هندیهایی که به شکار سوسک میروند؛ «ما صد سال است که این سوسکها را میخوریم»
در ایالت میزورام هند، مردم سیستم پیچیدهای برای برداشت و مصرف این حشرات بدبو و مغذی دارند.
فرادید| هر چند سال یکبار، وقتی «اودونگا مونتانا»، سوسک بدبوی تغذیهکننده از بامبو، در دستههای عظیم ظاهر میشود، مردم میزو در شمال هند بهجای سموم شیمیایی به دنبال سبدهایشان میگردند. در سطح محلی، این سوسک کوچک قهوهای رنگ «تانگنانگ» نامیده میشود. برای غریبهها، این حشرات تنها یک آفت به نظر میرسند، اما در جنگلهای بامبوی ایالت میزورام، این سوسک کوچک قهوهای سالهاست بخشی از فرهنگ غذایی مردم شده است.
به گزارش فرادید، با تکیه بر نسلها دانش سنتی زیستمحیطی، مردم میزو سیستم پیچیدهای برای برداشت، فرآوری و مصرف این حشرات توسعه دادهاند که نهتنها منبعی سرشار از پروتئین فراهم میکند، بلکه به کنترل جمعیت آفات کمک میکند بدون آنکه جنگل با سموم آسیب ببیند. یکی از بزرگان روستای سرهمون میگوید: «ما بیش از ۱۰۰ سال است تانگنانگ میخوریم. داستانهای پدرم از نحوه جمعآوری آنها را بیاد دارم.»
هجوم سوسکها زمان گلدهی انبوه بامبو رخ میدهد. فرصت بزرگ برداشت آنها در دوران «موتام» است؛ یعنی دورۀ گلدهی نادر و انبوه بامبو (Melocanna baccifera) که سبب هجوم سوسکها میشود. تاریخ یا ماه ثابتی وجود ندارد؛ معمولاً بین سپتامبر تا اکتبر است، اما الگوهای آب و هوایی این روزها در حال تغییر هستند. سال ۲۰۲۲، آنها از ماه مه و سپس دوباره در سپتامبر-اکتبر دیده شدهاند.

به جای پهن کردن پارچه روی زمین برای جمعآوری حشراتِ سقوطکرده، کاری که حشرهشناسان ممکن است انجام دهند، مردم میزو ابزاری شبیه تور ماهیگیری با دسته بلندی از بامبو و پاکت مخروطی پلاستیکی که با یک سیم فلزی محکم باز نگه داشته میشود طراحی کردهاند. با نزدیک شدن به فصل گلدهی، اهالی روستا شاخهها را تکان میدهند تا سوسکها به درون تور بیفتند. وقتی تور پر شد، انتهای باریک کیسه باز میشود و صید در کیسههای کنفی در پای درختان تخلیه میشود.
سپس آب داغ روی آنها ریخته میشود تا کشته شوند، بعد تمیز شده و در یک لگن ریخته میشوند تا شاخهها، برگها و سایر ضایعات به شکل دستی جدا شوند. حشرات تمیزشده دوباره در آب گرم خیس میشوند و سپس به خمیر غلیظی تبدیل میشوند که به دو محصول ارزشمند فرآوری میشود: روغن برای آشپزی و دارو و خمیر سرشار از پروتئین برای خوراک دام.
بدبو بودن سوسکها از مادهای ناشی میشود که در پی فشار یا تهدید آزاد میشود. غدد بویایی شکم آنها موادی شیمیایی تولید میکنند که مسئول این بو هستند. اما کسانی که به شکل سنتی آن را میخورند، از طعم قوی آن لذت میبرند.

روغنی که هنگام جوشیدن خمیر به سطح میآید، با دقت جدا شده، درون بطری ریخته میشود و در بازارهای محلی فروخته میشود. هیچ بخشی هدر نمیرود: حتی پالپی که پس از استخراج روغن باقی میماند، به یک چاشنی تبدیل میشود، یک چاشنی ترش که با برنج خورده میشود و باقیماندهها در آفتاب خشک شده و به خوکها داده میشود.
یک لیتر روغن تانگنانگ در بازار حدود ۱۰۰ روپیه (نزدیک به ۱ پوند) فروخته میشود و به نظر مردم محلی خاصیت ضد پیری دارد. کل فرآیند، از برداشت تا فروش نهایی، بر دانش سنتی جامعه و توانایی آنها در مدیریت و استفاده پایدار از منابع طبیعی خود متکی است.
در سراسر هند، چندین جامعه بومی مدتهاست با فلسفهای متفاوت با چنین آفاتی برخورد میکنند؛ فلسفهای مبتنی بر همزیستی و منبعیابی متفاوت.
مترجم: زهرا ذوالقدر