درس‌هایی از مثنوی معنوی مولانا: «چند بیتی در باب عشق!»

فرادید| اوج عرفان مولانا در مثنوی معنوی نشو و نما پیدا می‌کند. این منظومه عظیم که دربردارنده 424 حکایت عرفانی است، علاوه بر زیبایی‌های ادبی و هنری می‌تواند درس‌های بسیار مهمی برای ما داشته باشد.

به گزارش فرادید، مولانا، مثنوی معنوی را بین سال‌های 662 تا 672 و به در خواست یکی از شاگردانش به نام حسام‌الدین حسن چلبی نوشت. مثنوی معنوی در شش دفتر تالیف شده است که مجموع ابیات آن به 25632 بیت می‌رسد. عنوان این کتاب برآمده از قالبی است که مولانا برای بیان عقاید عرفانی خود از آن استفاده کرده است. قالب مثنوی به نوعی از شعر می‌گویند که هر بیت آن دارای قافیه‌ای جداگانه است.

دفتر اول مثنوی

در بخش‌هایی از دفتر اول مثنوی که مولانا داستان عشق پادشاهی را به کنیزی بیا می‌کند، چند بیتی در باب عشق آمده است که علاوه بر زیبایی هنری بسیار آموزنده نیز هستند. در ادامه ای چند بیت را بخوانید.

عاشقی پیداست از زاریّ دل

نیست بیماری چو بیماریّ دل

 

علّت عاشق ز علت‌ها جداست

عشقْ اصطرلاب اسرارِ خداست

 

عاشقی گر زین سر و گر زان سرست

عاقبت ما را بدان سَر رهبرست

 

هرچه گویم عشق را شرح و بیان

چون به عشق آیم خجل باشم از آن

 

گرچه تفسیرِ زبان روشنگرست

لیک عشقِ بی‌زبان روشنترست

 

چون قلم اندر نوشتن می‌شتافت

چون به عشق آمد قلم بر خود شکافت

 

عقل در شرحش چو خَر در گِل بخفت

شرحِ عشق و عاشقی هم عشق گفت

 

آفتاب آمد دلیلِ آفتاب

گر دلیلت باید از وی رو متاب

 

از وی ار سایه نشانی می‌دهد

شمس هر دم نورِ جانی می‌دهد