رد پای رئیسی در ریزش بورس

دیروز شاخص کل بورس حدود ۳۸ هزار واحد معادل بیش از ۲٫۵ درصد افت کرد. علت این شوک چه بوده است؟

دلار ارزان شده و رئیس سازمان بورس خداحافظی کرده است. شاید از نگاه برخی علت ریزش ۲٫۵ درصدی شاخص بورس در امروز این دو عامل بوده است. اما از نگاه برخی دیگر علت اصلی موضوع دیگری است. دقیقا چه شده است؟ رد پای دولت و بانک مرکزی این بار هم در شوک به بازار سهام قابل مشاهده است؟

کسری بودجه از روز اول فعالیت دولت جدید گریبان‌گیر دولتمردان بود و رئیس دولت هم در سخنرانی‌های مختلف از چالش بزرگ کسری بودجه سخن گفته است. طبق اعلام مرکز پژوهش‌های مجلس این کسری بودجه ممکن است در امسال تا ۳۰۰ هزار میلیارد تومان هم برسد. برخی نمایندگان مجلس نیز این رقم را تا ۵۰۰ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی کرده‌اند.

دوم مهر ماه امسال رئیس جمهور در جلسه شورای اداری استان ایلام گفته بود: امروز با کسری بودجه شدیدی مواجه هستیم و خیلی از مشکلات کشور ناشی از همین کسری بودجه است و باید این روند را اصلاح کنیم و سامان ببخشیم.

با این حال دیروز به نظر می‌رسد شوک به بازار سهام بی‌ارتباط با کسری بودجه دولت نیست.

پس از ریزش شاخص بورس عبدالله مشکانی، کارشناس بازار سهام در صفحه شخصی خود در اینستاگرام نوشت: «نتیجه اوراق فروختن با نرخ بالا یا نرخ بهره بالاتری که بانک‌ها به اسم سود علی‌‎الحساب می‌دهند، عامل اتفاق امروز بورس است.»

مهدی سماواتی، کارشناس دیگر بازار سهام هم در صفحه شخصی خود در اینستاگرام نوشته است: «مگر رئیس سازمان بورس می‌تواند جلوی ۳۰ هزار میلیارد تومان اوراق فروشی دولت را بگیرد؟» این رفتار از سوی دولت در حالیست که ۱۳ خرداد ماه امسال ابراهیم رئیسی در جریان رقابت‌‎های انتخابات گفته بود: بورس جای کسری بودجه دولت نیست.

او گفته بود: «اشکالی که در بورس بود اینکه آگاهی بخشیدن به مردم با یک مدیریت جدی انجام نشد و وقتی مردم با تاکید دولت به بورس آمدند کار‌هایی که باید انجام نشد. ساز وکار نظارتی بورس درست عمل نکرد و صندوق توسعه و تتبیت از نوسانات جلوگیری نکرد. حقوقی‌های بورس که حضورشان مثل بچه پولدار است و باید کنترل می‌شدند. بازار بورس رها نیست و کنترل شده است و مردم به کنترل دولت اعتماد کردند.»

در حالی به نظر می‌رسد مهمترین متهم امروز افت شاخص بورس، دولت است که دهقان دهنوی اتفاقات اخیر را مرتبط با بانک مرکزی می‌داند نه دولت.

محمدعلی دهقان دهنوی، رئیس مستعفی سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه به صورت روزانه حجم فروش اوراق در بازار بدهی قابل توجه است، گفته بود: باید به منشا فروش این اوراق توجه جدی شود.

بخش اعظم فروش اوراق، ناشی از عملیات بازار باز بین بانک مرکزی و بانک‌ها است که ثبت آمار معاملات آن در بازار بدهی رخ می‌دهد و به هیچ عنوان به معنی فروش اوراق توسط دولت نیست. در واقع طی سه هفته اول مهرماه دولت هیچ فروش اوراقی در بازار نداشته است و برای هفته بعد هم برنامه فروش ندارد.

دهقان دهنوی تأکید کرده است: آن چه که تحت فروش اوراق در آمار روزانه منعکس می‌شود ناشی از عملیات بازار باز بانک مرکزی است و ارتباطی با فروش اوراق توسط دولت ندارد. ضمن آنکه دولت هم متعهد و ملتزم به حفظ نرخ بهره است و هیچ برنامه‌ای برای افزایش نرخ بهره وجود ندارد و نگرانی در این زمینه کاملاً بی‌مورد است.

ابراهیم رئیسی یا علی صالح‌آبادی، هرکدام که در اتفاقات امروز بورس سهیم باشند در نهایت هزینه این اتفاقات را نپرداخته‌اند و این بار هم سهامداران بوده‌اند که از رفتار دولت یا بانک مرکزی متاثر شده‌اند.

با این حال دیروز کاهش قیمت دلار و خبر خداحافظی رئیس سازمان بورس هم از اخبار مهم بودند، ولی احتمالا علت اصلی ریزش شاخص نبودند.