روند رو به رشد قیمت سهام‌های بزرگ بازار سرمایه ادامه خواهد یافت.

او در پاسخ به این سوال که آیا دلار همچنان عنصری اثرگذار بر بازار خواهد بود یا خیر؛ می‌گوید: ملاک تصمیم‌گیری در خرید و فروش سهام نرخ دلار است و تا زمانی که محرک‌های قوی مثل نرخ دلار افزایش یابد (البته تا سطوح منطقی) افت چندانی در بازار نخواهیم داشت.

عواملی، چون افزایش نرخ دلار، تورم و حرکت نقدینگی به سمت بازار که سبب رشد بورس شده است همچنان ادامه دارد و انتظار افزایش‌های بیشتر نیز وجود دارد و سهام شرکت‌ها متناسب با ارزش سهام و ارزش دارایی‌هایشان مجددا مورد استقبال قرار خواهد گرفت.

میر معینی در ادامه می‌گوید: تا زمانی که تنش سیاسی شدید را شاهد نباشیم روند بازار صعودی خواهد بود و هراز گاهی اصلاحاتی صورت می‌گیرد، اما عمیق و نگران‌کننده نیست.